مراقب لثه هایتان باشید تا بیمار نشوید

بیماری لثه شایع و ناخوشایند است، اما شواهد در حال رشد نشان می دهند که این شرایط می تواند نقشی کلیدی در مشکلات سلامت به ظاهر غیر مرتبط نیز داشته باشد.

پلاک – ماده ای چسبنده حاوی باکتری ها – روی دندان ایجاد می شود. در صورت عدم رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان، باکتری ها می توانند لثه ها را تحریک کنند.

لثه ممکن است متورم، دردناک، یا عفونی شود. این شرایط به نام جینجیویت یا التهاب لثه شناخته می شود.

به طور کلی، بیماری لثه از طریق رعایت بهداشت دهان و دندان قابل درمان یا پیشگیری است. با این وجود، در صورت عدم رسیدگی مناسب، این بیماری می تواند به پریودنتیت منجر شود که ساختارهای پشتیبان دندان ها را تضعیف می کند.

بیماری لثه، که به نام بیماری پریودنتال نیز شناخته می شود، شرایطی رایج در جهان است.

مکانیزم هایی که در پس بیماری پریودنتال قرار دارند نسبتا خوب مورد بررسی قرار گرفته و پژوهش های جدیدتر نشان داده اند که این مشکل سلامت ممکن است در ابتلا به بیماری های دیگر، از جمله بیماری آلزایمر، سرطان و بیماری تنفسی نقش داشته باشد.

لثه و مغز

برخی مطالعات پیوندی بین بیماری پریودنتال و از دست دادن دندان و عملکرد شناختی را نشان داده اند. یک مطالعه که به بررسی عملکرد شناختی ۵۹۷ مرد طی یک بازه زمانی ۳۲ ساله اقدام کرد، نشان داد که مردان هرچه دندان های بیشتری را از دست بدهند، خطر زوال شناختی نیز افزایش می یابد. بیماری پریودنتال و پوسیدگی، از دلایل اصلی از دست دادن دندان، نیز با زوال شناختی پیوند خورده اند.

همچنین، پژوهشگران بیماری پریودنتال را با افزایش انباشت بتا-آمیلوئید در مغز پیوند دادند که یک نشانگر نورولوژیک برای بیماری آلزایمر محسوب می شود.

مطالعات دیگر شواهدی را ارائه کرده اند که یک نوع باکتری به نام Porphyromonas Gingivalis که در موارد بیماری پریودنتیت وجود دارد، می تواند در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر نیز یافت شود.

در مطالعه ای جدیدتر، پژوهشگران دریافتند که عفونت Porphyromonas Gingivalis تولید بتا-آمیلوئید در مغز را افزایش می دهد.

در این مطالعه پژوهشگران توجه ویژه ای به آنزیمی به نام Gingipain داشتند که توسط Porphyromonas Gingivalis تولید می شود. آنها دریافتند که این پروتئاز برای تاو، پروتئینی دیگر که نقشی اساسی در بیماری آلزایمر دارد، سمی بوده است.

باید به این نکته اشاره داشت که پژوهش های دیگر نتیجه گیری کرده اند که بتا-آمیلوئید در واکنش به یک پاتوژن تولید می شود.

در آینده، پژوهشگران امیدوارند که هدف قرار دادن آنزیم های Gingipain ممکن است به توقف انحطاط عصبی در برخی افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کند. آنها یک مهارکننده Gingipain را طراحی کرده اند که در حال سپری کردن آزمایش های انسانی است.

پژوهشگران امیدوارند این مهارکننده از انحطاط عصبی بیشتر در بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر پیشگیری کرده یا آن را کند سازد.

لثه و قلب

اگرچه همه افراد مبتلا به بیماری قلبی دارای بیماری لثه نیستند، و همه افراد مبتلا به بیماری لثه نیز به بیماری قلبی مبتلا نیستند، به نظر می رسد ارتباطی بین آنها وجود دارد.

افرادی که سیگار می کشند یا الکل مصرف می کنند، احتمال بیشتری دارد هم به مسائل دهان و دندان و هم مسائل قلبی عروقی مبتلا باشند، اما به نظر می رسد ارتباطی فراتر از اشتراک عوامل خطرآفرین وجود داشته باشد.

این که بیماری لثه یک عامل خطرآفرین برای بیماری قلبی است، همچنان موضوع بحث بین پژوهشگران است، اما برخی نظریه ها وجود دارند که به ارتباط بین آنها اشاره دارند.

برخی فکر می کنند که پیوند می تواند شامل التهاب باشد.

التهاب یک مکانیزم محافظتی در بدن انسان است. اما التهاب در بلند مدت می تواند به بافت ها و اندام ها آسیب برساند.

این امکان وجود دارد که التهاب در لثه ها موجب شرایطی شود که در نهایت زمینه ساز بروز التهاب در سیستم قلبی عروقی می شود.

از سوی دیگر، پیوند بین بیماری های قلبی و لثه ممکن است به واسطه باکتری ها شکل بگیرد.

باکتری های موجود در لثه ها می توانند وارد جریان خون شده و به مقاصد دورتر، از جمله قلب بروند که در آنجا می توانند موجب التهاب و آسیب شوند.

برخی پژوهش ها نشان داده اند که Porphyromonas Gingivalis شایع‌ترین گونه باکتریایی یافت شده در شریان کرونر است.

لثه و سرطان

یک بار دیگر بیماری لثه و سرطان در ظاهر ارتباطی با یکدیگر ندارند، اما به نظر می رسد مشترکات زیادی دارند.

مطالعه ای که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، به بررسی رابطه از دست دادن دندان و سرطان در ۴۸,۳۷۵ مرد اقدام کرد. پژوهشگران این گونه نتیجه گیری کردند که پیوندی بین بیماری لثه و سرطان وجود دارد. بیماری پریودنتال با افزایش خطر کلی سرطان مرتبط بود.

مطالعه ای جدیدتر با حضور ۶۸ هزار بزرگسال نیز ارتباطی قوی بین بیماری لثه و خطر کلی سرطان را نشان داد. پیوند بین بیماری لثه و سرطان پانکراس نیز قابل توجه بود.

مطالعه ای دیگر که در نشریه Nature منتشر شد، نشان داد آنزیمی که توسط نوعی باکتری به نام Treponema Denticola که با بیماری لثه در ارتباط است، در برخی تومورهای سیستم گوارشی نیز مشاهده شده است.

این آنزیم به باکتری ها در بیماری لثه به تهاجم به بافت کمک می کند. همچنین، پژوهشگران دریافتند که این آنزیم موجب فعال شدن آنزیم های دیگری می شود که همزمان با گسترش به بافت های سالم در افزایش سلول های سرطانی نقش دارند.

لثه و اختلال نعوظ

تخمین زده می شود که ۵۰ درصد مردان بالای ۴۰ سال اختلال نعوظ را تجربه می کنند. این شرایطی پیچیده است که می تواند در نتیجه عوامل روانی و فیزیولوژیکی شکل بگیرد.

برخی عوامل خطرآفرین شناخته شده شامل سیگار کشیدن، مصرف الکل، و پرفشاری خون می شوند. به گفته برخی دانشمندان، بیماری پریودنتال نیز ممکن است خطر اختلال نعوظ را افزایش دهد.

از آنجایی که اختلال نعوظ و بیماری لثه دارای عوامل خطرآفرین مشترک، از جمله سیگار کشیدن و دیابت، هستند، تعیین این که بیماری لثه یک عامل خطرآفرین مستقل برای اختلال نعوظ محسوب می شود، دشوار است.

اگرچه به نظر می رسد اختلال در عملکرد جنسی و سلامت لثه دو دنیای متفاوت هستند، اما به روش های بالقوه می توانند بر یکدیگر تاثیرگذار باشند.

التهاب بار دیگر ممکن است مقصر اصلی باشد. همان گونه که پیش‌تر نیز اشاره شد، التهاب در یک بخش از بدن، به عنوان مثال در دهان، می تواند از طریق پیامرسان های شیمیایی در خون گسترش یافته و بر بخش های دیگر تاثیرگذار باشد.

اختلال نعوظ اغلب به واسطه عملکرد نادرست رگ های خونی شکل می گیرد. به طور ویژه، ماهیچه های نرمی که دیواره رگ های خونی را پوشش می دهند توانایی خود برای استراحت را از دست می دهند. این شرایط به نام اختلال اندوتلیال شناخته می شود و از بزرگ شدن آلت تناسلی مردان و در نتیجه نعوظ پیشگیری می کند.

یک وضعیت پیش التهابی ممکن است موجب اختلال اندوتلیال شود، از این رو، خطر اختلال نعوظ را افزایش می دهد.

اما این پیوند به طور قطعی ثابت نشده است. اگرچه محتمل به نظر می رسد، اما به پژوهش های بیشتر و بزرگ‌تری در این زمینه نیاز است.

لثه و ریه

دهان دروازه ای مشترک به لثه ها و ریه ها محسوب می شود، از این رو، ارتباط بین بیماری های لثه و ریه نسبت به موارد دیگر شاید چندان شگفت انگیز نباشد.

مطالعه ای که در فوریه ۲۰۱۹ منتشر شد، شرایط ۱,۳۸۰ مرد را مورد بررسی قرار داد. پژوهشگران ارتباطی چشمگیر بین پریودنتیت مزمن و کاهش در عملکرد تنفسی را مشاهده کردند. این پیوند حتی پس از کنترل متغیرهایی مانند سیگار کشیدن همچنان چشمگیر بود.

بار دیگر، التهاب ممکن است عامل پیوند بین این دو باشد. اگر لوله های موجود در ریه که وظیفه حمل هوا را بر عهده دارند ملتهب شوند، تنگ‌تر شده و جریان هوا محدود می شود.

جدا از نقش التهاب، باکتری های موجود در دهان نیز می توانند وارد ریه ها شوند. پس از ورود به ریه ها، باکتری ها می توانند محرکی برای عفونت باشند که به طور مستقیم به التهاب منجر می شود.

یک تجزیه و تحلیل بزرگ جدید پیوندهای بالقوه بین بیماری لثه و سرطان ریه را مورد بررسی قرار داد. پژوهشگران این گونه نتیجه گیری کردند که بیماران مبتلا به بیماری پریودنتال در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.

آنها به برخی روش های بالقوه که بیماری لثه ممکن است خطر سرطان ریه را افزایش دهد، اشاره داشتند. به عنوان مثال، ورود باکتری هایی مانند Porphyromonas Gingivalis از دهان به ریه می تواند موجب عفونت شود.

به طور مشابه، آنزیم هایی که طی دوره بیماری لثه تولید می شوند ممکن است وارد ریه ها شوند. با ورود به ریه، آنها می توانند به پاتوژن ها در رشد و تکثیر در بافت ریه کمک کنند.

این تغییرات زمینه ساز التهاب می شوند. در بلند مدت، التهاب موجب تغییراتی در سلول ها شده که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.