فوائد بازی کودکان در فضای باز و طبیعت

وقتی صحبت از بازی در فضای باز و محیط‌های طبیعی می‌شود، گاهی اوقات مادران دچار دلشوره و ناراحتی می‌شوند که نکند در فضای باز کودک دچار آسیب شود، زمین بخورد و زخمی شود یا آلودگی‌ای در محیط باشد که منجر به بیماری کودکشان شود. یا اینکه به خاطر سرد یا گرمی هوا، سرما بخورد یا گرمازده شود. اینها همه دلشوره‌های طبیعی یک پدر و مادر مسئول است. ولی باید این را در نظر داشت که این نوع فعالیت‌ها آنقدر برای بچه‌ها سودمند و لازم است که گاهی اوقات خود را برای اینگونه آسیب‌ها و مشکلات آماده کنیم. در گفت‌وگویی با پریسا قیاسی، روانشناس کودک و مشاور فرزندپروری در پایگاه خبری «سلامانه» نظر او را در این باره پرسیده‌ایم. ایشان به مهم‌ترین آنها اشاره کرده‌اند.

از بین رفتن محدودیت‌های مکانی 
اولین مزیت بازی در فضای باز برای کودکان، از بین رفتن محدودیت‌های مکانی است. در حال حاضر به دلیل سبک زندگی آپارتمان‌نشینی، کودکان در چهارچوب یک فضای بسته و محدود بازی می‌کنند که نمی‌توانند از آن خارج شوند. این اتفاق حتی در کیدز کلاپ‌ها خانه‌ها و سالن‌های بازی هم نمی‌افتد چون یک محدوده مشخصی برای بازی کودک مهیا شده است. اما وقتی همین کودک وارد فضای بزرگ‌تر مثل پارک یا جنگل می‌شود یا حتی به ساحل دریا برده می‌شود، ابعاد مکانی برایش چندین و چند برابر بزرگ‌تر از فضای محدود خانه و سالن‌های بازی است. در نتیجه این احساس آزادی باعث می‌شود، بخش خیلی زیادی از هیجانات و اضطراب کودک تخلیه شده و کاهش پیدا می‌کند.

تنوع محرک‌های حسی
وقتی کودک وارد طبیعت می‌شود محرک‌های حسی او بیشتر تقویت می‌شوند. او رنگ‌های بسیاری را می‌بیند، بوهای زیادی به مشامش می‌رسد و در تماس با محیط، حس لامسه او تقویت می‌شود. فرض کنید کودکی که درکنار ساحل بازی می‌کند، راه رفتن روی شن‌ها، برخورد آب با پا، حس کردن وزش نسیم، لمس کردن یک صدف و….  همگی حس‌های متفاوت برای او هستند و این حس‌ها، دائم پیام‌هایی به مغز ارسال می‌کند که آن را فعال و فعال‌تر می‌کند. این اتفاق در خانه و محیط‌های بسته کمتر اتفاق می‌افتد. به خصوص اینکه اگر دقت کرده باشید در فضاهای بسته مثل خانه معمولا وسایل و اشیا برای کودک تکراری هستند و جذابیت ندارند. حتی وقتی برای او اسباب‌بازی جدیدی می‌خرید، فقط برای مدت کوتاهی او را سرگرم نگه می‌دارد. درحالی که وقتی وارد طبیعت می‌شود، به دلیل تنوع بصری و محیط باز، میل و رغبت او برای بازی و فعالیت بیشتر است و خسته هم نمی‌شود.

امکان ارتباطات گسترده با همسالان 
وقتی کودکی در پارک بازی می‌کند، بچه‌های بیشتری حضور دارند. مادر و پدرها هم هستند و کودک به هر طریقی ممکن است با آنها ارتباط برقرار کند. حتی گاهی ممکن است ارتباط او با همسالانش در حد یک برخورد باشد، ولی همین باعث می‌شود ترس از برقراری رابطه با دیگر کودکان از بین برود. در واقع در محیط خارج از خانه، امکان ارتباطات گسترده وجود دارد و برخلاف کودکانی که فقط در چهارچوب خانه حضور دارند و در ارتباط با دیگران حتی همسالان خود، دچار ترس و وحشت می‌شوند و به شدت فاصله می‌گیرند، کودکانی که مدام در فضاهای باز حضور داشته باشند، دوست‌یابی‌شان گسترده‌تر است و به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند.

تقویت سیستم ایمنی
تماس با خاک باغچه و گل کاشتن، بازی کردن در آب و گل و کثیف شدن و… همگی نشان از تماس کودک با باکتری‌ها و میکروب‌هاست. اغلب والدین این بازی‌ها را به دلیل اینکه ممکن است فرزندشان بیمار شود، مضر می‌دانند اما تماس با این باکتری‌ها و میکروب‌ها برای سلامت بدن ضروری است. کودکانی که دائم در فضای طبیعی بازی می‌کنند دست به خاک، گِل، برگ و حتی حیوانات می‌زنند به تدریج بدنشان در برابر بسیاری از بیماری‌ها مقاوم‌تر شود. از همه مهم‌تر احتمال براساس تحقیقات معتبرترین مراکز علمی ابتلای این کودکان به آسم و آلرژی کمتر است. پس نباید نگران دست زدن کودکان به خاک یا راه رفتن آنها در گِل و کثیف شدن‌شان بود. البته لازم است که پس از بازی، دست و پای خود را بشویند.

این بازی‌ها در کودکان زیر  دو سال توصیه نمی‌شود چون بلافاصله دست خود را داخل دهان می‌برند و لازم برای حفظ سلامت آنها ملاحظاتی در نظر گرفته شود اما انجام این بازی‌ها برای کودکان بزرگ‌تر از دو سال ممنوعیت ندارد. از این فرصت‌ها استفاده کنید و هر زمانی که وقت داشتید دست کودکتان را بگیرید و به پارک نزدیک محل یا حیاط کوچک در محیط آپارتمان ببرید تا فرزندتان در این فضاها بازی کند و لذت بیشتری ببرد.