علت تکرر ادرار چیست و درمان تکرر ادرار چگونه است؟
تکرر ادرار و تغییر غیر عادی در دفع ادرار نشانهای از بیماریهای دستگاه دفع ادرار و دیگر سیستمهای بدن است. اگر در شرایطی، میزان مایعات دفع شده بدن بیشتر از مایعات جذب شده باشد باعث ایجاد مشکل در کارکرد کلیه و اعضای دیگر بدن میشود، در واقع در اثر کم شدن مایعات بدن، فشار خون نیز کاهش یافته و در پی آن درصد خون دریافت شده در کلیه کم شده و تغذیه خونی بافت کلیوی کاهش پیدا می کند و در نتیجه، اشکال در کارکرد کلیه ها و تکرر ادرار به وجود خواهد آمد. بیتوجهی به این مسئله، میتواند در آینده تاثیر نامطلوب و جبرانناپذیری را بر جای گذارد.
مسلما به وجود آمدن تغییر کمی در وضع دفع ادرار میتواند نشانهای مهم و جدی باشد؛ نشانهای که نباید به آن بیتوجهی کرد. در بین این مشکلات، افزایش یافتن دفعات دفع ادرار یکی از شایعترین و مهمترین مشکلاتی است که میتواند افراد را درگیر کند.
این بیماری برای زن، مرد، کودک و بزرگسال اتفاق میافتد. شاید شما خودتان این شرایط را تجربه کرده باشید یا بین دوستان و اطرفیانتان کسانی را بشناسید که به صورت دائمی باید برای دفع ادرار، خودشان را به دستشویی برسانند و از این مشکل رنج میبرند، اما این که چنین مشکلی چرا به وجود میآید و برای درمان آن چه چارهای باید اندیشید، مسئلهای است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
علت تکرر ادرار چیست؟
علت به وجود آمدن این اختلال موارد مختلفی میتواند باشد که در ادامه به طور کامل بررسی میشود. تکرر ادرار در واقع یک بیماری نیست بلکه علامت یک یا چند بیماری در بدن است. یکی از علتهای آن در طول روز میتواند بیماریها و درگیریهای فکری و عصبی و از سوی دیگر بروز این مشکل در شبها میتواند به دلیل بیماریهای عفونی دستگاه دفع ادرار باشد. معمولا بیمار از سوزش ادرار، درد در ناحیه پایین شکم، سوزش و دید کم چشم، بوی تند ادرار، ضعف عمومی بدن، کدر شدن رنگ ادرار، وجود تب و لرز، درد در قسمت پایین کمر و فشارهای عصبی شکایت دارد.
از علتهای دیگر میتوان به وجود عفونت ادراری، عفونتهای زنانه، بزرگ بودن غده پروستات، تجمع مدفوع، مصرف الکل و برخی از داروها، افسردگی شدید به مدت زیاد، توهم، شل و ضعیف شدن عضلات کف لگن و شکم اشاره کرد.
به غیر از موارد بالا، موارد لیست زیر نیز علت تکرر ادرار هستند
ضعیف شدن عضلات مثانه
عفونت و بزرگ شدن پروستات
عفونت مثانه، عفونت کلیه و یا واژن
داروها و غذاهای مدر (ادرار آور) و مصرف زیاد ویتامین B2 و C و پرنوشی
میگرن
لوپوس اریتماتوز (لوپوس سیستمیک اریتماتوز یک بیماری خودایمنی مزمن است که اندامهای مختلفی مانند پوست، مفاصل، خون و کلیه را درگیر میکند )
پرکاری غده تیروئید
گلومرولونفریت (نوعی بیماری کلیوی است که مشخصهیآن التهاب گلومرولها، یا رگهای خونی کوچک در کلیهها میباشد)
کافئین موجود در قهوه یا چای
هیپوآلدوسترونیسم (هیپرآلدوسترونیسم یک بیماری غدد درونریز است که در اثر تولید بیش از حد آلدوسترون ایجاد میشود)
تومورهای دستگاه دفع ادرار
سرطان مثانه و اطراف آن
اختلال در سیستم گردش خون
وجود انسداد در سیستم ادراری
تولید کم هورمون ضد ادرار
تحریک کلیه به دلیل سرما
بیماری ادیسون (بیماری آدیسون، ناشی از شکست نسبی یا کامل لایه بیرونی غده فوق کلیوی است)
آسیب به کبد
فشار رحم در حال رشد به مثانه در زنان باردار
انتقال یافتن عفونت مقعدی به دستگاه دفع ادرار (بیشتر در بانوان)
سنگهای مثانه و کلیه
دیابت
بررسی انواع تکرر ادرار
استرسی: در این نوع از بیماری هنگام عطسه، سرفه، خنده و برخاستن از زمین، بیاختیار چند قطره ادرار خارج میشود. این حالت در خانمها شایعتر است که معمولا به دلایل عفونتهای ادراری، تغییرات مجرای ادرار با افزایش سن یا زایمانهای متعدد میباشد.
فوریتی: در این حالت حس ناگهانی و شدید برای دفع ادرار به وجود میآید. اما قبل از رسیدن به دستشویی ادرار میریزد.
مثانه بیشفعال: در این حالت مثانه به دفعات زیاد و بازه زمانی کم پر میشود و ادرار به صورت قطرهقطره بهطور غیرارادی میریزد و زمانی که فرد برای دفع ادرار به دستشویی میرود ادرار بهطور کامل خالی نمیشود. این مورد بیشتر در مردها به وجود میآید که علت آن تنگ شدن مجرای ادرار به دلیل بزرگ شدن غده پروستات است.
راه های درمان تکرر ادرار
برای درمان این اختلال راههای مختلفی وجود دارد، از جمله ورزشهایی برای تقویت عضلات لگن و مثانه و راههای درمان گیاهی که در ادامه به طور کامل توضیح داده خواهد شد.
درمان تکرر ادرار استرسی
هر ۲ ساعت برای دفع ادرار به دستشویی بروید.
در طول روز ۶ تا ۸ لیوان آب و مایعات بنوشید.
بعد از ساعت ۸ شب از نوشیدن مایعات خودداری کنید.
لباسهای گشاد و راحت بپوشید.
عضلات کف لگن را تقویت کنید.
مثانه را تقویت کنید
درمان تکرر ادرار فوریتی
هر ۲ ساعت برای دفع ادرار به دستشویی بروید.
در طول روز ۶ تا ۸ لیوان مایعات بنوشید.
بعد از ساعت ۸ شب از نوشیدن مایعات خودداری کنید.
برای رسیدن به آرامش تلاش کنید.
از ورزشهای سخت دوری کنید.
از خوردن و آشامیدن قهوه، نوشابههای گازدار و غذاهای پرادویه خودداری کنید.
مثانه را تقویت کنید.
عضلههای کف لگن را تقویت کنید.
درمان تکرر ادرار با ورزش
۱-تقویت مثانه
برای این کار سعی کنید به مرور مدت زمان بیشتری ادرارتان را نگه دارید. برای شروع هر ۲ ساعت یک بار دفع ادرار کنید. کم کم سعی کنید این مدت زمان ۲ ساعت را افزایش دهید. اینکه چه میزان این فاصله زمانی را افزایش میدهید به خودتان بستگی دارد ولی باید به میزانی باشد که ادرار نریزد. به تدریج این فاصله را به ۳ تا ۴ ساعت برسانید. الزامی نیست که این تمرین را شبها انجام دهید. با انجام این تمرین توانایی مثانه برای نگه داشتن ادرار افزایش مییابد.
۲-تقویت عضلات کف لگن
تمرین اول: هربار که برای دفع ادرار به دستشویی میروید، چند بار به صورت ارادی، ادرار کردن را شروع و قطع کنید.
تمرین دوم: ناحیه مقعد را سفت نگه دارید مثل حالتی که میخواهید مانع دفع مدفوع شوید و این حالت را برای مدت ۵ ثانیه حفظ کرده و بعد رها کنید. در طول انقباض نفس خود را حبس نکنید. این تمرین را چندبار در طول روز تکرار کنید. تکرار تمرین باید به میزانی باشد که شما را خسته نکند. این تمرین را میتوانید در هر حالتی از جمله ایستاده، نشسته یا خوابیده انجام دهید.
درمان تکرر ادرار با داروهای گیاهی
یک داروی گیاهی ویژه برای درمان تکرر ادرار وجود دارد که میتوانید این دارو را با ترکیبی از سیاه دانه و عسل درست کنید. یک واحد سیاهدانه را بکوبید و با ۳ تا ۴ برابر آن، عسل مخلوط کنید و روزی چند بار به خصوص شبها یک مرتبه آن را به اندازه یک قاشق میل کنید.
راه دیگر درمان با داروی گیاهی این است که میتوانید کمر و شکم خود را با روغنهای گرم مثل روغن کنجد، سیاهدانه یا کوهان شتر چرب و گرم کنید.
برای درمان این بیماری با اسانس یا عصاره گیاه خیلی تند هم یک پیشنهاد درمانی گیاهی وجود دارد که اثر آن بسیار سریع میباشد و آن اسانس گزنه است که به شکل قطرهای موجود میباشد. میتوانید این اسانس را همراه با روغنهای گرم به کمر و شکم بمالید.
ساکنان استانهای شمالی کشور که رطوبت زیادی رامتحمل هستند میتوانند برای درمان از گزنه خشک، در سوپ استفاده کنند یا زمانی که غذاهایی مثل ماهی شکم پر، مصرف میکنند از گزنه هم در ترکیب سبزیجات آن استفاده کنند. این گیاه گرم، سردیهایی که از مصرف غذاهای دیگر به وجود میآید را مهار میکند.
پیشنهاد مفیدی هم برای کوهنوردان و ورزشکاران که دچار مشکلات دفع ادرار هستند وجود دارد که داروی خوبی برای گرم شدن بدن نیز هست. تهیه یک ترکیب غذایی با ترکیبی از فلفل و عسل به این صورت که فلفل سیاه یا قرمز (فرقی نمیکند) را پودر کنید و ۲ واحد از آن را با ۵ واحد عسل مخلوط کنید و یک قاشق مرباخوری از آن را میل کنید. این ترکیب برای درمان افسردگی و عصبانیت هم بسیار مناسب است.
تکرر ادرار در کودکان
معمولا در کودکانی که مشکلات آناتومیک دستگاه مجاری ادراری یا مشکلات عصبی مثانه دارند، این مشکل نیز بروز خواهد کرد. همچنین اضطرابهای کودکانه هم میتواند گاهی با تکرر ادرار نمایان شود. سنگهای مثانه، بیماریهای عصبی، ضایعات مادرزادی نخاعی یا مشکلاتی که در سیستم عصبی مرکزی وجود دارد نیز می تواند کارکرد دستگاه ادراری را تحت تاثیر قرار دهد.