سرفههای مزمن چه زمانی نگرانکننده میشوند؟
هیچ چیزی بدتر از سرفههایی نیست که مزمن شدهاند و دست از سرتان برنمیدارند. سرفه میتواند نشاندهندهی انواع بیماریها باشد، مخصوصاً زمانی که طولانی میشود. پس از کجا بدانیم سرفههای ما مربوط به سرماخوردگیاند و ضرری ندارند یا پای مشکل جدیتری در میان است؟
سرفه چقدر میتواند طول بکشد؟
برخی از سرفهها میتوانند تا یک ماه ماندگار شوند اما اگر سرفههای شما تا هشت هفته طول کشیدند و هیچ علامتی از بهبودی مشاهده نکردید حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
البته بیشتر سرفهها مشکل جدی نیستند اما گاهی میتوانند علامت عارضهای پنهان باشند. این مشکلی است که برای جنی پیش آمد. او بعد از سرفههای یک ماههاش به پزشک مراجعه کرد. جنی میگوید: من متقاعد شده بودم که برونشیت یا سینه پهلوی خفیفی دارم. برای جنی آنتیبیوتیک و یک آزمایش خون تجویز شد که نتیجهاش نرمال نبود. پزشکان از قفسه سینهاش عکسبرداری کردند که نشان میداد توموری در ریهی راست او وجود دارد. بعد از آزمایشات بیشتر و نمونه برداری معلوم شد جنی مبتلا به نوع نادری از لنفوم غیرهوچکین شده و نیاز به شیمیدرمانی دارد.
پزشکان توصیه میکنند هرگز موضوعات مربوط به سلامتی را دستکم نگیرید؛ اگر چیزی روبهراه نبود نسبت به آن بیخیال نباشید. سلامت شما تمام آن چیزی است که دارید. البته هر سرفهی مزمنی به این معنی نیست که سرطان دارید اما چه زمانی سرفهها آزاردهنده میشوند و باید نگران شد؟
به پنج علت ممکن ادامهدار شدنِ سرفهها اشاره میکنیم:
ترشحات سینوس
علائم
ممکن است سرفههای شما خشک یا ترشح دار باشند. گاهی ممکن است احساس کنید ترشحاتی از سینوسها وارد حلقتان میشود. بیشتر افراد میدانند که مشکل سینوسی دارند اما شاید همه ندانند که سینوسها ترشح میکنند و موجب سرفه میشوند.
درمان
به طور معمول، اسپریهای بینی مشکل را تا حدود زیادی برطرف میکنند. این اسپریها ممکن است حاوی آستروئید و یا فقط آبنمک باشند. سایر راهکارهای درمانی برای پاکسازی سینوسها شامل شستشوی سینوسها یا استفاده از سینوس شور میباشد. در موارد شدیدتر ممکن است پزشک آنتیبیوتیک تجویز نماید.
ریفلاکس اسید معده معمولاً همراه با سرفههای خشک و بدمزه شدن دهان است. ریفلاکس اسید معده به مری، احساس سوزشی ایجاد میکند که از وسط سینه، دقیقاً زیر قفسه سینه، شروع شده و به سمت بالا میآید، مخصوصاً بعد از خوردن غذای زیاد یا بعد از صرف غذایی اسیدی یا کافئین دار
آسم
علائم
سرفههای مزمن ناشی از آسم معمولاً خشک هستند و گاهی این سرفهها تنها علامت آسماند. سرفههای ناشی از آسم با ورزش یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد یا برخی از بوها و مواد شیمیایی تشدید میشوند. سایر علائم آسم شامل احساس گرفتگی در سینه، تنگی نفس و خسخس سینه میشود.
درمان
آسم به طور معمول با داورهای استنشاقی کنترل میشود اما برخی از بیمارانی که دچار آسم شدید هستند ممکن است نیاز به آستروئید یا ترمبوپلاستی برونش پیدا کنند.
آلرژی
علائم
آلرژی از علتهای بسیار شایع سرفههای مزمن است که معمولاً با سرفههای خشک و ادامهدار همراه میباشد مخصوصاً اگر در نزدیکی محرکی قرار بگیرید.
درمان
آلرژی نیز مانند آسم معمولاً با اسپری بینی و آنتیهیستامین کنترل میشود.
ریفلاکس اسید معده
علائم
ریفلاکس اسید معده معمولاً همراه با سرفههای خشک و بدمزه شدن دهان است. ریفلاکس اسید معده به مری، احساس سوزشی ایجاد میکند که از وسط سینه، دقیقاً زیر قفسه سینه، شروع شده و به سمت بالا میآید، مخصوصاً بعد از خوردن غذای زیاد یا بعد از صرف غذایی اسیدی یا کافئین دار.
سرفههای ناشی از ریفلاکس ممکن است بعد از دراز کشیدن بلافاصله بعد از خوردن غذا روی بدهند.
درمان
برای درمان ریفلاکس خفیف میتوانید از داروهای ضد اسیدی استفاده کنید. این داروها طبق تجویز پزشک ممکن است روزی یک یا دو بار و معمولاً قبل از صبحانه یا شام مصرف شوند.
سینهپهلو
علائم
سینهپهلو میتواند سرفههایی خلط دار ایجاد کند که اغلب به رنگ سبز یا زرد و چسبناک و غلیظ هستند. برخی از افراد احساس درد و ناراحتی در قفسه سینه دارند، مخصوصاً وقتی که سرفه میکنند یا نفس عمیق میکشند. بیشتر افراد دچار تب نیز میشوند که ممکن است همراه با گلودرد و احساس خستگی و ضعف نیز باشد. سینه پهلو میتواند منشاء باکتریایی، ویروسی و یا قارچی داشته باشد.
درمان
اگر منشاء سینه پهلو باکتری باشد، با آنتیبیوتیک درمان خواهد شد. سینه پهلوی ویروسی نیز با نوشیدن آب زیاد، استراحت و مراقبت درمان میشود. سینه پهلوی قارچی در بیمارانی که سیستم ایمنیشان دچار ضعف عملکرد است مشاهده شده و بسیار خطرناک میباشد. داروهای ضد قارچی وجود دارند که برای درمان این نوع سینه پهلو به کار میروند.
سایر علتهای متداول سرفههای مزمن
سیگار کشیدن: متأسفانه در اغلب موارد تشخیص بین سرفههای ناشی از سیگار و سرفههای ناشی از سایر عوارض مانند سرطان ریه کار دشواری است.
عفونت: یکی از علتهای نسبتاً شایع سرفههای مزمن، سیاه سرفه است. کودکانی که واکسینه میشوند نیز ممکن است دچار سیاه سرفه شوند و احتمال این بیماری در افراد بزرگسال نیز زیاد است.
برخی از داروها: بعضی از داروها مخصوصاً داروهایی که برای درمان فشارخون بالا و بیماری قلبی تجویز میشوند نیز میتوانند موجب سرفههای بلندمدت شوند. تقریباً ۱۰ تا ۲۰ درصد از افرادی که با مهارکنندههای ACE تحت مداوا قرار میگیرند دچار سرفههای مزمن میشوند.
سرفههای بعد از عفونت: سرفه گاهی میتواند به دنبال عفونتی در سیستم تنفسی فوقانی تا هفتهها طول بکشد.
برونشیت مزمن: برونشیت مزمن نوعی از بیماری انسدادی مزمن ریه است که اغلب در افراد سیگاری روی میدهد اما سایر عوامل محیطی نیز میتوانند سبب این بیماری شوند.
کلام پایانی این که اگر سرفههای مزمنی دارید که بهبود پیدا نمیکنند، بدون تردید باید به پزشک مراجعه کنید تا علت را تشخیص داده و راهکار درمانی هر چه زودتر در پیش گرفته شود.