میسا ماتسوشیما: اولین زن ژاپنی خلبان جنگنده از فیلم «تاپ گان» الهام گرفته است
وقتی که میسا ماتسوشیما به نیروی هوایی ژاپن پیوست، یکی از ۱۳٫۷۰۷ زنی بود که در ارتش این کشور خدمت می کرد؛ زنانی که تنها ۶٫۱ درصد از تمامی پرسنل نظامی ژاپن را تشکیل می دادند. ۴ سال بعد، ماتسوشیما با نام ستوان ماتسوشیما بیش از پیش به چشم می آید زیرا او در سن ۲۶ سالگی به عنوان اولین زن خلبان جنگنده در ژاپن معرفی شد. برای او دلیل وارد شدن به این عرصه غیرمعمول برای زنان، الهام گرفتن از فیلمی بود که در روزگار انتشار خود بسیاری را به حرفه خلبانی و به خصوص خلبان جنگنده متمایل ساخت.
ماتسوشیما در این باره می گوید:” از زمانی که فیلم «تاپ گان» را در دوران ابتدایی دیدم، همیشه خلبانان جت های جنگنده را تحسین می کردم. به عنوان اولین زن خلبان جنگنده، من راه را برای دیگران باز کرده ام. من می خواهم سخت تلاش کنم تا انتظارات مردم را برآورده کرده و قدرشناسی خود را به افرادی که مرا حمایت کرده اند نشان دهم. من می خواهم هر چه زودتر به یک خلبان کامل تبدیل شوم، خلبان زنی که هیچ تفاوتی با مردان ندارد”.
این خلبان زن ژاپنی که اصالتاً اهل یوکوهاما در شرق ژاپن است در سال ۲۰۱۴ از دانشکده دفاع ملی فارغ التحصیل شده و پس از دریافت گواهی خلبانی خود به برنامه آموزش در نیروی هوایی کشور برای خلبانی جنگنده ملحق شد. وی در کنار ۵ مرد آموزش های مربوط به خلبانی جت جنگنده را طی کرده و انتظار می رود که در ۶ ماه یک یکسال آینده اولین پرواز خود با جت جنگنده اف ۱۵ اس را به طور رسمی و در مقیاس عملیاتی انجام دهد. جنگنده های اف ۱۵ جَی که اکنون در نیروی هوایی ژاپن به کار گرفته می شوند، جنگنده هایی دو موتوره هستند که برای نبرد هوایی طراحی شده اند. این جنگنده می تواند به سرعت ۲٫۵ ماخ برابر با حدوداً ۲٫۰۰۰ مایل بر ساعت برسد.
او هنوز باید آموزش های بیشتری دریافت کند تا بتواند وارد عملیات رهگیری هواپیماهای مهاجمی شود که وارد حریم هوایی ژاپن می شوند. ماتسوشیما قرار است که در پایگاه هوایی نیوتابارو در ساحل شرقی کیوشو که شرقی ترین جزایر اصلی چهارگانه ژاپن به شمار می آید انجام وظیفه کند. ورود ماتسوشیما به عنوان یک زن خلبان جنگنده به این عرصه جزیی از یک برنامه بزرگتر برای ایجاد برابری جنسیتی در میان نیروهای نظامی ژاپن است که همزمان قصد بالا بردن درجات نظامی این زنان را نیز در نظر دارد. نیروی هوایی دفاعی ژاپن در سال ۱۹۹۳ بسیاری از مشاغل خود را به روی زنان باز کرد اما تا سال ۲۰۱۵ این زنان اجازه ورود به حوزه هایی مانند خلبانی جنگنده ها و هواپیماهای شناسایی را نداشتند.
در سال ۲۰۱۵، در نهایت این ممنوعیت به عنوان جزیی از تلاش دولت برای افزایش زنان حاضر در ارتش کشور برداشته شد. ماتسوشیما قبل از برداشته شدن این ممنوعیت ها قصد داشت که در زمینه پرواز هواپیماهای باربری نظامی فعالیت کند. شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن در سال ۲۰۱۳، درخواست کرد که شرایط برای ورود هر چه بیشتری زنان به بازار کار فراهم شود و این تلاش ها در کشوری که برای مدتی طولانی و به صورت انحصاری بر نقش مردان در بازار کار و حوزه نظامی تاکید کرده بود حرکتی ساختارشکنانه و انقلابی به شمار می آمد.
بهار امسال بود که وزیر دفاع ژاپن طرح هایی را برای افزایش تعداد زنان حاضر در عرصه نظامی این کشور ابلاغ کرد تا بر اساس آن و تا سال ۲۰۳۰ تعداد زنان شاغل در ارتش این کشور از ۲۲۸٫۰۰۰ نفر کنونی (۶٫۱ درصد) به ۹ درصد افزایش یابد. برای مقایسه، در ایالات متحده، زنان بیش از ۱۶ درصد از ۱٫۲۹ میلیون نفر پرسنل نظامی کشور را تشکیل می دهند. در سال های اخیر زنان دیگری نیز در ژاپن تاریخ ساز شده اند. اوایل سال کنونی،ریوکو آزوما، به عنوان اولین فرمانده زن اسکادران دریایی این کشور مشغول به کار شد، انتصابی که یک دهه پس از لغو قانون ممنوعیت خدمت کردن زنان بر روی کشتی های جنگی صورت گرفت.
با این وجود هنوز زنان ژاپنی نمی توانند در زیردریایی های ژاپنی خدمت کنند. با تمامی تلاش های صورت گرفته در سال های اخیر اما متاسفانه هنوز بی عدالتی جنسیتی در بسیاری از حوزه ها در ژاپن شایع است. در سال ۲۰۱۷ رتبه ژاپن در زمینه برابری جنسیتی در فضای کار ۳ رتبه سقوط داشت و در میان ۱۱۴ کشور به رتبه ۱۱۱ رسیده که سه رتبه نزول نسبت به سال قبل را نشان می داد. این نزول رتبه در نتیجه کاهش تعداد زنان حاضر در مجلس و اعضای کابینه دولت رخ داده است.
دستاورد تاریخی ماتسوشیما در حالی صورت می گیرد که شینزو آبه قصد افزایش حجم و توان ارتش کشور را دارد. وزیر دفاع ژاپن اخیراً اعلام کرده است که محدودیت حداکثر سن برای ورود داوطلبانه به ارتش این کشور از ۲۶ سال به ۳۲ سال افزایش داده شده است تا تعداد ورودی های این عرصه که به دلیل کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش جمعیت مسن کشور کاهش یافته اند را افزایش دهد.
