هر آنچه لازم است درباره پیرسینگ بدانید
چندی پیش در یکی از ساختمان‌های مسکونی بزرگ تهران در حال سوار شدن به آسانسور بودم که کاغذی روی تابلوی اعلانات ساختمان توجهم را به خود جلب کرد! روی این کاغذ نوشته شده بود «انواع تاتو و پیرسینگ گوش، لب، ناف و … با کمترین هزینه، برای اطلاعات بیشتر با شماره … تماس بگیرید یا به واحد ۲۴ مراجعه کنید.» وقتی از دوستم که ساکن ساختمان بود در این مورد سؤال کردم گفت همه این کارها هنر یکی از خانم‌های همسایه است که متخصص و پزشک نیست اما سوراخ کردن بدن را به صورت تجربی یاد گرفته است.
اما چطور می‌توان پوستی که گاهی به کوچک ترین تغییرات به شدت واکنش نشان می‌دهد و پس از آسیب دیدن به سختی ترمیم می‌شود را به دست یک «سوراخ کن» تجربی سپرد و خطر عفونت، گوشت اضافه و اسکار را به جان خرید؟ به همین بهانه با دکتر محمود صدوقی، متخصص گوش، حلق و بینی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر شیده یزدانیان، متخصص پوست و مو، فلوشیپ فوق تخصصی زیبایی و لیزر از ایالات‌متحده و دکتر آزیتا صفارزاده، متخصص زنان و فوق‌تخصص نازایی و لاپاراسکوپی گفت‌وگو کردیم. این متخصصان شما را با همه عوارضی که به دنبال سوراخ کردن بدن‌تان ممکن است به آنها دچار شوید آشنا می‌کنند.
پیرسینگ (Piercing) یا همان سوراخ کردن پوست به منظور وارد کردن اشیای تزئینی و جواهرات است که شایع‌ترین و قدیمی‌ترین نوع آن سوراخ کردن نرمه و غضروف گوش است اما امروزه برای قسمت‌های دیگر بدن ازجمله بینی، زبان، لب، ابرو، ناف، دندان و حتی چشم هم انجام می‌شود. پیرسینگ نرمه و غضروف گوش معمولا با استفاده از گان‌های مخصوص (دستگاه تفنگ مانند) انجام شده و برای قسمت‌های دیگر بدن از سوزن استفاده می‌شود. همچنین درمورد پیرسینگ دندان ابتدا سطح دندان تراش می‌خورد و بعد جواهر روی آن نصب می‌شود. در پیرسینگ چشم هم شیء تزئینی از طریق جراحی زیر ملتحمه قرار می‌گیرد که برای درآوردن آن هم بار دیگر به عمل جراحی نیاز خواهد بود.
شاید زبان‌تان عفونت کند
دکتر یزدانیان معتقد است یکی از مهم‌ترین عوارض پیرسینگ، عفونت باکتریایی و ویروسی است. او می‌گوید:«در این رابطه مناطقی مثل لب و زبان بیشتر مستعد عفونی شدن هستند زیرا با باکتری‌های بیشتری تماس دارند. اما به هر حال عفونت ممکن است در هر قسمتی از بدن پس از پیرسینگ ایجاد شود به‌خصوص اگر اصول بهداشتی رعایت نشود. برای مثال باقی ماندن خون روی وسایل می‌تواند فرد را در خطر ابتلا به بیماری‌هایی مثل هپاتیت B، هپاتیت C و HIV قرار دهد. »
چه کسانی گوشت اضافه می‌آورند؟
گرچه پیش از این ادعا کردیم که پیرسینگ بدن اگر با اصول بهداشتی انجام شود، آسیب زیادی را به همراه نمی آورد؛ اما برخی مشکلات حتی می‌تواند پس از کمک گرفتن از متخصصان مجرب و با رعایت اصول بهداشتی هم اتفاق بیفتد. یکی از عوارض احتمالی پیرسینگ، ایجاد گوشت اضافه یا کلوئید است.
دکتر یزدانیان توضیح می‌دهد:« این عارضه در هر قسمتی از بدن می‌تواند ایجاد شود و در کسانی که زمینه ارثی کلوئید دارند، بیشتر دیده می‌شود. به عبارتی ممکن است براثر پیرسینگ در ناحیه مورد نظر بافت اسکار رشد کند که نمای ظاهری بدی دارد و برای برطرف کردن آن جلسات درمانی زیادی لازم است. همچنین اگر فرد بار دیگر پیرسینگ انجام دهد دوباره دچار گوشت اضافه یا کلوئید خواهد شد.
علاوه بر اینها، بعضی مناطق بدن بیشتر مستعد آوردن گوشت اضافه هستند ازجمله ناحیه گردن به بالا، ناحیه پشت، سینه، شانه و … اما احتمال ایجاد کلوئید در نواحی پایین‌تنه کمتر است مگر اینکه فرد استعداد کلوئید داشته باشد.»
سوراخ کردن غضروف خطرناک است
دکتر محمود صدوقی، متخصص گوش و حلق و بینی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است: «پیرسینگ گوش اگر در غضروف و کمی بالاتر از نرمه گوش ایجاد شود، می‌تواند باعث عفونت غضروف شود که اگر سریع درآورده و درمان نشود ممکن است حتی باعث عفونت‌های جدی، بدشکلی و درد گوش شود.
سوراخ کردن بینی هم کار صحیحی نیست و می‌تواند مشکل‌ساز شود. حتی انجام عمل‌های جراحی با وجود این سوراخ‌ها با اشکال روبه‌رو می‌شود. درواقع هرگونه مداخله و وارد کردن جسم خارجی در بدن کاری غیرمنطقی است. بافت زیرین پوست نباید با محیط بیرون در ارتباط باشد. با انجام پیرسینگ میکروب‌ها می‌توانند از طریق سوراخ ایجاد شده به راحتی وارد بدن شوند. پیرسینگ معمولا توسط پزشکان متعهد انجام نمی‌شود زیرا از نظر آنها چنین کاری صحیح نیست.»
به گفته دکتر یزدانیان«سوراخ‌هایی که روی نرمه گوش ایجاد می‌شوند معمولا خیلی مشکل‌زا نیستند اما سوراخ‌های متعدد روی غضروف گوش می‌توانند به غضروف آسیب برسانند. علاوه براین، کشیده شدن این جواهرات گاهی اوقات باعث پارگی گوش می‌شود که در این صورت محل پارگی باید ترمیم شده و حتی بخیه زده شود.»
مراقب باشید!
سوراخ‌هایی که روی نرمه گوش ایجاد می‌شوند معمولا خیلی مشکل‌زا نیستند اما سوراخ‌های متعدد روی غضروف گوش می‌توانند به غضروف آسیب برسانند. پس اگر تمایل به دو سوراخه کردن گوش تان دارید،لااقل ناحیه بالایی گوش را دستکاری نکنید.
فراموش نکنید!
افرادی که مستعد حساسیت هستند بهتر است از فلزات حاوی نیکل یا بدلیجات استفاده نکنند. در صورت وقوع حساسیت باید آویز از پوست جدا شده و برای دریافت درمان مناسب به متخصص پوست مراجعه شود.
از آویز نیکل استفاده نکنید!
دکتر یزدانیان یکی دیگر از عوارض احتمالی پیرسینگ را حساسیت یا آلرژی نسبت به آویزهای تزئینی می‌داند و معتقد است:« این حساسیت معمولا در مورد فلز نیکل اتفاق می‌افتد و احتمال آلرژی به طلا خیلی کمتر است. از علائم آن هم می‌توان به قرمزی، پوسته‌ریزی و خارش در محل اشاره کرد. البته در موارد شدیدتر ممکن است مناطق دیگر بدن هم دچار علائم حساسیت شوند بنابراین افرادی که مستعد حساسیت هستند بهتر است از فلزات حاوی نیکل یا بدلیجات استفاده نکنند. در صورت وقوع حساسیت باید آویز از پوست جدا شده و برای دریافت درمان مناسب به متخصص پوست مراجعه شود.»
دهانشویه قرقره کنید
دکتر شیده یزدانیان درمورد مراقبت‌های بعد از سوراخ کردن پوست توضیح می‌دهد:«بعد از انجام پیرسینگ معمولا حدود شش هفته طول می‌کشد تا محل آن ترمیم شود. البته این زمان برای بعضی افراد می‌تواند طولانی‌تر باشد. به هر حال در این دوره باید نکات بهداشتی خاصی را رعایت کرد برای مثال درمورد پیرسینگ لب و زبان باید بعد از هر بار غذا خوردن و قبل از رفتن به تختخواب از دهانشویه‌های آنتی‌باکتریال استفاده کرد طوری که دهانشویه چند دقیقه در دهان باقی بماند. همچنین باید مرتب مسواک زده شود. پیرسینگ‌های روی پوست هم بهتر است روزانه با صابون‌های آنتی باکتریال شست‌وشو داده شوند.
با الکل ضدعفونی نکنید
نباید پس از سوراخ کردن پوست از الکل، بتادین و موادی مانند آنها روی محل مورد نظر استفاده کنید چراکه باعث خشک شدن و آسیب رساندن به پوست می‌شوند. عفونت ناحیه سوراخ شده، از مشکلات دیگری است که افراد را نگران می‌کند. دکتر شیده یزدانیان می‌گوید:« بعد از گذشت چند ماه معمولا دیگر سوراخ باز می‌ماند و احتمال بسته شدن آن کم است. باید توجه داشته باشید که یک مقدار قرمزی، التهاب و حتی ترشحات زرد و سفید و خونریزی مختصر در ناحیه طی روزهای اول طبیعی است و به مرور برطرف می‌شود اما اگر این علائم شدید باشند حتما باید به پزشک مراجعه کرد.»
با حوله خشک نکنید
«بعد از انجام پیرسینگ تا پایان زمان ترمیم، آن را دستکاری نکنید و آویز را تغییر ندهید.» دکتر یزدانیان علاوه بر این توصیه، تاکید می‌کند در سه تا چهار ماه اول بیشتر از دو بار در روز ناحیه را شست‌وشو ندهید و برای خشک کردن محل پیرسینگ از حوله کاغذی استفاده کنید زیرا حوله‌های پارچه‌ای معمولا آلوده به باکتری هستند. این متخصص می‌گوید در چند ماه اول سعی کنید روی پیرسینگ خود نخوابید و از لباس‌های تنگ در آن محل استفاده نکنید. همچنین هفته‌ای یک بار ملحفه‌های تختخواب‌تان را عوض کنید. علاوه براینها تا کامل شدن دوره ترمیم از رفتن به استخر، وان آب، جکوزی، دریا و … خودداری کنید.
اگر با تجربه باشد اشکالی ندارد!
به گفته دکتر شیده یزدانیان، متخصص پوست و مو در کشورهای پیشرفته برای انجام پیرسینگ مراکزی وجود دارند که حتما باید گواهی یا مجوز این کار را داشته باشند اما یزدانیان معتقد است:«در کشورهایی مثل ایران جواز کاری برای پیرسینگ وجود ندارد و خیلی اوقات این عمل در آرایشگاه‌ها توسط افراد غیرمتخصص انجام می‌شود. به هر حال فردی که می‌خواهد پیرسینگ انجام دهد باید حتما تجربه این کار را داشته باشد و اصول بهداشتی را رعایت کند ازجمله اینکه برای هر فرد از وسایل یکبار مصرف استفاده کند و دستگاه‌های غیر یکبار مصرف را حتما ضدعفونی و استریل کند تا بیماری‌ها از فردی به فرد دیگر منتقل نشوند. همچنین باید قبل از انجام این کار دستان خود را به خوبی شست‌وشو دهد و از دستکش یکبار مصرف استفاده کند.»
قابل توجه خانم‌های باردار!
به گفته دکتر آزیتا صفارزاده، متخصص زنان و فوق‌تخصص نازایی، ناف منطقه‌ای است که به‌ندرت تمیز می‌شود و حفره مانند است بنابراین احتمال وقوع عفونت با سوراخ کردن آن افزایش پیدا می‌کند. او می‌گوید:« این پیرسینگ در زمان جراحی و سزارین می‌تواند منبعی برای عفونت باشد. به همین دلیل به خانم‌ها توصیه می‌شود در زمان بارداری پیرسینگ ناف را خارج کنند.» دکتر یزدانیان هم تاکید می‌کند که پیرسینگ ناف بهتر است در زمان بارداری خارج شود زیرا در این دوران پوست کشیده می‌شود و احتمال پارگی و آسیب پوستی وجود دارد.
