معرفی کتاب انگیزش (پاداش) اثر دن آریلی

هرروز که از خواب بیدار می‌شویم، دنبال چیزی هستیم که به ما انگیزه‌ی کافی برای انجام کارهایمان را بدهد. سعی می‌کنیم به خودمان و فرزندان و اطرافیانمان نیز این انگیزاننده‌ها را بدهیم تا کارهای مطلوب ازنظر ما را انجام دهند. بااین‌حال، بیشتر اوقات تصور ما از انگیزه، پاداش یا عاملی بیرونی است. دن آریلی در کتاب خود با نام «انگیزش»، از انگیزه‌ی درونی صحبت می‌کند؛ چیزی که به کارهای ما معنا می‌بخشد و هویتی برای ما می‌آفریند. این انگیزه‌ی درونی قدرتی چندین‌برابر انگیزه‌های بیرونی دارد.

اگر کتاب «در جست‌وجوی معنا» اثر دکتر ویکتور فرانکل را خوانده باشید، متوجه می‌شوید کتاب «انگیزش» به‌شدت تحت‌تأثیر این کتاب نوشته شده است. دکتر فرانکل در کتابش ماجرای خودش را شرح می‌دهد که به‌عنوان پزشکی در وین، توانسته در شرایط تصورناپذیری دوام بیاورد. او معتقد است هرکاری را حتی در سخت‌ترین شرایط می‌توان انجام داد؛ به‌شرطی که معنا و مفهومی برای آن کار در ذهن داشته باشیم. این معنا نوعی انگیزه‌ی درونی برای کارهایی است که روزانه انجام می‌دهیم.

خلاصه‌ی کتاب

اصل محتوای کتاب «انگیزش» (پاداش)، تکرار صحبت‌های دن آریلی در تد با موضوع انگیزش است. دن آریلی معتقد است شکل‌گیری انگیزه‌های افراد پیچیدگی‌هایی دارد که در ظاهر به‌چشم نمی‌آید. اغلب مردم تصور می‌کنند به‌طورمثال پول و پاداش‌های مالی می‌تواند انگیزه‌ی قدرتمندی برای واداشتن آدم‌ها به کار باشد. این در حالی‌ است که به‌اعتقاد دن آریلی، پول فقط بخش کوچکی از منطق پنهان انگیزه‌ی افراد است. این نگاه ازنظر دن آریلی ساده‌انگارانه توصیف شده است. همچنین، وی به مخاطبانش نشان می‌دهد افرادی که انگیزه‌‌ی قوی برای انجام کارهایی مانند کوهنوردی دارند، به‌هیچ‌وجه در طول مسیر انجام کار، لذت و سرخوشی را حس نمی‌کنند؛ بلکه با مشکلات سختی روبه‌رو می‌شوند.

همین مسئله نشان می‌دهد در بحث انگیزه، تنها خوشحال‌بودن نیست که آدم‌ها را به انجام کارها وامی‌دارد؛ بلکه مؤلفه‌های پنهان دیگری نیز پشت انگیزه‌های افراد نهفته است. نویسنده با بررسی مثال‌هایی از موفقیت افراد، به این نتیجه می‌رسد انگیزه‌های بیرونی سبب موفقیت افراد و مداومت آن‌ها در انجام کارها نشده است؛ بلکه آن‌ها به این دلیل به موفقیت می‌رسند که با وجود رویارویی با مشکلات و سختی‌ها، انگیزه‌شان را از دست نمی‌دهند. دن آریلی با بررسی موشکافانه و عمیق، می‌خواهد ریشه‌ی انگیزه را پیدا کند و دریابد انگیزه چطور کار می‌کند و چگونه می‌شود از این دانش برای تصمیم‌گیری‌های مهم زندگی بهره برد.

چطور می‌شود انگیزه‌ی کارمندان را افزایش داد و کاری کرد آن‌ها بهترین کارایی‌شان را در محیط کار به‌نمایش بگذارند؟ پاسخ قدیمی به این پرسش «پول» است. کارمندان برای پول کار می‌کنند و با پرداخت پول و پاداش بیشتر، انگیزه‌شان برای کارکردن بیشتر می‌شود. باوجوداین، دن آریلی در کتاب «انگیزش» برای پول نقش قائل است؛ اما این نقش را فقط یکی از چند مؤلفه‌ی شکل‌دهنده‌ی انگیزه می‌داند. دستیابی به اهداف، احساس خوشبختی، روابط سالم، احساس افتخار و نظایر این‌ها هرکدام نقش پررنگی در انگیزه دارند.

کتاب «انگیزش» ساختار پیچیده‌ی انگیزه‌ی انسانی را درهم می‌شکند تا از درونش باخبر شود. با این تجزیه، می‌بینیم انگیزه عنصرهای زیادی علاوه‌بر پول و پاداش در دلِ خود دارد؛ عنصرهایی مثل معنا، تلاش، دستیابی و مالکیت که باعث می‌شود نه‌تنها امروز، بلکه هرلحظه و هرروز انگیزه داشته باشید. هراندازه کاری که انجام می‌دهید برایتان معنادارتر باشد، سختی و رنج ناشی از انجام آن کم‌اهمیت‌تر می‌شود. تقلیل انگیزه‌ها به پول کار بسیار اشتباهی است. انگیزه باید آن‌قدر قدرتمند باشد که حتی اگر میزان پرداختی شما در کاری به نصف کاهش یافت، بازهم دوست داشته باشید همان کار را انجام دهید.

انگیزه‌های بیرونی مثل پاداش چندان پایدار نیستند و با تغییر شرایط، آن‌ها را از دست می‌دهیم. اگر کاری که انجام می‌دهید برایتان معنادار و هدف مشخصی داشته باشد؛ مانند بالافتن از کوه به‌قصد فتح قله‌ی آن، سختی‌های آن را بر خود هموار می‌کنید و پس از پایان آن کار، حس رضایت درونی و نشاط دارید.

بااین‌حال، اگر عمل شما کاری بیهوده تلقی شود؛ ولی سختی نداشته باشد و سراسر لذت و خوشی باشد، خیلی زود انگیزه‌ی خود را برای تکرار آن در روزهای بعد از دست خواهید داد. به‌طورمثال، از اینکه روی نیمکتی در سایه بنشینید و نوشیدنی خنکی بنوشید، لذت می‌برید و هیچ سختی‌ای را متحمل نمی‌شوید. بااین‌حال، انجام این کار به‌مدت طولانی و هرروز موفقیتی نصیبتان نمی‌کند و معنای خاصی برایتان به‌دنبال ندارد و شما خیلی زود انگیزه‌تان را برای تکرار این کار از دست می‌دهید.

درباره‌ی کتاب

کتاب «انگیزش» (پاداش) یکی از سه کتابی است که مؤسسه تد (TED) در مجموعه‌ی هوش کسب‌وکار (Business Mind) چاپ کرده است. در سال ۲۰۱۶، این کتاب در ۱۲۸ صفحه به‌بازار آمد. اگر با مبحث گیمیفیکیشن (Gamification) آشنا باشید، باید گفت کتاب «انگیزش» به‌نوعی با این موضوع مرتبط است. گیمیفیکیشن در مفهومی کلی، به این معنا است که با تبدیل‌کردن کارها به‌‌شکل بازی و سرگرمی، انگیزه‌ی انجام کار را در افراد افزایش دهیم. کتاب «انگیزش» در دسته‌بندی موضوعی، جزو کتاب‌های انگیزش در کار و روان‌شناسی و جنبه‌های اقتصاد رفتاری قرار گرفته است.

ترجمه‌های کتاب

درحال‌حاضر، چند ترجمه به‌ زبان فارسی از کتاب «انگیزش» در بازار وجود دارد. انتشارات نوین توسعه کتاب Payoff را در سال ۱۳۹۷ با عنوان کامل «انگیزش: منطق پنهانی که انگیزه‌های ما را شکل می‌دهد» و ترجمه‌ی مصطفی سپهریان منتشر کرد. گفتنی است این کتاب روی وب‌سایت نشر نوین دردسترس است.

نشر ترجمان علوم انسانی هر سه کتاب مجموعه‌ی هوش کسب‌وکار تد را در سال ۱۳۹۶ به‌ زبان فارسی ترجمه کرده که یکی از این آن‌ها «پاداش: منطق پنهانی که انگیزه‌های ما را شکل می‌دهد» نام دارد و مترجم آن امیرحسین میرابوطالبی است. همچنین، انتشارات سیفتال در همین سال این کتاب را با عنوانی متفاوت، یعنی «سزا: منطق پشت‌پرده‌ی انگیزه‌های‌مان» و ترجمه رامین رامبد چاپ کرده است.

کتاب «انگیزش» به‌صورت فایل صوتی در اپلیکیشن نوار دردسترس است. این کتاب صوتی را ناشر صوتی نوین کتاب گویا با روایتی از میلاد فتوحی تهیه کرده است.

کتاب انگیزش برای چه کسانی مفید است؟

کتاب حاضر برای تمام کسانی که در مقام مدیر مشغول‌به‌کار هستند و افرادی که انگیزه‌ی کافی برای انجام کارهایشان ندارند، می‌تواند بسیار مفید و مؤثر واقع شود. کتاب «انگیزش» در دسته‌ی کتاب‌های مفید برای کسب‌وکارها و مدیران طبقه‌بندی شده؛ اما برای یافتن انگیزه در تمام جنبه‌های زندگی و امور شخصی نیز کاربرد دارد. بنابراین، برای دانشجویی که مدام از خواندن درس‌هایش شکایت می‌کند یا برنامه‌نویسی که نمی‌تواند به‌دلیل دیگری جز پول به کارش فکر کند یا هرکسی که فکر می‌کند توانایی کارکردن بیشتر را دارد؛ اما انگیزه‌ی کافی برای بیشتر کارکردن را ندارد، خواندنش مؤثر است.

درباره‌ی نویسنده

دن آریلی در پنجمین دهه از عمر خود، استاد دانشگاه دوک در رشته‌ی روان‌شناسی و حوزه‌ی اقتصاد رفتاری است. او نویسنده‌ای پرفروش است و تاکنون سه کتاب از او جزو پرفروش‌ترین‌های نیویورک‌تایمز بوده‌اند. آریلی با وجود آنکه درزمینه‌ی اقتصاد رفتاری تحصیلات آکادمیک نداشته، به‌دلیل علاقه‌ی فراوان و مطالعات زیاد، یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌ها در‌این‌زمینه محسوب می‌شود.

او در هر دو رشته‌ی مدیریت کسب‌وکار و روان‌شناسی رفتاری مدرک دکتری دارد؛ اما خودش توضیح می‌دهد کار او چیزی بین این دو رشته است. او رفتار انسان‌ها را مطالعه می‌کند تا به‌طورعمیق بتواند به‌دلایل آن‌ها پی ببرد و درنتیجه، راه‌های بهتری بیافریند.

دیدگاه دیگران درباره‌ی کتاب

خوانندگان گودریدز و کاربران آمازون دیدگاه‌های زیادی برای کتاب «انگیزش» ثبت کرده‌ و به‌طورمتوسط چهار ستاره از پنج به آن داده‌اند. بسیاری از کاربران گفته‌اند خواندن این کتاب نگرششان را تغییر داده و مسیر فکری و کاریشان را تا حدودی عوض کرده است. درک مفهوم اصلی انگیزه و یافتن انگیزه‌های ماندگار و قوی افراد را در مسیر انجام کارها همراه‌با احساس رضایت درونی نگه می‌دارد. این خدمتی است که دن‌ آریلی با نوشتن کتاب «انگیزش» به خوانندگانش کرده است.