سرو ریکو؛ کوه آدمخوار در بولیوی
در ارتفاعات آند، در جنوب غربی کشور بولیوی و بالای یکی از بلندترین شهرهای جهان، کوه سرو ریکو قرار دارد که در قدیم به آن «کوه ثروتمند» لقب داده بودند. این نام توسط اسپانیای استعماری بر روی این کوه گذاشته شد. دلیل آن هم به خاطر منابع بزرگ نقرهی آن بود. اسپانیاییها در آن زمان فکر میکردند کل کوه از سنگ نقره تشکیل شده است.
در سال ۱۵۴۵ یک شهر کوچک برای استفاده از معدن نقره در پای کوه سرو ریکو ساخته شد و سپس نزدیک به ۳ میلیون نفر از افراد به صورت اجباری در این معادن کار میکردند. صدها هزار نفر از مردم یا بر اثر سوانح جان خودشان را از دست میدادند یا از گرسنگی، بیماری و کار مفرط از بین میرفتند.
حال نزدیک به ۵ قرن از آن زمان میگذرد و خبری از معادن اجباری اسپانیاییها نیست اما این کوهستان همچنان جان مردمان بسیاری را میگیرد.
صدها نفر از مردم پس از این که به غار وارد شده، به دلیل ریزش کوه جان باختهاند. قرنها استخراج معدن، باعث شده است تا سوراخها و حفرههای بسیاری در این کوه به وجود بیاید و وضعیت آن را ناپایدار کند و بسیار محتمل است که کل کوه فرو بریزد. در واقع، ارتفاع کوه در طی این سالها، چند صد متر نشست داشته است و دلیل آن هم استخراج بیرویه و غیر اصولی اسپانیاییها در آن زمان است.
طبق گفتهی یک مورخ به نام «ادواردو گالیانو»، از قرن شانزدهم میلادی تا به حال، نزدیک به ۸ میلیون نفر در سرو ریکو مردهاند. بسیاری منتقد این رقم هستند و آن را بی پایه و اساس میدانند.
با این که نمیتوان گفت چند نفر از مردم جانشان را در این کوهستان از دست دادهاند، اما همگی بر روی لقب این کوهستان که «کوه آدمخوار» است اشتراک نظر دارند.
این معادن همچنان پابرجا هستند و همچنان کارگران در آن مشغول به کار هستند. با اینکه بسیاری از مردم جانشان را بر اثر سوانح از دست میدهند، اما یکی از عواملی که سهم کمی در کشتن مردم نداشته، بیماری «سیلیکوزیس» است. بیماری ریوی که دلیل آن تنفس گرد و غبار است.
معمولا در معادن امروزی و مدرن با استفاده از جریان آب، از گرد و غبار جلوگیری میکنند اما در سرو ریکو خبری از این نوع پیشگیریها نیست.
در اینجا، کارگران گرد و غبار معدن را تنفس میکنند و به محض این که گرد و غبار وارد ریه میشود، بافتهای ریه زخم شده و با علایم شبیه به بیماری برونشیت بروز میکند که شامل تب، درد قفسهی سینه، کاهش وزن، ضعف و در نهایت مرگ میشود. افراد اندکی به سن چهل سالگی میرسند. بر طبق گفتهی انجمن محلی زنان بیوه در این شهر، هر ماه ۱۴ زن، همسر خود را از دست میدهند.
امروزه، این معادن به اندازهی قرن ۱۸ استفاده نمیشوند و به همین دلیل رشد اقتصادی این شهر هم از آن زمان روندی کاهشی را طی کرده است.
