موزه پارس شیراز، قدیمی ترین موزه شیراز (قسمت اول)
موزه پارس (عمارت کلاه فرنگی) در میان باغ نظر بنا شده است. این موزه به عنوان قدیمی‌ترین موزه استان فارس شناخته می‌شود و آثار با ارزش بسیاری از ادوار مختلف تاریخی در خود جای داده است. در این موزه آثار نقاشان مشهور دوره زندیه همانند آقا صادق، میرزا بابا نقاش باشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر همانند صدرالدین شایسته و میر منصور (شاگردان کمال الملک) به چشم می‌خورد. در محوطه بیرونی موزه پارس، سنگ‌های ازاره کاخ خورشید با نقوش شاهنامه وجود دارد که در ادامه به صورت مفصل به بررسی تمام این آثار خواهیم پرداخت. این موزه در خیابان زند و در نزدیکی ارگ کریم خان واقع شده است. موقعیت جغرافیایی دقیق این موزه را در ادامه مشاهده می‌کنید:
موقعیت موزه پارس روی نقشه
عمارت کلاه فرنگی با نظارت مستقیم کریم خان زند ساخته شد!
عمارت کلاه فرنگی با نظارت مستقیم کریم خان زند در دو طبقه با سقف شیروانی به ارتفاع ۱۴/۸۰ متر ساخته شد. این بنا به روی سکویی با ارتفاع ۱/۳۰ سانتی‌متر از کف باغ قرار دارد. عمارت کلاه فرنگی محل پذیرایی از مهمانان و سفرای خارجی و انجام مراسم رسمی در اعیاد مختلف بوده است. ساختمان اصلی یک عمارت هشت ضلعی نامنظم است که چهار ارسی و چهار ورودی دارد.
از ویژگی‌های اصلی معماری این بنا می‌توان به نقش‌های آجری، کاشی‌کاری و نگارگری و استفاده از ازاره‌های یک تکه که در کنج زاویه‌ها هیچ برشی نداشته‌اند، اشاره کرد. ازاره‌های یک تکه بیانگر این نکته هستند که سنگ‌ها ابتدا در محل مورد نظر نصب شده و سپس حجاری شده‌اند.
کاشی‌کاری‌های بنا ظرافت و جلوه خاصی به ساختمان بخشیده‌اند. این کاشی کاری‌ها به صورت قرینه در دو ضلع از ساختمان منظره شکارگاه و در دو ضلع دیگر داستان بر تخت نشستن حضرت سلیمان را نشان می‌دهند.
قسمت اعظم دیوارهای بیرونی با کاشی‌های هفت رنگ و با رنگ و تصاویر گل و مرغ تزیین شده است. فضای بیرونی عمارت به وسیله چهار پلکان سنگی یکپارچه حجاری شده، باغ را به بنای داخلی مرتبط می‌سازد.
دو طرف ساختمان در محوطه دو حوض وجود دارد و باغ شامل راهروهایی منظم در میان درختان و گل‌ها است که در آن صندلی‌هایی جهت راحتی بازدیدکنندگان قرار داده شده است.
در میان درختان باغ، برخی از درختان قدیمی هم وجود دارند که توسط سازمان حفاظت آثار باستانی ایران به عنوان «درختان کهن» ثبت شده‌اند.
موقعیت این موزه در شهر شیراز به گونه‌ای است که گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. این موزه و جاذبه‌های شاخص دیگری از شیراز، همگی در نزدیکی یکدیگر قرار دارند و به همین دلیل بازدید بسیار زیادی از آن‌ها می‌شود. موزه پارس هم مکانی است که به هیچ وجه از دید گردشگران داخلی و خارجی جا نمانده و گردشگران بسیاری روزانه از آن بازدید می‌کنند.
اگر کمی وقت بازدید خود را به محوطه باغ اختصاص دهید و گشتی در آن بزنید، متوجه سه اثر تاریخی خواهید شد که هر کدام زیبایی‌های خاص خود را دارد. اولین اثری که مشاهده می‌کنید، سنگ ازاره کاخ خورشید است که تصویر دو شیر بر روی آن نقش بسته است. قدمت این اثر به دوره قاجاریه باز می‌گردد.
دومین اثری که در محوطه به چشم می‌خورد، سنگ نوشته تاریخ رامگرد (رامجرد) است که قدمت آن به سال ۵۹۰ هجری قمری بازمی‌گردد.
و در نهایت سومین اثری که در انتهای باغ به چشم می‌خورد، بزرگ‌ترین اثر سنگی تاریخی موجود در محوطه است. سنگ‌های ازاره کاخ خورشید که نقوش شاهنامه بر روی آن‌ها به چشم می‌خورد. قدمت این اثر هم به دوره قاجاریه بازمی‌گردد.
به طور کلی باغ نظر محوطه دلنشین و لذت بخشی دارد. مناظر زیبایی در آن به چشم می‌خورد و جای آثار تاریخی هم در آن خالی نیست. از طرفی وجود عمارت کلاه فرنگی در میان این باغ جلوه‌ای دیگر به آن بخشیده و منظره خاطره انگیزی ایجاد کرده است.
خود موزه شگفتی‌های بسیاری دارد و موارد تاریخی ارزشمندی در آن به چشم می‌خورد که تمام آن‌ها را به صورت کامل در قسمت دوم مقاله بررسی خواهی کرد.
