علائم و درمان عفونتی خفیف در چشمانتان

ساختمان چشم شبیه یک کره است؛ در قسمت جلوی این کره یک پنجره شفاف به نام قرنیه وجود دارد، نور از محیط خارج وارد قرنیه می‌شود و پس از عبور از مردمک به عدسی می‌رسد، عدسی نور را به طور دقیق روی شبکیه متمرکز می‌کند تا تصویر واضحی  روی شبکیه ایجاد شود.

برای آنکه اشیاء به صورت دقیق و واضح دیده شوند لازم است مسیری که نور در چشم طی می‌کند شفاف باشد و قرنیه و عدسی نور را درست روی شبکیه متمرکز کنند؛ وقتی جسم نوک تیزی به چشم نزدیک می‌شود  بی اختیار پلک‌ها را می‌بندیم، پلک‌ها در حقیقت ساختمان‌های تمایز یافته‌ای از جنس پوست و عضلات زیر پوستی هستند که وظیفه محافظت از چشم‌ها را بر عهده دارند، مژه‌ها مثل یک صافی از ورود گرد و غبار و ذرات مختلف به داخل چشم جلوگیری می‌کنند.

پلک‌ها دو وظیفه مهم دارند، اول آنکه مثل یک دیوار دفاعی  قسمت عمده‌ای از کره چشم را می‌گیرند و از آن محافظت می‌کنند، دوم آنکه پلک‌ها هر ۵ تا ۱۰ ثانیه یک بار باز و بسته می‌شوند که این امر به شسته شدن میکروب‌ها و ذرات خارجی سطح چشم کمک می‌کنند و در حقیقت سطح چشم را جارو می‌کند به علاوه باز و بسته شدن پلک‌ها به توزیع یکنواخت اشک  روی کره چشم کمک می‌کند.

عفونت خفیف میکروبی، باعث التهاب پلک می‌شود

بلفاریت به معنی التهاب پلک‌ها به ویژه در لبه آنهاست؛ این بیماری ممکن است بر اثر یک عفونت خفیف میکروبی یا بیماری پوستی منتشر شود؛ بلفاریت به دو شکل بلفاریت قدامی و بلفاریت خلفی رخ می‌دهد؛ در بلفاریت قدامی قسمت جلویی و خارجی پلک که محل اتصال مژه هاست درگیر می‌شوند.

بلفاریت قدامی بر اثر عفونت‌های میکروبی و شوره سر بوجود می‌آیند، در بلفاریت خلفی که ناشی مشکلات غدد چربی پلک (غدد meibomian) است قسمت داخلی پلک گرفتار می‌شود.

صرف نظر از نوع بلفاریت، علائمی که معمولاً در بلفاریت دیده می‌شوند عبارتند از خارش، سوزش، اشک ریزش، احساس جسم خارجی، پوسته پوسته شدن (روی مژه‌ها و در گوشه چشم و یا روی پلک)، خشکی، و قرمزی لبه‌های پلک؛ در صورت وجود چنین علائمی مراجعه به چشم پزشک لازم است.

در صورتیکه بلفاریت ناشی از عفونت میکروبی باشد ممکن است در دراز مدت سبب ضخیم شدن لبه‌های پلک، متسع شدن مویرگ‌ها، تریشیازیس (رشد معکوس مژه‌ها به طرف داخل چشم)، ریزش مژه‌ها، اکتروپیون (برگشتن پلک به طرف خارج) و انتروپیون (برگشتن پلک‌ها به طرف داخل) شود همچنین در این مورد ممکن است یک سوم پایینی قرنیه ممکن است خراشیده شود.

از آنجا که بلفاریت تمایل به مزمن شدن دارد  ممکن است درمان برای مدتی طولانی ادامه پیدا کند؛ در صورتیکه بیمار از لنز تماسی استفاده کند، بسته به نوع بلفاریت، چشم پزشک ممکن است از بیمار بخواهد در طول درمان بلفاریت و حتی بعد از آن از لنز استفاده نکند؛ برای بعضی از این بیماران لنز‌های با نفوذ پذیری بالا تجویز می‌شود و به بعضی دیگر توصیه می‌شود که دفعات تعویض لنز را بیشتر کنند، بعضی از بیماران هم در استفاده از لنز مشکل پیدا خواهند کرد و باید از روش‌های دیگری برای اصلاح عیب انکساری خود استفاده کنند.

التهاب پلک را چگونه درمان کنیم؟

هرمز شمس متخصص چشم پزشک درباره التهاب پلک چشم اظهار کرد: التهاب پلک چشم، عارضه ایی شایع است که با تمیزکردن و جلوگیری از خشک شدن بیش از حد پلک‌ها می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد؛ از آنجاییکه بلفاریت در اغلب موارد با سبوره (پوسته پوسته) همراه است باید اقداماتی برای تمیزکردن پوست انجام داد.

وی ادامه داد: التهاب پلک چشم به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که شایع‌ترین آن عفونت، وجود غده چربی و میکروب است؛ اصولا غده چربی که بالای مژه‌ها قرار می‌گیرد ملتهب می‌شود در نتیجه فرد دچار التهاب پلک چشم خواهد شد علاوه بر این عفونت لبه مژه‌ها باعث التهاب چشم می‌شود.

این متخصص چشم پزشک گفت: برای پیشگیری از التهاب چشم توصیه می‌شود در قدم اول پلکتان را تمیز نگه دارید؛ استفاده از شامپو بچه یکی از راه‌های خلاصی از التهاب پلک چشم است و افراد می‌توانند با شامپو بچه چشم خود را بشویند، علاوه بر این استفاده از محلول چای تازه دم یکی از راه‌های برطرف کردن عفونت پلک چشم است که افراد می‌توانند چشم خود را با این آب بشویند؛ توصیه می‌شود برای پیشگیری از این یماری به هیچ عنوان به چشم خود دست نزنید همچنین در محیط آلوده قرار نگیرید چرا که باعث التهاب چشم خواهد شد.

جراحی؛ راه نهایی درمان التهاب پلک چشم

شمس افزود: بیماری شالازیون باعث التهاب چشم می‌شود؛ اصولا مرحله نهایی در درمان التهاب چشم جراحی است و نیاز به اقدامات خاصی ندارد، التهاب چشم بیماری دردناکی است که فرد احساس سوزش و خستگی دارد، اما خوشبختانه با درمان‌های ساده می‌توان این بیماری را رفع کرد.

وی گفت: کمپرس گرم روی پلک‌ها، تمیز کردن آنها، استفاده از آنتی بیوتیک یا ماساژ پلک از راه‌های درمانی التهاب پلک چشم است؛ اگر التهاب پلک چشم سبب خشکی آن شود ممکن است استفاده از قطره اشک مصنوعی یا پماد‌های لوبریکانت که سبب کم شدن اصطکاک پلک با سطح چشم می‌شود هم لازم باشد، گاهی برای کنترل التهاب از کورتون هم استفاده می‌شود، ولی اثرات جانبی این دارو‌ها مانع استفاده دراز مدت از آنهاست.

شمس تشریح کرد: کمپرس گرم سبب شل شدن پوسته‌های روی چشم می‌شود و به این ترتیب هنگام تمیز کردن پلک این پوسته‌ها راحت‌تر جدا می‌شوند؛ کمپرس گرم همچنین سبب گرم شدن و شل شدن پلاک‌هایی می‌شود که غدد چربی پلک را مسدود می‌کنند، انسداد این غدد سبب ایجاد التهاب می‌شود، ابتدا دست هایتان را بشویید و حوله‌ای را که با آب گرم مرطوب شده است را روی چشمان بسته خود قرار دهید، در ابتدای دوره درمان، چشم پزشک ممکن است این کار را ۴ بار در روز هر بار بمدت ۵ دقیقه تجویز کند، پس از آن کمپرس گرم ممکن است یک بار در روز و بمدت چند دقیقه کافی باشد.

این متخصص چشم پزشک با اشاره به اینکه تمیز کردن پلک‌ها برای درمان بلفاریت ضروری است، اظهار کرد: چشم پزشک ممکن است برای تمیز کردن پلک‌ها استفاده از آب به تنهایی، آب نمک، شامپو بچه رقیق شده با آب گرم یا دارو‌های خاصی را که برای شستشوی پلک وجود دارند تجویز کند؛ ابتدا دستانتان را شسته و سپس یک حوله تمیز، گوش پاک کن یا گاز را در داخل مایع تمیز کننده بزنید، به آرامی حوله یا گوش پاک کن را در طول مژه‌ها و لبه پلک بکشید سپس پلک‌ها را با آب سرد آب بکشید، پس از آن با استفاده از یک حوله، گوش پاک کن یا پارچه تمیز دیگر همین کار را برای چشم دیگر انحام دهید، در ابتدا درمان این کار ممکن است چندین بار در روز لازم باشد، ولی با ادامه درمان یک بار در روز کافی است.

درمان آنتی بیوتیکی تنها در بعضی موارد لازم است

وی ادامه داد: درمان آنتی بیوتیکی تنها در بعضی موارد لازم است؛ چشم پزشک ممکن است در این موارد یک پماد آنتی بیوتیک موضعی یا آنتی بیوتیک خوراکی تجویز کند؛ در صورتیکه غدد چربی پلک‌ها نیز اختلال عملکرد داشته باشند ممکن است ماساژ پلک برای خارج کردن چربی اضافی لازم باشد.،نحوه انجام ماساژ در این موارد توسط چشم پزشک به بیمار آموزش داده می‌شود.

این متخصص چشم پزشک بیان کرد: بهتر است از مواد آرایشی نیز استفاده نشود، زیرا ممکن است مانع شستشوی پلک و ماساژ درمانی شود؛ معمولاً پماد ضدعفونی کننده، آنتی بیوتیک موضعی و گرمای مرطوب می‌تواند جهت درمان مفید باشد.