شورای شهر؛ کرسی هایی برای خدمت یا مناصبی برای قدرت؟!
لزوم توجه به مباحث فرهنگی و هنری در عرصه های مختلفی همچون مجلس شورای اسلامی و شورای شهر همواره یکی از دغدغه ها و مواردی بوده است که در کنار مباحث اقتصادی، سیاسی، شهری و محیط زیست از اهمیت خاصی برخوردار بوده است تا جایی که در انتخابات دوره های اخیر شورای شهر شاهدیم که هنرمندان حضور پررنگ تری داشته اند.
بدون شک در چنین عرصه هایی توجه بیشتر به مسائل فرهنگی یکی از اساسی و بنیادی ترین مباحثی است که باید به آن توجه شود همین ضرورت هاست که حضور خبرگان و متخصصان این حوزه در این شوراها را امری بدیهی می کند. اما در این میان لزوم حضور هنرمندانی با سابقه مدیریتی و تحصیلات و تجربیات مرتبط بیشتر احساس می شود.
در سال های اخیر شهرت و محبوبیت برخی از چهره های ورزشی موجب شد که بتوانند در این شوراها کرسی هایی را از آن خود کنند، ولی اینکه تا چه حد توانسته اند به عنوان یکی از نمایندگان مردم شهر تهران کاری از پیش ببرند و خواسته های مردم شهر خود را پیگیری کنند جای سوال دارد. تا جایی که حضور برخی از این ورزشکاران اخیراً در مراسم و موقعیت های مختلف حاشیه ساز شده است. با تمام این اوصاف ثبت نام برای پنجمین دوره انتخابات شورای شهر تهران در نخستین روزهای سال جدید در حالی آغاز شد که هنرمندان بیشتر از دوره های قبل متقاضی حضور در این عرصه هستند و باید منتظر ماند و دید که آیا صرف داشتن چهره، محبوبیت و شهرت برای حضور در این شوراها کافی است یا توفیق در این عرصه نیازمند تجربیات و سوابق کلانتر و گسترده تری در حوزه فرهنگ و هنر و رسانه است.
در گزارش پیش رو برای بررسی بیشتر و آسیب شناسی چنین موضوعی سراغ برخی از صاحبنظران و هنرمندانی که برخی شان متقاضی حضور در این دوره از انتخابات شورای شهر تهران هستند، رفتیم.
رجبی معمار:
به مسئله فرهنگ در شورای شهر و مجلس بیشتر توجه شود
مجید رجبی معمار، مدیرعامل خانه هنرمندان معتقد است که صرف هنرمند بودن برای حضور در این عرصه کفایت نمی کند، بلکه هنرمندی که خواستار حضور در شورای شهر است باید دارای سوابق و تجربیات مدیریتی باشد، متاسفانه تاکنون کمیسیون فرهنگی و هنری چه در شورای شهر و چه در مجلس شورای اسلامی مغفول مانده است و اگر داعیه انقلاب فرهنگی را داریم مسئله فرهنگ به عنوان یک مفهوم زیرساختی و بنیادی باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
مجید رجبی معمار، مدیرعامل خانه هنرمندان در خصوص اهمیت حضور هنرمندان در شورای شهر تهران به بانی فیلم گفت: فکر می کنم صرف اینکه هنرمند بودن برای اینکه شخصی بتواند در شورای شهر تهران فرد مفید و کارآمدی باشد قطعاً کفایت نمی کند. مگر اینکه با مقوله هنر و موضوعات هنری آشنایی کافی داشته باشد. شهرداری تهران از بالاترین امکانات فرهنگی و هنری برخوردار است خصوصاً امکاناتی که در سال های اخیر فراهم شده؛ از قبیل پردیس های سینمایی و تئاتری و فضاهای مختلف فرهنگی و هنری که در شهر تهران فراهم شده ظرفیت بسیار خوبی را فراهم کرده است. غیر از این ما در تهران در دو مجموعه بزرگ شهرداری تهران، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران -که شاید یکی از بزرگترین سازمان های فرهنگی کشور باشد- امکانات گسترده ای داریم. همچنین امکاناتی که در اختیار معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران است ظرفیت های کم نظیری به وجود آورده است که باید مدیریت شود. سیاستگذاری کلان شهر و تقسیم بودجه و اعتبارات و تصویب برنامه ها از مسائلی است که باید توسط شورای شهر صورت بگیرد. سایر کلانشهرها نیز از تجربیات شورای شهر و شهرداری تهران استفاده می کنند و در این راستا تلاش می کنند. بنابراین وجود افراد آشنا به مقوله فرهنگ و مدیریت فرهنگی و کمک آنها به اتخاذ تصمیم های مناسب برای مسائل فرهنگی و هنری بسیار ضروری است و به نظرم حضور افرادی از این دست در شورای شهر در کنار کسانی که باید با مسائل برنامه ریزی و اقتصاد شهری و سایر مسائل مرتبط آشنا باشند بسیار ضروری است. لذا با اینکه صرفاً کسی به خاطر هنرمند بودن به این حوزه وارد شود اصلاً موافق نیستم مگر اینکه هنرمند دارای سوابق زیادی باشد و تجربه مدیریت فرهنگی و نگاه وسیع و جامع برای مدیریت فرهنگی داشته باشد که وجود چنین افرادی در شورای شهر بسیار ضروری است.
مدیرسابق شبکه جهانی جام جم در خصوص حضور پر شمار ورزشکاران و انتقاداتی که از حضور آنان در شوراها می شود، افزود: صرف اینکه افراد متقاضی، ورزشکار یا هنرمند یا فعال در حوزه سینما و تئاتر باشند، قطعاً کفایت نمی کند و امیدوارم که مردم نیز با استفاده از تجربه های گذشته در رأی دادن خود دقت بیشتری کنند و افرادی را انتخاب کنند که از تجربه سیاستگذاری و برنامه ریزی و نگاه کلان به مسائل شهری و اجتماعی -که مسائل فرهنگی و هنری بخش مهمی از آن است- برخوردار باشند. مجموع شورای شهر باید منظومه ای از چهره های مختلف صاحب تجربه، سیاستگذار و فهیم با سوابق طولانی در مدیریت و برنامه ریزی که بخش مهم آن مدیریت فرهنگی و هنری است، باشد.
رجبی معمار با بیان اینکه اگر هنرمندان از مقبولیت شان نزد افکار عمومی استفاده کنند و رأی بیاورند نمایندگان شهر خودشان خواهند بود، ادامه داد: این یک فرصت برای خدمت تخصصی در عرصه فرهنگی و هنری برای هنرمندان است. اگر خود این افراد هم دارای جامعیت و تجربیات لازم نیستند باید از بزرگان استفاده کنند و مشورت بگیرند. متاسفانه تاکنون کمیسیون فرهنگی و هنری که یکی از کمیسیون های جدی و تاثیرگذار در شورای شهر و مجلس شورای اسلامی است جدی گرفته نشده و این جای گله مندی دارد که چرا در اغلب دوره های انتخابات مجلس دوم کسانی که شانس و امکان عضویت در کمیسیون های دیگر را ندارد وارد کمیسیون فرهنگی می شوند. البته همه اعضای این کمیسیون ها اینگونه نیستند. اگر این شعار و ادعا را داشتیم که انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی است، برای ما به عنوان افراد انقلابی و مذهبی مسئله فرهنگ مفهومی زیرساختی و بنیادی است. بنابراین کسانی باید عضو این کمیسیون ها شوند که از صلاحیت و توانمندی ها و تجربیات کافی برخوردار باشند و از مشاوران و متخصصان در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه استفاده کنند تا این کمیسیون ها در شورای شهر و همچنین مجلس شورای اسلامی تاثیرگذار باشند. در تصویب مجموعه بودجه و امکاناتی که در حوزه فرهنگی و اجتماعی شهر تهران هر سال تعیین می شود مستقیماً از خود شهرداری و شورای شهر کمک می گیرند، این مجموعه بسیار بزرگی است و هزینه بسیار هنگفتی دارد که اگر با برنامه ریزی صحیح، مطالعه و استفاده از تجربیات هزینه شود گمان می کنم می تواند در مسائل زیستی، فرهنگی و اجتماعی مردم بسیار تاثیرگذار باشد.
مجید سرسنگی:
شورای شهر در دوره های گذشته به فرهنگ و هنر توجه کافی نداشت
مجید سرسنگی، معاون فرهنگی دانشگاه تهران یکی از متقاضیان حضور در پنجمین دوره شورای شهر تهران است.
وی معتقد است شورای شهر نیاز به کسانی دارد که به لحاظ مدیریتی در حوزه های مختلف تاثیرگذار باشند. در این صورت نمایندگانی از جامعه هنری نیز با داشتن شرایط لازم باید در این عرصه حضور یابند. در دوره های گذشته شورای شهر تهران به حوزه فرهنگ و هنر به اندازه سایر بخش ها توجه کافی نشان نداده و به همین دلیل انتقاداتی به کسانی که از جامعه هنری در این شورا حضور داشته اند وارد است.
مجید سرسنگی، در خصوص اهمیت حضور هنرمندان در شورای شهر به بانی فیلم گفت: قانون شورای شهر یکی از مترقی ترین قانون هایی است که در نظام های دموکراتیک وجود دارد. معنی آن هم این است که مردم خودشان بتوانند در اداره شهری که در آن زندگی می کنند شریک و سهیم باشند. مدیریت شهری برای من یکی از پیچیده ترین مدیریت هاست چرا که ابعاد مختلفی دارد. هر کدام از وزارتخانه ها کار خاص و شفافی را برعهده دارند؛ مثلاً وزارت راه و شهرسازی متولی بحث های زیرساختی راه و ساختمان است یا وزارت ارتباطات راجع به مسائل مربوط به ارتباطات است. در مدیریت شهری ابعاد مختلفی مورد بحث است، یعنی شهر به مثابه یک موجود زنده است که نیازهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و… دارد که مجموعه اینها فضای پیچیده ای را به عنوان فضای شهری بوجود می آورد. شورای شهر به عنوان مرکز یا نهادی که باید سیاستگذاری و نظارت بر فعالیت های مدیریت شهری و یا شهرداری داشته باشد، باید دارای تخصص های مختلف باشد. شما نمی توانید یک شورای شهر داشته باشید، ولی در آن تخصصی در حوزه مسائل فرهنگی و هنری، اجتماعی، عمرانی، زیرساختی، اقتصادی، محیط زیست، آب و هوا و حمل و نقل و ترافیک نداشته باشید. شورای شهر باید مجموعه ای از تفکرهای مختلف باشد. وی افزود: در این شرایط طبیعتاً کسانی می توانند به شورای شهر کمک کنند که در حوزه فرهنگ و هنر تخصص دارند و می توانند مسائل فرهنگی و هنری شهر که مسئله بسیار مهمی است را راهبری کنند، راجع به آن نظر و مشورت دهند و بر درست انجام شدن مسائل فرهنگی و هنری شهر نظارت کنند و بخشی از هنرمندان می توانند این وظیفه را برعهده بگیرند. البته من اعتقاد دارم که این بیشتر یک کار مدیریتی است و شورای شهر به کسانی نیاز دارد که به لحاظ مدیریتی در حوزه های مختلف تاثیرگذار باشند. هنرمندان بخشی از بدنه جامعه ما هستند که بسیار مورد توجه هستند و اگر نمایندگانی از جامعه هنری با داشتن شرایط لازم و اولویت هایی که برایشان مترتب است بتوانند در شورای شهر حضور داشته باشند، باید امیدوار بود که در دوره بعد وضعیت فرهنگی شهر از این بهتر شود.
سرسنگی در خصوص احتمال عدم موفقیت هنرمندان در صورت حضور در شورای شهر و خدشه دار شدن اعتبار آنان ادامه داد: طبیعی است که کارهای مدیریتی و اجرایی به این شکل که کارهای سختی هم است همیشه با توفیقات و عدم توفیقاتی همراه بوده است. نمی توان امیدوار بود که تمام کسانی که در شورای شهر حضور پیدا می کنند همه خواسته ها را به مرحله اجرا برسانند و همه توانی که روی کار می گذارند تبدیل به یک جریان مثبت و سازنده شود. ممکن است شرایط مختلفی بوجود بیاید که بعضی از این وعده هایی که داده می شود محقق نشود. فکر می کنم در وهله اول مهم این است که چه کسانی و با چه توانایی ها و تخصص هایی می خواهند شرکت کنند. هر چه افراد توانایی بیشتری در برنامه ریزی، سیاستگذاری، مدیریت و نظارت بر حوزه فرهنگ و هنر داشته باشند موفق تر خواهند بود. ممکن است برخی از افراد در شورای شهر حضور پیدا کنند و نتوانند برای جامعه فرهنگی و هنری کار بکنند و مورد نقد هم قرار بگیرند. به نظرم شورای اسلامی شهر تهران در دوره های گذشته به حوزه فرهنگ و هنر به اندازه بخش های دیگر توجه کافی نشان نداده است و شاید هم به همین دلیل انتقاداتی به کسانی که از جامعه هنری در این شورا حضور داشتند وارد است. امیدوارم در انتخابات امسال با حضور موثر و گسترده متخصصان شاهد شرایط بهتری باشیم. به نظرم این تقسیم بندی ها که ورزشکاران یا هنرمندان باید در شورا حضور داشته باشند درست نیست بلکه افرادی باید حضور داشته باشند که بتوانند راجع به مسائل فکر کنند و نظر بدهند و قدرت و توانایی اجرا و برنامه ریزی داشته باشند. اگر افرادی با این توانایی وارد شورا شوند و در این دوره به طور جدی به شعارهایی که در حوزه فرهنگ و هنر داده شده همانند سایر حوزه های عمرانی، اقتصادی و اجتماعی عمل کنند فکر می کنم وضعیت فضای فرهنگی و هنری شهر تهران بهتر از گذشته خواهد بود.
مدیرعامل سابق خانه هنرمندان اضافه کرد: رفتن به شورای شهر به معنی نمایندگی کردن بخش قابل توجهی از اقشار مختلف اجتماعی است. هرکس وارد شورای شهر می شود، باید این ظرفیت را داشته باشد که خودش را فراموش کرده و وقت و توانش را برای تخصصی که دارد و برای قشری که به او توجه و اعتماد کرده اند بگذارد. امیدوارم اگر در این دوره نمایندگانی از حوزه فرهنگ و هنر کشور وارد شورای اسلامی شهر تهران شدند بتوانند روی حوزه فرهنگ و هنر که نسبت به حوزه های دیگر مغفول مانده است بیشتر کار کنند، طرح بدهند، پیگیری کنند و از شهرداری بخواهند که حوزه فرهنگ و هنر را همانند سایر حوزه ها مورد توجه قرار دهد و بتوانند به نوعی کاستی هایی که در سال های گذشته وجود داشته را جبران کنند. ما در شهر تهران ظرفیت های بالایی در حوزه فرهنگ و هنر داریم که اگر به فعل تبدیل شود از بخش عظیمی از مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد عبور خواهیم کرد. فقط به اراده قوی برای حل مشکلات و برنامه ریزی درست و تعامل صحیح با مدیریت شهری و شهرداری و تعامل با جامعه فرهنگ و هنر وجود دارد. بسیار مهم است کسانی که به عنوان نمایندگان حوزه فرهنگ و هنر وارد شورای شهر می شوند رابطه شان را بعد از حضور در شورای شهر هم با مردم حفظ کنند و این رابطه منحصر به زمانی که نیازمند رأی این جامعه هستند نباشد. اگر این رابطه بعد از ورود افراد به شورای شهر هم وجود داشته باشد و رأی هنرمندان و اهالی فرهنگ در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های کلان فرهنگی و هنری شهر لحاظ شود به نظرم توفیقات بیشتری نسبت به قبل خواهیم داشت.
