معرفی کامل فیلم‌های بخش نگاه نو سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر

فیلم اول ساختن همیشه برای هر کارگردانی مهم بوده و سرآغاز دوران فیلمسازی او را تشکیل می‌دهد. بسیاری از کارگردانان آنچنان در فیلم نخست خود می‌درخشند که پا گذاشتن به دنیای فیلم دوم خود را یک کابوس می‌دانند و بسیاری هم می‌توانند با گام به گام پیشرفت به سینمایی برسند که در آن صاحب سبک باشند. در سینمای جهان استیون اسپیلبرگ را داریم که در جوانی‌اش فیلم دوئل را ساخت و سپس با ساخت آرواره‌ها به شهرت جهانی رسید و یا کوئنتین تارانتینو که بعد از فیلم سگدانی، پالپ فیکشن را ساخت که هنوز هم عده‌ای آن را بهترین فیلمش می‌دانند.

بسیاری از بازیگران و سینماگران هم در مواقعی تصمیم می‌گیرند که وارد وادی فیلمسازی شوند و برخی از آنها می‌توانند در پشت دوربین هم خودی نشان دهند و برخی ترجیح می‌دهند که در همان جلوی دوربین کار خودشان را ادامه دهند. آل پاچینو و رابرت دنیرو و حتی جک نیکلسن با اینکه فیلم‌های نسبتا خوبی را هم کارگردانی کردند اما در نهایت به عنوان بازیگر قدرتمند و قوی در یادها مانده‌اند ولی شخصی مثل کلینت ایستوود ثابت کرده که می‌تواند پشت دوربین بیشتر استعداد خود را شکوفا کند. فیلم اولی ساختن بازیگران هم دنیایی دارد که طرفداران آن و نگاه بی‌شماری از علاقه‌مندان روی آنها زوم است تا ببینند فلان بازیگر چگونه در صندلی کارگردانی رفتار می‌کند.

فیلم‌های اول کارگردانان از سومین دوره جشنواره فیلم فجر جایگاه خاصی پیدا کردند ولی از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ از دور رقابت‌ها خارج شدند تا اینکه با شروع دهه هشتاد شمسی بار دیگر هیات داوری مستقلی روی انتخاب آنها نظارت کرد و چرخ دور فیلم‌های اول بار دیگر جرخید. دو سال گذشته بود که بخش مستقل فیلم اول از جشنواره حذف شد و سیمرغ بلورینی برای آن در نظر گرفته شد که به صورت افتخاری توسط هیات داوران اعطا می‌شود.

دیروز اعضای داوران این دو از جشنواره اسامی ده فیلم راه یافته به بخش نگاه نو را معرفی کردند؛ لیستی که عناوین جالبی در خود جای داده و نگاه اجمالی به آنها خالی از لطف نیست. پولاد کیمیایی با فیلمی به تهیه کنندگی پدرش پا به عرصه رقابت گذاشته و فیلم «زهر مار» از کمدین کشورمان جواد رضویان در این لیست جا خشک کرده است. همچنین همایون غنی زاده از دنیای تئاتر به فیلمسازی روی آورده و موارد دیگری که در  ادامه به تمامی آثار نیم نگاهی خواهیم داشت؛ فیلم‌هایی که توسط هیات داوران هفت نفره مردانه جشنواره امسال انتخاب شدند.

پالتو شتری

پالتو شتری در خلاصه داستانی که به جشنواره ارائه کرده این جملات را نوشته است: فیلم در مورد یک دانشجوی فلسفه است که یک پالتو از پدرش به ارث برده که با پوشیدنش افکار وسوسه آمیز و موذیانه به سراغش می آید. «اگه دشمنید چرا اینقدر با هم می پرید؟ اگه دوستید چرا اینقدر به هم می پرید؟» کارگردان فیلم علی میرزایی است، شخصی که پیش‌تر در فیلمنامه نویسی دستی داشته و آثاری چون گشت ارشاد (قسمت اول) و فیلم «در مدت معلوم» را نوشته است، دو اثری جنجالی که تابوشکنی‌هایی در خود داشتند و خط قرمزها را تا حدی رد کرده بودند. به همین دلیل هم به نظر می‌رسد که فیلم جدیدش که با توجه به ترکیب بازیگران و نام و دیگر وجناتش، یک فیلم کمدی به نظر می‌رسد، کمدی جسورانه‌ای باشد و حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.

سام درخشانی، بانیپال شومون، بهاره کیان افشار، لیندا کیانی، شاهرخ فروتنیان، افسانه چهره آزاده، پریوش نظریه، علیرضا مهران، طوفان مهردادیان، رضا شیخ انصاری بازیگرانی هستند که در این فیلم به ایفای نقش پرداخته اند.

فهرست کامل عوامل پشت دوربین این پروژه سینمایی عبارتند از:

تهیه کننده: مجید شیخ انصاری، نویسنده فیلمنامه و کارگردان: مهدی علی میرزایی، مدیر تولید: سجاد رحیمی، مدیر برنامه‌ریزی و دستیار اول کارگردان: حامد مختاری، مدیر فیلمبرداری: مسعود امینی تیرانی، صدابردار: مسیح سراج، طراح صحنه و لباس: حسین پیام سوری، طراح گریم: عباس عباسی، تدوین: محمد نجاریان، منشی صحنه: زهرا تحقیقی، عکاس: افرا شهباززاده، مدیر تدارکات: محمد ابراهیمی.

جان دار

در خلاصه داستان «جان دار» آمده است: «بخدا اگه یه بار دیگه بگین شام چی شد، غذا چیه، همین وسط خودم رو دار میزنم که غذاخوردن یادتون بره. بابا از گشنگی نمردین که؟!»

حسین امیری دوماری و پدرام امیری دو کارگردان جوان و تازه نفس فیلم هستند که حمایت بزرگانی چون رخشان بنی اعتماد را نیز دارند چرا که این بانوی سینمای کشورمان در همان اوایل آغاز فیلمبرداری فیلم در لوکیشن فیلمبرداری حاضر شد و به صورت نمادین یکی از سکانس‌ها را نیز کارگردانی کرد. تهیه کننده‌ای چون کامران مجیدی هم در کنار آنها ایستاده و محض یادآوری او فردی است که پیش‌تر «لاک قرمز» و «زرد» را تهیه کنندگی کرده بود و هر دوی این فیلم‌ها نیز فیلم اولی کارگردانانشان محسوب می‌شد.

از اینها مهم‌تر حضور امیر توسلی به عنوان آهنگساز فیلم است؛ فردی که او را به واسطه ساخت موسیقی متن سریال شهرزاد می‌شناسیم و قدرت آهنگسازی او را در فیلم‌های سینمایی چون «نهنگ عنبر» و «دایره زنگی» نیز شنیده‌ایم.

اسامی عوامل «جان دار» عبارتند از تهیه کننده: کامران مجیدی، نویسندگان: حسین امیری دوماروی، پدرام پورامیری و محمد داودی، مجری طرح: حسین فرضی زاد، مدیر تولید: احسان وحید، مشاور کارگردان: محسن قرایی، مدیر فیلمبرداری: هومن بهمنش، طراح صحنه و لباس: بابک کریمی طاری، طراح گریم: عباس عباسی، مدیر صدابرداری: طاهر پیشوایی، مدیر برنامه ریزی و دستیار اول کارگردان: هانیه بساتینی، مدیر تدارکات: نادر اژدری، منشی صحنه: نائله شریفی، فیلمبردار پشت صحنه: مانی مجیدی، عکاس: اردلان آزرمی و مشاور رسانه ای و مدیر روابط عمومی: میثم محمدی.

حمال طلا

فیلم حمال طلا در ابتدا نام حباب زر را یدک می‌کشید و چند ماهی است که تغییر اسم داه است. داستان فیلم مضمونی اجتماعی دارد و درباره شخصی به نام رضا است که از کارگاهش به مغزاه خود طلا و جواهر حمل می‌کند اما یک روز در بین راه از او دزدی می‌شود. رضا از دوست خود کمک می‌گیرد تا بتواند طلاها را جایگزین کند اما بازار نوسانات طلا اوضاع را بدتر می‌کند. «امین آقا فرزانه» لات توبه‌کرده پایتخت نیز در فیلم سینمایی «حمال طلا» ایفای نقش کرده است.

فیلم حمال طلا مضمونی دارد که این روزها با حال و هوای کشور همسانی بسیاری دارد و شاید بتوان گفت اولین اثری است که درباره نوسانات شدید بازار طلا و ارز ساخته شده و از همین حیث احتمال می‌رود که با استقبال خوب تماشاگران مردمی روبرو شود.

تورج اصلانی فیلمبردار و تهیه‌کننده سینما برای اولین بار وظیفه نویسندگی و کارگردانی این اثر را بر عهده گرفته و به سبب سابقه دور و درازی که در سینما دارد به نظر می‌رسد بتواند از اولین تجربه خودش به خوبی استفاده کند. سعید آقاخانی، پیام احمدی نیا، لطف الله سیفی، ژاله صامتی، امید روحانی، امین آقا فرزانه، علیرضا مهران، حسن زاهدی، داود محمدآبادی، محمود شفیع خانی، رضا شفیع خانی در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند. اولین حضور جهانی این فیلم در جشنواره پوسان کره جنوبی بود که در بخش مسابقه با سایر آثار به رقابت پرداخت.

دیدن این فیلم جرم است

فیلم پرحاشیه این لیست اثری است با نام «دیدن این فیلم جرم است» که با مضمونی سیاسی ساخته شده و در کمال تعجب هنوز به مرحله نهایی نرسیده است. آنطور که سیمون سیمونیان مدیر دبیرخانه سی‌وهفتمین جشنواره ملی فیلم فجر به خبرنگاران گفته، هیات داوران فیلمی ۷۰ دقیقه‌ای دیدند که شمایل کلی اثر را نشان داده و سکانس‌هایی که هنوز به مرحله فیلمبرداری نرسیدند به صورت نوشتاری برای آنها توضیح داده شده است. این برای اولین بار است که فیلمی با این حجم از ناقص بودن به لیست نهایی راه پیدا می‌کند و تعداد کثیری از رسانه‌ها بر این باورند که «دیدن این فیلم جرم است» با رانت بازی و حمایت‌ها و دست‌های پشت پرده وارد عرصه رقابت شده است.

رضا زهتاب‌چیان «دیدن این فیلم جرم است!» را به تهیه‌کنندگی محمد حمزه‌زاده ساخته است. او خود فیلمنامه نخستین اثرش را نوشته است.

اسامی بازیگران فیلم عبارت است از لیندا کیانی، امید آقایی، حسین پاکدل، حمیدرضا پگاه. تنها داستانی که از فیلم در رسانه‌ها درز شده نیز جملات تبلیغاتی تیم مارکتینگ فیلم است: «فقط یک فیلم پنج دقیقه‌ای می‌خواستم تا بعداً بتونم از زنم و دخترم دفاع کنم، ولی امونم ندادند… صدای آژیراشون داره نزدیک می‌شه… الان مثل مور و ملخ می‌ریزن اینجا…»

روز‌های نارنجی

روزهای نارنجی هم مانند فیلم حمال طلا به تازگی تغییر نام داده و پیش‌تر با نام «واسطه» از آن یاد می‌شد. فیلم روزهای نارنجی از معدود آثار این لیست است که پیش‌تر در جشنواره‌های خارجی به اکران درآمده و افتخار آفرینی کرده است. این فیلم  در جشنواره‌هایی چون فستیوال بین المللی فیلم کلگری و فستیوال جهانی فیلم تورنتو و جشنواره بین المللی فیلم زوریخ و جشنواره فیلم سائوپولو برزیل به نمایش در آمده است. روزهای نارنجی همچنین در جشنواره‌های فیلم در کشورهای ایتالیا،،ترکیه و آلمان هم به اکران در آمده و در جشنواره بین المللی چنای در هند نیز مورد استقبال منتقدین قرار گرفته است. قرار است فیلم یک هفته قبل از دهه فجر در جشنواره فیلم بلغارستان نیز به نمایش در بیاید.

روزهای نارنجی در جشنواره سینه ایران تورنتو لوح تقدیر بهترین بازیگر زن و بهترین فیلمنامه را دریافت کرده و در رویداد فیلم مانهایم هم برنده بهترین فیلم شده است. هدیه تهرانی، علی مصفا، مهران احمدی، علیرضا استادی، ژیلا شاهی، رویا حسینی، صدف عسگری، لیلی فرهادپور، اکرم علمدار، امین گلستانه و سیامک ادیب بازیگران این فیلم هستند.

گفتنی است روزهای نارنجی سال گذشته با نام قبلی خود یعنی واسطه برای حضور در جشنواره ارسال شده بود اما نتوانست به رقابت‌ها راه پیدا کند و حالا امسال شانس حضور در جشنواره را پیدا کرده است. آنطور که هیات داوران می‌گویند، سال گذشته فیلم نقص‌های زیادی داشته و امسال که تکمیل صد در صدی شده؛ توانسته بعد از بازبینی مورد تایید قرار بگیرد.

زهر مار

جواد رضویان برای اولین بار پشت دوربین قرار گرفته و قصد دارد همچون همتایانش یعنی رضا عطاران و مهران مدیری خودش را پشت دوربین هم محک بزند. او از اواسط مرداد فیلم خود را جلوی دوربین برد و توانسته است که آن را بر اساس قولی که داده بود به جشنواره فیلم فجر برساند. عبدالله اسکندری طراح گریم معروف کشورمان در این فیلم کنار جواد رضویان بوده و عکس‌هایی را که در صفحه اینستاگرام خود از بازیگران و تست های گریم‌شان منتشر کرده نوید از یک هنرنمایی جانانه دیگر از او می‌دهند.

«زهرمار» جواد رضویان در قالب طنزی اجتماعی روایت می شود و سیامک انصاری، شبنم مقدمی، شقایق فراهانی، سیامک صفری، نسیم ادبی، برزو ارجمند، علی استادی، رضا رویگری، حسین محب اهری و سیامک ادیب از جمله بازیگران این فیلم هستند.

ناگفته نماند که جواد رضویان در سال ۱۳۸۹ برای اولین بار تصمیم گرفت طعم کارگردانی یک اثر سینمایی را بچشد و اثری با نام کمی شیرین، بسی فرهاد را ساخت که هیچ‌گاه رنگ اکران به خود ندید. پیمان عباسی در آن فیلم هم نقش فیلمنامه نویس را برعهده داشت و داستانی ساخته بود مبنی بر  زندگی دو دختر جوان که برای پس گرفتن میراث خانوادگی شان از چنگ دو مرد، دست به نقشه های عجیب و غریبی می زنند. با این حال کمی شیرین و بسی فرهاد به دلایل نامعلوم هیچ‌گاه پخش نشد و حالا تیم دو نفره عباسی و رضویان اثر دیگری با نام زهر مار را جلوی دوربین برده‌اند. جواد رضویان سابقه کارگردانی در سریال‌های تلویزیونی را دارد و از دیگر کارگردانان حاضر در این لیست آشنایی بیشتری با صندلی کارگردانی دارد.

پیمان عباسی که فیلمنامه فیلم را نوشته پیش‌تر در سریال قلب یخی و یا فیلم‌هایی چون توفیق اجباری و پرتقال خونی خودش را نشان داده و به نظر می‌رسد که سبک کمدی موقعیتی که به گفته خودش در زهر مار خلق کرده، بتواند وجهه جدیدی از بازیگر طنز کشورمان را به ما نشان دهد.

سونامی

بهرام رادان در فیلم سونامی در نقش یک تکواندوکار فرو رفته و همین موضوع می‌تواند به تنهایی دلیلی برای دیدن این فیلم باشد. البته جدا از این موضوع اینکه میلاد صدرعاملی پسر رسول صدرعاملی در مسند کارگردانی فیلم قرار گرفته و پدرش هم تهیه کنندگی اثر را بر عهده گرفته می‌تواند دلیلی دیگر برای تماشای فیلم باشد. بهرام رادان، مهرداد صدیقیان، رعنا آزادی‌ور و محمدرضا غفاری در این فیلم به ایفای نقش خواهند پرداخت.

میلاد صدرعاملی با سینما و کارگردانی بیگانه نیست و در آثاری از پدرش همچون دختری با کفش‌های کتانی و دختری به نام آیدا نقش دستیار کارگردان را ایفا کرده است.

هادی ساعی تکواندوکار کشورمان نیز در این فیلم حضور دارد و آن را یک درام ورزشی معرفی می‌کند: ژانری که در سینمای ایران کمتر شناخته شده است و امیدهای زیادی برای احیای این سبک از فیلمسازی به سوی سونامی است. به قول هادی ساعی  «خیلی از مردم هستند که به سختی های یک ورزش حرفه ای واقف نیستند، پشت صحنه تمرین های سخت، فشارها و استرس ها را نمی بینند. من فکر می کنم که «سونامی» می تواند مردم را با آن زوایا آشنا کند.»

تهیه کننده فیلم هم علی سرتیپی است که در سینمای کشورمان چهره شناخته شده‌ای است و مدیریت فیلمیران را بر عهده دارد و اخیرا با پردیس سینمایی کوروش خود هم غوغایی در گیشه سینماها به پا کرده است. سرتیپی قطعا با دلایل خاص خود روی فیلمی سرمایه‌گذاری می‌کند و از همین جهت می‌تواند به موفقیت این فیلم از همین الان اطمینان داشت.

دیگر عوامل سونامی عبارتند از:

‌‎تهیه کننده: علی سرتیپی، مشاور کارگردان: پرویز شهبازی، ‎مدیر فیلمبرداری: پیمان شادمانفر، ‎مدیر صدابرداری: مهران ملکوتی، ‎طراح چهره پردازی: عباس عباسی، ‎طراح صحنه: امیرحسین حداد، ‎طراح لباس: غزاله معتمد، ‎دستیار اول کارگردان و مدیر برنامه ریزی: درنا مدنی، منشی صحنه: غزل رشیدی، سرپرست گروه کارگردانی: محمدرضا صدرعاملی، ‎جانشین تولید: حسن صفری، ‎عنوان بندی و گرافیک: اوژن حقیقی، ‎مدیر تدارکات: عماد طاهری، ‎عکاس: نوشین جعفری، ‎فیلمبردار پشت صحنه: ریحانه طراوتی.

مسخره باز

علی مصفا در مقام تهیه کننده فیلم حضور دارد و همایون غنی زاده که او را بیشتر از صحنه تئاتر می‌شناسیم تصمیم گرفته تا اولین فیلمش را در کنار او کارگردانی کند. او پیش‌تر نمایش‌های معروف و محبوبی چون «آگاممنون»، «در انتظار گودو»، «ملکه زیبایی لی‌نین»، «کالیگولا» را روی صحنه برده است و حالا در مسخره باز  به یک داستان جدی روی آورده که خلاصه آن را نیز به جشنواره چنین معرفی کرده است: تو پرورشگاه صدام می کردند مسخره باز! اما من مشت محکمی حواله صورت یکیشون کردم تا داستان رو شروع کنم.

در فیلم مسخره باز بازیگران بزرگی نقش آفرینی می‌کنند و تیم درخشان بازیگری فیلم می‌تواند به تنهایی برگ برنده فیلم باشد. افراد مشهوری چون علی نصیریان، صابر ابر،  و هدیه تهرانی چند تن از این بازیگران هستند و در کنار هم قرار گرفتن آنها می‌تواند هر تماشاگری را کنجکاو به دیدن فیلم کند. گفتنیست قرار بود به جای صابر ابر، نوید محمدزاده در این نقش فرو برود که بنا به دلایلی از پروژه انصراف داد و جای خود را به صابر ابر رساند.

معکوس

فرزند حاشیه ساز مسعود کیمیایی بعد از بازیگری در چندین اثر قصد دارد که خودش را در مقام کارگردانی محک بزند. تهیه کننده فیلم او مسعود کیمیایی است و این پدر حامی فرزند در چند سکانس از فیلم نیز به طور افتخاری بازی کرده است.  آنطور که برخی از خبرنگاران می‌گویند صحنه‌هایی که کیمیایی در آنها بازیگری می‌کند به طور مشترک با ناصر ملک مطیعی فیلمبرداری شده و می‌توانیم شاهد دو تن از بزرگان سینمای قبل از انقلاب در یک قاب تصویر امروزی باشیم. از جمله دیگر بازیگران این فیلم می‌توان به اکبر زنجانپور، بابک حمیدیان و علیرضا کمالی اشاره کرد.

پولاد کیمیایی در نشست‌های خبری این فیلم اعلام کرده که ژانر اکشن را در اولین فیلم سینمایی خود انتخاب کرده؛ ژانری که در بدنه سینمای کشورمان مهجور باقی مانده و چندان به آن پرداخته نشده است. بخش اعظم این فیلم جاده ای است و در جاده های اطراف تهران جلوی دوربین می رود. فیلمبرداری فیلم سینمایی «معکوس» حدود ۲ ماه و نیم طول کشیده و برخی از لوکیشن‌های آن در کارخانه بسته شده ارج بوده است.

معکوس که فیلمنامه اش توسط پولاد کیمیایی نوشته شده، قصه پسری به نام سالار است که به همراه دوستش تعمیرگاهی سیار دارد و ماشین های قدیمی را تعمیر می کند. او با بحران هویتی روبروست و سوال های زیادی در ذهنش دارد تا اینکه پس از سال ها پدرش پیدا می شود. پدر، پسر را به آدرسی فرا می خواند.

یلدا

علی مصفا در بخش نگاه نو دو فیلم را به عنوان تهیه کننده دارد و یلدا که اولین اثر مسعود بخشی به شمار می‌رود، دومین اثری است که او در ساخت آن نقش دارد. البته در اینکه مسعود بخشی به عنوان یک فیلم اولی انتخاب شده انتقادات زیادی وارد است چرا که او مدتها پیش مستند مشهور تهران انار ندارد را ساخته و فیلم پرحاشیه یک خانواده محترم را نیز در کارنامه هنری خود دارد.

موضوع اصلی این فیلم حول محوریت مسائل قرآنی است و به گفته تهیه کننده فیلم با داستانی درباره درباره کظم غیظ روبرو هستیم. فیلم درباره افرادی است که می توانند بر عصبانیت خود مسلط شوند و بر اساس یک آموزه قرآنی این فیلم ساخته شده است و  داستان اصلی آن درباره ۲ زن است که به دلایلی رو در روی هم قرار می گیرند.

بخشی که با فیلم «یک خانواده محترم» صدای اعتراض بسیاری از اصولگرایان و دولتمردان را در آورده بود و به سیاه‌نمایی علیه جنگ ایران و عراق متهم شد، حالا بعد از سالها دوباره پشت دوربین بازگشته و این بار اثری با مضمون مذهبی را برای فیلم خود انتخاب کرده است. به گفته بخشی موضوع اصلی «یلدا» هم درباره تولد و مرگ است و او امیدوار است که با عنایت به آیات قرآن و توجه به مفاهیم دینی، فیلمی دوست داشتنی و مورد پسند مخاطب ارایه دهد. مسعود بخشی با اینکه دو فیلم جنجالی ساخته اما به دلیل اینکه تاکنون هیچ اثری از او در کشور به اکران در نیامده به عنوان یک فیلم اولی در بخش نگاه نو شرکت کرده است.