عیاشی، مواد مخدر و فوتبال؛ فیلم مستند «دیگو مارادونا» در مورد دوران زندگی در ناپل
پسر پذیرفته نشده آرژانتینی با عکس هایی همراه با مافیا و مصرف فراوان کوکائین: باورنکردنی است که دیگو مارادونا، اعجوبه دنیای فوتبال آرژانتین و جهان فرصتی برای تبدیل شدن به بهترین فوتبالیست نسل خودش یافت. اما هنوز هم، در مدت ۷ سال حضورش در تیم ناپولی، مارادونا موفق شد تیم بی نام و نشان باشگاهی را نه یک بلکه دو بار به مقام قهرمانی کشور رسانده، همراه با آرژانتین قهرمان جام جهانی شده و ۴ سال بعد حتی نزدیک بود که از این عنوان نیز دفاع نماید. او فوتبالیستی بود که شاید مشهورترین و بدنام ترین گل تاریخ فوتبال را در یک مسابقه به ثمر رسانده است. مارادونا برای بسیاری از مردم ناپل و آرژانتین خدا بود.
اما یا قهرمان می میرید یا آن قدر زندگی می کنید که خود را در قالب یک شخصیت شرور می بینید. این همان اتفاقی بود که در مورد دیگو مارادونا رخ داد و زندگی شخصی نابسامانش، تلاش ها و موفقیت او در درون زمین را تحت تاثیر قرار داد. اکنون بعد از دهه ها دشمنی و دوری کردن از مردم، این افسانه آرژانتینی داستان زندگی خود را بازگو کرده تا گفتمان خود را در اذهان عموم مردم ثبت نماید. آصف کاپادیا مستند ساز بریتانیایی برنده جایزه اسکار، فیلمی در مورد مدت زمان حضور ستاره آرژانتینی در شهر جنوبی ایتالیا، ناپل، ساخته که علیرغم زیبایی هایش به نظر می رسد که چهره ای ملایم تر از واقعیت این بازیکن افسانه ای در طول دوران حضورش در ناپولی ارائه داده است.
فیلمی اعترافی
از لحاظ بصری، این فیلم مستند با عنوان «دیگو مارادونا» به طور کامل بر اساس ویدیوهای آرشیوی مستند و بیشتر آن از ۵۰۰ ساعت گنجینه ویدیویی که توسط خورخه سیترزپیلر، مدیر برنامه های آن دوران دیگو مارادونا، در دهه ۸۰ برای ساخته یک مستند ناتمام گرفته شده بود می آید. مارادونای هوسباز و دمدمی مزاج نیز روی این تصاویری ویدیویی قدیمی حرف می زند، گفته هایی که توسط کاپادیا در خانه اش ضبط شده است. تصویری که کاپادیا در این فیلم از مارادونا ارائه می دهد مردی است که برای فروتنی تلاش می کند اما برای پیدا کردن آرامش در زندگی که با بی پروایی و بدون احساس شرمندگی داشته با مشکل مواجه می شود.
آصف کاپادیا در کنار مارادونا
دانیل آرکوچی، دوست و زندگینامه نویس مارادونا درباره این فیلم چنین گفته است: «[کاپادیا] به اعترافاتی دست یافته که من حتی پس از دنبال کردن او برای ۳۰ سال به عنوان روزنامه نگار نیز به آن دست نیافته بودم». به گفته او، مارادونا این اعترافات «را به شکلی بسیار ناپخته انجام می دهد که هیچگاه از او انتظار نداشتم». مصاحبه کاپادیا با مارادونا او را به یک قلمرو جدید می برد: هر دو نفری که او تاکنون در مورد آن ها فیلم مستند ساخته، آیرتون سنا و ایمی واینهاوس، قبل از شروع تولید فیلم درگذشته بودند.
کاپادیا خود در این باره چنین گفته است: «امیدوار بودم که بتوانم به زندگی گذشته او نگاه کوتاهی داشته باشم و بتوانم آن را زمانی که هنوز زنده است برایش به نمایش بگذارم، برای او که بتواند برخی از انتخاب های خاصی که کرده بود را مورد ارزیابی مجدد قرار دهد». دیگو آرماندو مارادونا که در سال ۱۹۶۰ در منطقه ویا فیوریتو در بوئنوس آیرس، آرژانتین به دنیا آمد در قالب صحبت های فرناندو سیگورینی، مربی سابق بدنسازی اش، یک «پسربچه کمی سیاه از یک محله زاغه نشین» بود.
به گفته خود دیگو مارادونا، فوتبال «رستگاری من بود». فوتبال در شرایطی که او در سلسله مراتب فوتبال تیم های آرژانتینیوس جونیورز و بوکا جونیورز رشد می کرد و بالا می رفت، این ورزش بود که مارادونا و خانواده اش را از فقر نجات داد تا اینکه در رقمی که نقل و انتقالات دنیای فوتبال را شکست با رقمی خیره کننده در آن دوران در سال ۱۹۸۲ به تیم بارسلونا پیوست. با توجه به یک مصدومیت بد و بیماری که برای مدت طولانی گریبانگیر وی شد، پس از دو فصل حضور در بارسلونا، به گفته مارادونا «هیچ تیم دیگری در جهان نبود که مرا بخرد». اینجا بود که تیم ناپولی وارد میدان شد، تیمی که یکی از تیم های معمولی سری آ ایتالیا به شمار می رفت و به گفته یک مجری خبری «فقیرترین شهر ایتالیا گرانقیمت ترین بازیکن جهان را خرید».
بیشتر بخوانید: گشت و گذاری در زندگی خصوصی اسطوره فوتبال آرژانتین، دیه گو آرماندو مارادونا
مافیای کامورا
ناپل و مارادونا از لحاط طبیعت با هم اشتراکات زیادی داشتند. این بازیکن با لقب خشن «آفریقایی ها»ی ایتالیا از مردم این شهر یاد می کند. هر دو بی نظم بوده و زندگی سختی داشتند اما همزمان هر دو بسیار پر شور بودند، شاید بیش از حد نیاز. مارادونا در مورد خیانتش می گوید: «من قدیس نبودم». در حالی که سبک فوتبال او در مسابقات جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک چشم همه را خیره کرده بود، کریستینا سیناگارا، معشوقه مارادونا، در حالی که به یک نوزاد پسر به نام دیگو آرماندو مارادونا سیناگارا باردار بود به ایتالیا بازگشت، نوزادی که مارادونا از پذیرفتن پدری او سرباز زد و تا سال ۲۰۰۳ با او دیدار نداشت.
در فیلم کاپادیا، همچنین به تماس های مارادونا با خانواده مافیای ناپل که با نام کامورا شناخته می شدند اشاره می شود، تصاویری از او در حال لبخند زدن در کنار افراد این خانواده توسط کاپادیا در فیلم گنجانده شده است. استفانو سچی، نماینده مارادونا می گوید که او می تواند «قاطعانه تایید نماید که دیگو مارادونا هیچ مشارکتی با خانواده ناپلی کامورا نداشته و هرگز در دادگاه به خاطر حمایت از عضای خانواده مافیایی کامورا در ناپل محکوم نشده است». به گفته او، این تصاویر، در روزگاری گرفته شده که «دیگو دست نیافتنی ترین شخص در ناپل بود» و به عنوان طرفداران تیم ناپولی، «خانواده بسیار قدرتمند کامورا در ناپل، در چندین مورد در تلاش برای گرفتن عکس با مارادونا او را به چندین جشن تولد خانوادگی خود دعوت کردند». همراه با جادوگری مارادونا در داخل زمین، مصرف الکل و مواد مخدر نیز آغاز شد.
دیگو مارادونا خود در مورد اولین تجربه مصرف کوکائینش که در مدت زمان حضورش در تیم بارسلونا رخ داد می گوید: «یک بست و فکر می کردم سوپرمن هستم». به عنوان بازیکن ناپولی در اوج دوران اعتیادش به کوکائین، مارادونا از یکشنبه تا چهارشنبه خوشگذرانی می کرد. او می گوید که در این مدت به خانه باز می گشته و برای پنهان کردن اعتیاد خود از دختران تازه به دنیا آمده اش، خود را در دستشویی حبس می کرد.
شیطان در ناپل زندگی می کند
اما تاج زمانی از سر شاهزاده ناپل افتاد که او دل ایتالیایی ها را شکست و آن زمانی اتفاق افتاد که در مسابقات جام جهانی ۱۹۹۰، مارادونا در مسابقه نیمه نهایی با یک ضربه پنالتی که گل کرد حکم خروج میزبانان خود از جام را امضا نمود. یکی از روزنامه های ایتالیا در آن روزها چنین نوشت: «شیطان در ناپل زندگی می کند». یکی از طرفداران سرسخت ناپولی در فیلم می گوید: «هنوز هم از دیگو ناراحتم». سقوط دیگو مارادونا در ناپولی بسیار سریع اتفاق افتاد و او در برابر رسانه هایی که اعتیادش به مواد مخدر را در بوق و کرنا کرده بودند بی دفاع بود. بعد از آزمایش مثبت مصرف مواد مخدر در سال ۱۹۹۱، مارادونا به ۱۵ ماه محرومیت از فعالیت های فوتبالی محکوم شد.
اما این پایان کار نبود و افسانه آرژانتینی با یک گل زیبا در مقابل یونان در جام جهانی ۱۹۹۴ بار دیگر دل همگان را برد اما همان سال بار دیگر تست مصرف مواد مخدرش مثبت اعلام شد و مارادونا دیگر نتوانست فرم قبلی خود در میدان را بدست آورد. سینگورینی در این باره می گوید: «او به شکلی مورد استفاده دیگران قرار گرفت، شبیه این است که شما در حال باز کردن یک مسیر در دل جنگل هستید: اولین نفر کسی است که با تمامی خطرات مواجه می شود، پس از آن برای دیگران راه باز شده است». در واقع مارادونا اولین بازیکن مشهوری بود که پای در این مسیر بی سرانجام گذاشته بود و دیگر فوتبالیست ها از سرگذشت او درس گرفتند.
به نظر می رسد که پس از سال ها، اکنون دیگو مارادونا در حال صلح کردن با جهان و زخم هایش در مسیر التیام قرار دارند. در هنگام نوشتن این مطلب، به ادعای کاپادیا، مارادونا هنوز فیلم او را ندیده است. کاپادیا می گوید که واکنش مارادونا به او بسیار متفاوت از تمام مصاحبه هایی بوده که وی در سال های اخیر داشته است. اگر چه به گفته کاپادیا، مارادونا به بسیاری از سوال های مهم و جنجالی او در این مستند جواب های مفهوم و مرتبطی نداده اما دیدگاه مثبت این بازیکن افسانه ای به سوالات کاپادیا و سبک رفتاری او به عنوان یک روزنامه نگار را می توان در این جمله یافت: «دستکم تو این قدرت را داشتی که آن سوال ها را رو در رو از من بپرسی، نه شبیه اغلب روزنامه نگارانی که این کار را پشت سر من می کردند». فیلم مستند «دیگو مارادونا» در جشنواره کن ۲۰۱۹ به نمایش درآمد و مارادونا به دلیل مشکلات جسمی نتوانست در این جشنواره حضور یابد.
دیگو مارادونا در سن ۵۸ سالگی تقریباً هیچ غضروفی در زانوی خود به خاطر بیماری حاد تورم مفاصل ندارد و همواره با یک عصا دیده می شود. او اکنون سرمربی تیم مکزیکی دورادوس در دسته دوم لیگ فوتبال مکزیک است. بازیکن افسانه ای تیم ملی آرژانتین بعد از کنار رفتن از سرمربیگری تیم ملی کشورش در سال ۲۰۱۰ و در ۸ سال اخیر تنها دو تجربه مربیگری کوتاه داشته است: مربی تیم الوصل و فجیره در امارات متحده عربی. تیم او شرایط خوبی دارد و تنها با دو برد دیگر می تواند به سطح اول فوتبال مکزیک بیاید. زمانی که مارادونا به تیم دورادوس پیوست این تیم در مکان هفتم جدول قرار داشته و هشت مسابقه پیاپی بود که برنده نشده بود.
با انتصاب دیگو مارادونا به عنوان سرمربی تیم، دورادوس یک برد و یک باخت را در دو مسابقه اول کسب کرد و سپس به رکورد ۹ مسابه بدون شکست پیاپی دست یافت و اکنون تنها موفقیت در دو مسابقه رفت و برگشت برابر تیم اتلتیکو سن لوییس کافی است که تیم مارادونا بتواند به سطح اول فوتبال مکزیک وارد شود.
