واقعا سلبریتیها کیستند؟
دهه پرهیجان ۱۹۲۰، دهه ای است که ستاره های مدرن در آن ظهور کردند. رمان «گِتسبی بزرگ» از «اسکات فیتز جرالد» شبیه بخش هایی از مجله ای است پر از تصاویر تنیس بازان، آدم های خوشگذران، ترانه های معروف، ستاره های سینما، پاپاراتزی ها، گانگسترها، رسوایی های ورزشی، فناوری های ماشینی، تبلیغات و روابط اجتماعی و… گتسبی، قاچاقچی مرموز مشروبات الکلی که ره صدساله را یک شبه پیموده، نمونه ای است از فرآیند غیرطبیعی سلبریتی شدن!
فیتز جرالد به این درک رسیده بود که با مردن خدایان افسانه ای قرن ۱۹ و باور رو به زوال مردم آن نسل به انسانیت در ادامه جنگ جهانی اول، سلبریتی ها خدایان جدید خانواده ها به حساب می آیند.
فیتز جرالد
اما واقعا سلبریتی ها کیستند؟ آنها همچون بناهای غول پیکر، آرزو، امید و آمال همه را تسخیر و خود را عرضه می کنند تا توسط مردم معمولی که دنبال چیزی برای پرستیدن هستند، تقدیس و ستایش شوند؛ اما به مرور زمان فاصله بین خدایان و انسان های میرا تقریبا به هیچ می رسد و آن بناهای غول پیکر، کوچک و به اندازه خود انسان می شوند و محوریت ستاره ها در فرهنگ کاهش می یابد.
اما در زمانه ما که نابرابری ها بیشتر شده و اعتماد به دولت و رسانه ها در حال افول است، ستاره ها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته اند!
یکی از علل نفرت از بوروکراسی این است که همه افراد را صرف نظر از موقعیت و پیش زمینه هایشان مجبور به رعایت قواعد مشخصی می کند. به عبارتی تلاش برای یکسان سازی کامل! کتاب هایی چون «مرد سازمانی» و «یقه سفیدها» هشدار می دهند که هویت شخصی در معرض نابودی است و نگرانی های طبقه متوسط ناشی از همین یکسان سازی هاست.
ستاره ها به خصوص با کمک تلویزیون همچنان به مفتون کردن دیگران ادامه می دادند؛ اما وجود آنها برای جامعه ضرورتی نداشت!
«هنری فوندا»، «باربارا استانویک»، «بت دیویس»، «جیمز استوارت»، «پِری کومو»، «جو دی ماجیو»، «دوریس دِی» و «دیک کلارک» همگی با مردم آمریکا و نه از میان آنها برخاستند و موفقیت ها و خطاهایشان کاریکاتوری از جامعه آمریکا بود و نه آنچه که به طور واقعی در بطن زندگی مردم جاری بود.
عصر ما آلوده به سلبریتی است. در فرآیند خوداکتشافی آنها ویژگی غریبی وجود دارد. «مارک زاکربرگ» از یک خوره کامپیوتر به سوژه ای برای فیلم های هالیوودی تبدیل می شود و «شون کارتر» به ستاره ای به نام «جِی- زی»!
هنری فوندا
شخص در ابتدا به یک «شخصیت» و سپس به یک برند تبدیل می شود و در نهایت یک امپراتوری را شکل می دهد و همه اینها تحت لوای قاعده تجارت «یا رشد کن یا بمیر» یعنی فرایندی از توسعه و تجاری سازی که سلبریتی ها را جایگزین نهادهای رسمی و عمومی می کند انجام می شوند.
حالا به جای برنامه ای برای تقویت آموزش عمومی، برنامه آقای زاکربرگ درباره نجات مدرسه ها را داریم. به جای فرهنگ سازی برای داشتن ادبیات غنی، باشگاه کتاب «اُپرا وینفری» را داریم. به جای سرمایه گذاری در سلامت عمومی، بنگاه «گِیتس» را داریم.
با وجود این اگر شما خودتان یک موسسه باشید، آن قدرها هم نیاز نیست به قوانینش پایبند بمانید. افسانه آقای زاکربرگ از آنجا شروع می شود که نمی تواند با قوانین سفت و سخت هاروارد کنار بیاید! از آنجا بیرون می آید و با شعار «سریع حرکت کن و همه چیز را بشکن» شرکتی را تاسیس می کند.
داستان «جی زی» به عنوان فروشنده مواد مخدر فقط داستان سختکوشی او نیست. درواقع طرفداران او (و نه خودش) این مسئله را به عنوان نشانه های اولیه هوش و فراست (و نه سختکوشی) او ستایش می کنند.
این سلبریتی های جدید براساس قانون هکرها زندگی و فعالیت می کنند: «بخشش بخواه، اما اجازه هرگز!»
این حجم از درگیری ذهنی درباره سلبریتی ها بسیار فراتر از تبلیغات تلوزیونی، مجلات زرد و سایت های شایعه پراکن است. این همه ستاره پرستی تمایز بین بافرهنگی و بی فرهنگی، تلاش های جدی و تلاش های بیهوده و سودجویی و بشر دوستی واقعی را از بین برده است و منجر به پدیده ای شده که در آن مشهور بودن تنها به خاطر خود شهرت معنا پیدا می کند.
bono
خواننده و فعال اجتماعی معروفی به نام «بونو» توسط فیس بوک به نفر اول لیست پیشنهادهای این شبکه اجتماعی تبدیل می شود. سیاستمدار وطن پرستی به نام«اَل گور» مدیر رسانه حکومتی و سرمایه گذار بزرگ بخش فناوری می شود. مایکل بلومبرگ یکی از ثروتمندترین مردان آمریکا بزرگ ترین شهر آن کشور را اداره می کند.
این گروه با سرعت فوق العاده ای در حال گسترش طبقه مرفه خود هستند که با هم جنس های خود در کنفرانس های تِد و دیگر سمینارهای ایده پروری و موفقیت و جشن های خیریه جمع می شوند، همواره در برنامه های تلویزیونی حضور دارند، در پروژه های یکدیگر سرمایه گذاری می کنند، مارک های گران قیمت همدیگر را می پوشند، قهرمان آرمان های یکدیگرند، با هم ازدواج و به هم خیانت می کنند!
«عصر جدید دیجیتال» نقشه راه مدیران گوگل برای آینده است. افرادی چون «هنری کیسینجر» و «تونی بلر» نیز نقشه راه آنها را تایید و تحسین می کنند! قدم بدیهی بعدی شاید این باشد که «کیم کارداشیان» را روی صندلی هیئت مدیره یک شرکت دانش بنیان بنشانند، یا او را مجری مراسم مبارزه با فقر جهانی کنند و کتابی هم در زمینه علوم اعصاب رفتاری زمینه بنویسد.
این شکل جدید از ظهور ستاره ها در حقیقت آخرین حد از یک نمایش بالماسکه و بسیار خاص تر و منحط تر از چیزی است که استودیوهای قدرتمند هالیوودی حتی خوابش را هم نمی دیدند.
در حالی که شاهد مرگ تدریجی «رویای آمریکایی» معروفی هستیم که خود نیز قربانی این نظام طبقاتی شده است، تنوع بسیار زیاد این پدیده در پیش چشمان ما ترجمان همان دروغ افسانه ای همیشگی است که: «در آمریکا هیچ چیز غیرممکنی وجود ندارد.»
قشر مرفه و نوظهوری که درواقع شاخه ای از اقتصاد تنبلی است که از بیماری مزمن حماقت رنج می برد، نقش بسیار برجسته ای را در پیدایش و استمرار این پدیده ایفا می کند. ظهور این طبقه نشان می دهد که بعد از چند دهه شکاف در اختلاف درآمد، تقسیم ناعادلانه فرصت ها و پاداش ها و تخریب نهادهای عمومی، به دوران «گتسبی بزرگ» و یا حتی فاسدتر از آن دوران بازگشته ایم!
سلبریتی های عصر ما چنان بزرگ شده اند که آرزوها و آمال مردم عادی را بسیار کوچک حلوه می دهند. همان مردمی که از آنها خواسته شده رویاهایشان را به پای این خدایان تقدیم کنند تا مثلا بتوانند لوگوی شرکت خواننده مورد علاقه شان را در کنسرت ها به نمایش بگذارند، یا تمام زندگی شخصی و اطاعاتشان را در فیس بوک در معرض دید عموم قرار دهند و سبک زندگی طراحی شده شرکت «اَپِل» را داشته باشند.
ما خوب می دانیم که سلبریتی ها هرگز ما را فرا نمی خوانند که مانند آنها باشیم. راز موفقیت آنها در پشت سر گذاشتن همه ماست.
