غاری با دری آهنی/گردش در غاری که ۱۳۵ میلیون سال سن دارد
غار تازه کشف شده ده شیخ به مکانی برای گردش و تفریح مردم منطقه پاتاوه در استان کهگیلویه و بویراحمد تبدیل شده اما ساخت و سازها در کنار آن موجب شده تا بکر بودن این غار از بین برود.
سال ۸۷ چوپانی از روستای ده شیخ شهرستان پاتاوه در استان کهگیلویه و بویراحمد با گله خود از منطقه ای در دو کیلومتری روستا می گذشت که ناگهان و به صورت کاملا اتفاقی سگ گله درون حفره ای از کوه رفت. چوپان به دنبال سگ گشت و او را در غاری پیدا کرد که اکنون روستاییان به آن غارعلیصدر دوم می گویند.
چوپان جوان تصور کرد مکانی که او پیدا کرده اگرچه بزرگ است اما حتما گنجی در آن نهفته اما چون بسیار ترسناک و تاریک بود به دو دوست خبر داد و قرار گذاشتند تا هر آنچه که پیدا کردند بین شان نصف شود. اما سه سال از کاوش آنها در این حفره گذشت و هر بار ناامیدتر شدند و در آخر، از پیدا کردن چیزی به نام گنج گذشتند همین شد که دیگران را از وجود چنین غاری با خبر کردند. کم کم رفت و آمد کارشناسان و غارشناسان به این غار زیاد شد و در نهایت سازمان میراث فرهنگی نیز آن را به نام روستایی که در نزدیکی غار است ثبت ملی کرد.
چوپان جوان هم مدتی در این مکان کار کرد اما دوباره به همان شغل چوپانی خود برگشت. مردم روستایی هم غار ده شیخ را به همین نام می شناسند نه به نام کاشفش چون چوپان و دوستانش در جریان کشف غار تفاهم نداشتند و هر یک خود را کاشف غار می دانستند به همین دلیل این غار با نام نزدیک ترین روستایش شناخته می شود.
بعد از کشف این غار و ثبت ملی شدن آن، یک سرمایه گذار از اهالی شهرستان گناوه به این محدوده آمد و شروع به کار کرد. او خواست تا این غار را برای حضور گردشگران مهیا و آماده کند. به همین دلیل اقدام به ساخت و ساز کرد. چندین درخت قطع شد تا به جای آن پارکینگ برای حضور خودروها ساخته شود. همچنین در کنار این محدوده و در پایین کوهی که ورودی غار در آن است، تعدادی ساختمان برای فروش صنایع دستی و سوغات و سرویس بهداشتی ساخته شد از کنار همان ساختمانها راهی به بالا برای رسیدن به دهانه غار باز شده است. مسیر کاملا سنگ فرش و پلکانی است. وقتی گردشگران به بالای کوه با حدود نیم ساعت پیاده روی از همین مسیر پله ای می رسند نمای تپه های سبز جلوه ای دیگر از شهرستان پاتاوه را به رخ می کشاند.
دهانه غار اما عجیب به نظر می رسد. دری آهنی و نقره ای رنگ با قفلی بزرگ روی آن طوری می زند در ذوق که گویی قرار است به تونلی وارد شوی که در دل کوه ایجاد شده است. چراغ ها خاموش هستند و اولین ورودی ها این فرصت را دارند که کمی جلوتر رفته وارد غار تاریک شوند بدون اینکه چشمشان جایی را ببیند، بایستند و فکر کنند که قرار است با چه صحنه ای رو به رو شوند آن گاه، مهران که راهنمای گردشگران در این غار است چراغ ها را روشن می کند و با هیجان بازدیدکنندگانی رو به رو می شود که تصور نمی کردند اطرافشان را قندیل های زیبایی احاطه کرده باشد و رو به رویشان سالنی بزرگ از قندیل های آویزان خودنمایی کند. هر چه جلوتر می روند هیجانشان بیشتر می شود. مهران برایشان قصه چوپان را تعریف می کند و چگونگی کشف آن را. او می گوید که وقتی برای اولین بار وارد غار شده اند مسیری را سینه خیز می رفتند تا اینکه راه را برای ورود گردشگر باز کرده اند.
او در عین حال که می گوید سرمایه گذار غار ده شیخ قصد دارد تا این مکان را به منطقه گردشگری تبدیل کند و به دنبال راحتی گردشگران است، در آهنی کار گذاشته شده را برای امنیت داخل غار می داند .او می گوید نمی توان جلوی ورود حیوانات را به داخل غار گرفت جز با همین در. البته دریچه هایی ایجاد شده تا کمی هوا داخل جریان داشته باشد اما بیشتر برای امنیت گردشگران در این غار است که دری را برای آن تعبیه کرده ایم. اگر در وجود نداشته باشد ممکن است کفتار یا گزار به داخل برود آن وقت بیرون کردن این حیوانات از داخل غاری که راههای مخفی زیادی دارد کار مشکلی است.
او درباره نورپردازی های داخل غار هم می گوید که از لامپ های ال ئی دی استفاده شده. این لامپ ها گرم نیستند و برای قندیل ها نیز مضر نبوده اند. این موضوع را کارشناسان تایید کرده اند. ما می خواهیم سال ۹۷ این غار رابه طو رسمی افتتاح کنیم از آن زمان دیگر نحوه استفاده از این نورها استاندارد می شود حتی به گردشگران اجازه نمی دهیم که دوربین به غار بیاورند.
او می گوید: این غار مربوط به دوره دوم زمین شناسی یعنی ۱۳۵ میلیون سال پیش است. کارشناسان زمین شناسی که به این غار آمده اند از روی قندیل های موجود این دوره را برای غار تخمین زده اند. درست شدن هر یک سانت قندیل یک میلیون سال طول می کشد. ما این موضوع را به گردشگران می گوییم که باید مراقبت کنند اما برخی از آنها قندیل ها را می شکنند.
هر کجا که سر بچرخانی بخشی از این غار را به رنگ سبز و آبی می بینی که لامپهای بزرگی آنجا را رنگی کرده اند. هنوز قطرات آب از نوک قندیل ها روی زمین می افتد و زمین آهکی و سنگی را سوراخ می کند. می تون حتی قندیل های شکسته شده را هم روی زمین و معلق روی هوا دید. گاهی خفاشی عبور می کند و اگر گردشگران دقت کنند هنوز می توان استخوان های فسیل شده حیواناتی مانند کفتار را دید. با همان دندان های بزرگش.
در این غار هر کدام از قندیل ها و سنگ های آهکی مجسمه ای را در ذهن تداعی می کند همان ابتدای ورود زنی کودکی را در آغوش گرفته و ایستاده است. در جای دیگر حیوانی شبیه به گربه با توله هایش جا خوش کرده می توان تخت سنگ آهکی را هم دید که نقشه ایران روی آن در آمده است. اینها کشفیات و جذابیت های دیگر این غار است. تزئینات غارهای آهکی در ایران به نام پرده ای، سوزنی، جرقه ای، گل کلمی، فندقی ،اسفنجی و بادامی معروف است که در این غار به خوبی مشاهده می شوند.
ورودی این غار ده هزار تومان است و گردشگرانی که تعداد آنها در روزهای تعطیل به ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر می رسند می توانند از صبح ساعت ۹ و ۱۰ تا زمانی که هنوز شب نشده از درون غار دیدن کنند. عید سال دیگر قرار است در مسیر آمدن تا دهانه غار یک آبشار مصنوعی هم ایجاد شود و روی تپه های اطراف حدود ۴۰ هکتار درخت کاشته شود. درختانی که البته با این منطقه همخوانی دارند. در برنامه های دورتر سرمایه گذار این منطقه گردشگری قراراست تله کابینی نیز آماده شود و راه های بیشتری از این غار به روی گردشگران باز باشد. مثلا ورودی غار تغییر می کند و مسیری که الان تنها ۳۰۰ متر آن برای گردشگران قابل بازدید است بیشتر شود. چون اکنون این غار تنها در همین محدوده نورپردازی شده است. اما به نظر می رسد که راه طولانی تری دارد که هنوز کشف نشده است.
این غار چهار دهانه ورودی دالان های مسکونی و آبراهه های زیبا و سه دالان دارد که به زیبایی طبیعی آن افزوده است البته دالان های بیشتری دارد که باید کاوش بیشتری روی آن انجام شود.