مصر دهها مومیائی جدید را در معرض دید عموم قرار داد
مومیائی مصری اگرچه دیگر جان ندارد ولی به اقتصاد مصر جان میبخشد.
در چند روز گذشته بیش از ۴۰ مومیائی جدید از دوران بطلمیوسی در یک قبرستان باستانی رونمایی شدند. این قبرستان یکی از چند سایتی است که وزارت میراث باستانی مصر در نظر دارد امسال بازگشایی کند.
این سایت سال گذشته بهعنوان یک مقبره خانوادگی در تونه الجبل (Tuna el-Gebel) کشف شد. تونه الجبل در ایالت منیا (Minya) و تقریبا در میانه کشور و در سمت چپ ساحل رودخانه نیل جای گرفته است. این ایالت نام خود را بهنوعی از نام خوفو سازنده هرم بزرگ جیزه گرفته و در عینحالکه نزدیکی این منطقه با مقبره آمنمحت نشان از اهمیت و جایگاه ویژه آن در مصر باستان دارد، در دورههای مصر بطلمیوسی، مصر رومی و حتی مصر عربی نیز هیچگاه از اهمیت آن کاسته نشده است.
قبرستان باستانی در منطقهای نهچندان دور از شهر مینا قرار داد. هرچند این منطقه جزیی از مصر علیا به شمار میرود و از همین رو میتواند مرکز توجه باشد؛ ولی کشف آثار باستانی همچون آرامگاه پتاوزیریس (Petosiris) کشیش باستانی مصر و یک دخمه مملو از شاهین، لک لک و بابونهای مومیاییشده، این ناحیه را به بهشت باستانشناسان تبدیل کرده است. فرهنگ شگفتانگیز مصری با مومیایی کردن هزاران حیوان، گنجینه بزرگی از دانش و فرصتهای اقتصادی به مصر امروز داده است. از همین رو، وزارت میراث باستانی مصر با گذاشتن پستی در فیسبوک و توییتر به معرفی این سایت پرداخت و از شخصیتهای برجسته خارجی و روزنامهنگاران برای بازدید از این سایت دعوت کرد.
این آرامگاه در بین سالهای ۳۰ تا ۳۲۳ قبل از میلاد با اتاقکهای متعدد ساخته شده است. اتاقکها ازطریق یک راهرو و تعدادی پله در دسترس بازدیدکنندگان قرار میگیرند. خالد الانانی (Khaled El-Enany) وزیر میراث باستانی در طی سخنرانی خود گفت:
این مقبره به احتمال زیاد متعلق به یک خانواده از طبقه متوسط جامعه است. اعضای این مقبره شامل بدن بیش از ۴۰ مرد، زن و کودک است.
این سایت که با حمایت وزارتخانه و زیر نظر باستانشناسانی از دانشگاه مینا اداره میشود، اقدام به ارائه جزییات بیشتری از نتایج کاوشها کرد. این آرامگاه اولینبار در فوریه سال ۲۰۱۸ کشف و بهتدریج بخشهای درونی و تعدادی تابوتدان (Sarcophagus) نیز کاوش شد. استفاده از تابوتدان نیز یک شیوه معمول در آرامگاه تونه الجبل است. در این روش بدنها درون تابوتی میان یک تابوتدان از جنس چوب و سنگ قرار میگرفتند و بهنوعی تابوت و بدن از صدمات محافظت میشد. جنس تابوتدانها نیز معمولا بنا به اهمیت متوفی از چوب تا سنگ متغیر بود. بعضی از مومیائیهای این آرامگاه تنها در میان شن و ماسه روی زمین و در میان نوارهای کتانی پیچیده شده بودند؛ ولی همگی وضعیت خوبی دارند. حتی برخی از مومیائیهای بالغ هنوز تکههایی از کارتونیج (Cartonnage) مصری با جنسی از پاپیروسهای قدیمی که شیوه مطلوب مصر بطلمیوسی و بهمنظور زیبای مومیائی استفاده میشدند را روی پاهای خود حفظ کرده بودند.
درکنار اینها، اشیاء دیگری از صنایع دستی همچون کاسهها که از دوران روم و عصر بیزانس بود، در معرض دید قرار گرفتند. بنا بهگفتهی وزیر خالد الانی این اولین دعوت برای بازدید است و البته این روند بازدیدها در ماههای آینده نیز ادامه خواهد داشت. ریشههای فرهنگ و سیاست مصر مدتها است که ازطریق باستانشناسی به هم گره خوردهاند. شارون واکسمن خبرنگار قدیمی نیویورک تایمز و نویسنده کتابهای، چپاول؛ جنگ بر سر گنجینههای گمشده در دوران باستان و کتاب مصر باستان بخشی جداییناپذیر از هویت مصر مدرن، معتقد است مصریان همیشه کشفیات بزرگ را بهخوبی مطرح میکنند. باید گفت که دلیل این اتحاد سیاست و باستانشناسی اهمیت گنجینههای باستانی در جذب توریست و احیای صنعت پرمنفعت گردشگری است که باعث شده اقتصاد مصر بتواند به حیات خود ادامه دهد. پس از وقوع بهار عربی و تحولات خاورمیانه در سال ۲۰۱۱ صنعت گردشگری در این منطقه افول کرد و این وضعیت حتی در کشوری همچون امارات نیز محسوس بود؛ اما در ادامه گردشگرهای آمریکایی که سعی میکردند از این معرکه دور بمانند، بهتدریج سفر به مصر را آغاز کردند.
گزارشی که تابستان گذشته توسط سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) منتشر شد، نشان داد که مصر رشد خوبی را در صنعت توریسم تجربه کرده است. در سال ۲۰۱۷ با افزایش تمایل گردشگرها از غرب و اروپای مرکزی برای سفر به مصر، این کشور بهعنوان الگویی برای گردشگری خاورمیانه معرفی شد. توجه به تبلیغات و اجرای هدفمند سیاستهای دولتی باعث شده که گردشگرها از خاورمیانه و آسیا نیز تمایل به گردشگری در مصر داشته باشند و از این طریق اقتصاد رنجور مصر جانی دوباره پیدا کند. این روند برنامهریزیشده اخیرا شدت گرفته و در چند ماه قبل نیز مقامات اقدام به رونمایی از جسد یک زن ۳۰۰۰ ساله درون تابوتدان کردند و فقط چند روز بعد ۸ مومیایی دیگر از دوران بطلمیوس در داخل تابوتهایی از جنس سنگ آهک کشف شدند. خانم وکسمن معتقد است توریسم به اقتصاد مصر جان میدهد و در حقیقت شاید تنها مانع پیش روی مصر، نگهداری از حجم بزرگ گنجینههای باستانی خواهدبود.