رویای خوش اسکار؛ از تهران تا لس ‏آنجلس

در چند روز اخیر تنور حدس ها و گمانه زنی ها در خصوص ماجرای حضور «فروشنده» به عنوان نماینده ایرانی در مراسم اسکار و حواشی آن در حالی گرم شد که اصغر فرهادی و چهار رقیب نامزد اسکار خارجی خود با به اشتراک گذاشتن بیانیه ای مشترک مخاطبان خود را به همدلی و وحدت فارغ از تفاوت های نژادی، مذهب و کشور دعوت می کنند و خواستار این هستند که جایزه اسکار نمادی از اتحاد بین الملل و آزادی برای هنر باشد. در دو شماره پیشین به سراغ صاحبنظران و منتقدانی همچون علیرضا زرین دست، ابوالفضل جلیلی، ایرج رامین فر، مهدی نادری، وحید جلیلوند و آنتونی شرکا رفتیم. در بخش سوم این گزارش نیز به سراغ اکبر عالمی، امیرحسین علم الهدی، حسن برزیده و حسین سلطان محمدی رفتیم، صاحبنظرانی که برای اصغر فرهادی و «فروشنده»اش آرزوی موفقیت کرده اند و امیدوارند که سینمای ایران به فرهادی و پتانسیل های سینمای ایران بهای بیشتری بدهد.

اکبر عالمی:

دریافت اسکار گام بزرگی در فتح بازارهای جهانی است

اکبر عالمی منتقد سینما معتقد است دریافت جایزه اسکار توسط «فروشنده» می تواند گام بزرگی در جهت فتح بازارهای جهانی باشد و موجب می شود که تماشاگران جهان رغبت پیدا کنند که بیشتر و بیشتر فیلم ایرانی ببینند.

اکبر عالمی در خصوص حضور فیلم «فروشنده» میان نامزدهای اسکار به بانی فیلم گفت: آرزو می کنم که «فروشنده» آقای اصغر فرهادی حتماً در اسکار برنده شود و این جایزه افتخارآمیز را برای ما بیاورد.

وی در خصوص تاثیر دریافت این جایزه در سینمای ایران افزود: دریافت جایزه اسکار می تواند برای ایران گام بزرگی در جهت فتح بازارهای جهانی باشد. اگر بخواهیم کلان فکر کنیم برنده شدن یک سینماگر ایرانی در مراسم اسکار می تواند گام بزرگی در جهت ایجاد رغبت در تماشاگران جهان باشد که بیشتر و بیشتر فیلم ایرانی ببینند پس بنابراین این موضوع قدم اول برای دستیابی به اقتصاد پویا در زمینه سینمای ایران است.

این منتقد اضافه کرد: دریافت جایزه اسکار توسط اصغر فرهادی هم می تواند در اثر القائات و فشارهای جامعه هنرمندان و حمایت های مردم در سراسر جهان و همچنین ارزش های خود فیلم باشد و هر دوی این موارد در اختصاص این جایزه به «فروشنده» موثر هستند.

امیرحسین علم الهدی:

پیام فرهادی این بود؛ ایرانیان جزو نخبگان جهانی هستند

امیرحسین علم الهدی، دبیر شورای سیاستگذاری گروه سینمای هنر و تجربه معتقد است که در شرایط سیاسی ایجاد شده کنونی زبان فرهنگی می تواند تاثیرگذار باشد و این دستاورد کمی نیست. همچنین اسکار گرفتن و یا نگرفتن «فروشنده» چیزی از ارزش های بالای فرهادی کم نمی کند. او امیدوار است دریافت دومین اسکار برای فرهادی، سینمای ایران را چند قدم به سینمای تجاری نزدیک تر کند.

امیرحسین علم الهدی، دبیر شورای سیاستگذاری گروه سینمایی هنر و تجربه در خصوص حضور فیلم «فروشنده» میان نامزدهای اسکار به بانی فیلم گفت: مهم این است که ایران بار دیگر توانسته است وارد جمع پنج فیلم برتر اسکار خارجی شود. پیش از این «بچه های آسمان» مجید مجیدی و فیلم «جدایی نادر از سیمین» نمایندگان ایران در اسکار بودند و این سومین حضور ایران در مراسم اسکار است. «جدایی نادر از سیمین» موفق به دریافت جایزه اسکار شد. آرزو می کنیم این اتفاق امسال هم تکرار شود. البته با توجه به سیاست های رییس جمهور آمریکا بهترین زبانی که می تواند تأثیرگذار باشد زبان فرهنگی است. سینما هم به عنوان مهمترین زبان دیپلماسی فرهنگی می تواند در این زمینه تاثیرگذار باشد. می بینیم که گروه ها، نهادها و اشخاص در دنیا با اصغر فرهادی همنوا شده اند و این دستاورد کمی برای جمهوری اسلامی ایران و مهمتر از همه سینمای ایران نیست که خودش یک تنه توانسته موج مخالفت ها را براساس سیاست های نژادپرستانه رییس جمهور جدید آمریکا به چالش بکشاند، این دستاورد اصغر فرهادی برای فیلم خوب او و همچنین سینمای ایران است. وی در خصوص رقبای فیلم «فروشنده» گفت: به هر حال رقبای فیلم «فروشنده» خوب هستند و هر چهار رقیب دیگر شانس دریافت اسکار دارند، ولی یکی از خصوصیات اسکار این است که نتیجه آن قابل پیش بینی نیست. شاید فیلم «فروشنده» و «تونی اردمن» انتخاب نشوند و فیلم سومی برنده اسکار شود، ولی به نظرم برنده اسکار به معنای همنوایی جامعه جهانی به ضد سیاست های رییس جمهور آمریکا فعلاً سینمای ایران است. گرفتن و یا نگرفتن اسکار توسط اصغر فرهادی برای من هیچ تفاوتی نمی کند، مهم حضور قدرتمندانه سینمای ایران است. البته آقای فرهادی هوشیاری خاصی به خرج داده اند که دو تن از نخبگان این سرزمین را به عنوان نمایندگان خود در مراسم اسکار معرفی کرده و می توان گفت با رفتاری هوشمندانه ترامپ را متوجه این نکته کرده است که ایرانی ها جزو نخبگان جهانی هستند و این سیاست های نژادپرستانه آقای ترامپ نشانه های خوبی برای همزیستی مسالمت آمیز در جهان نیست. اسکار گرفتن و یا نگرفتن فیلم «فروشنده» چیزی از ارزش های بالای آقای فرهادی و بالاخص جایگاه سینمای ایران کم نمی کند.

وی با بیان اینکه القائات و حمایت های هنرمندان و مردم دنیا از این اقدام اصغر فرهادی در کسب جایزه اسکار او بی تاثیر نیست، افزود: به هر حال این فضایی که بوجود آمده فضای مثبتی برای این است که اعضای آکادمی اسکار بتوانند رأی را به آقای فرهادی و فیلمش بدهند. باید صبر کنیم و ببینیم که حوزه سیاست و حوزه فرهنگ و عمدتاً سینمای آمریکا و یا اسکار که سالیانی تحت تاثیر سیاست بود آیا سیاست امسال هم بخش تعیین کننده ای دارد یا خیر.

دبیر شورای سیاستگذاری گروه هنر و تجربه در خصوص تاثیرات جایزه اسکار به سینمای ایران عنوان کرد: سینمای ایران مشکلات زیرساختی عدیده ای دارد و هنوز به عنوان سینمای صنعتی شناخته نمی شود. به هر حال بهترین فیلم خارجی زبان اسکار به فیلمی تعلق می گیرد که دارای ارزش های هنری باشد و صرفاً ارزش های صنعتی و تجاری نداشته باشد. امیدوارم این دومین اسکاری باشد که آقای فرهادی می گیرد و بتواند سینمای ایران را چند پله به سینمای تجاری نزدیک تر کند. وی با اشاره به فیلم «گذشته» اصغر فرهادی ادامه داد: باید به خاطر داشته باشیم که هیچ چیز در آینده برای هیچکس تعیین شده نیست، فیلمسازانی بوده اند که بعد از گرفتن جایزه اسکار سیر نزولی طی کرده اند، ولی فکر می کنم فرهادی باهوش تر از این باشد که در حوزه فیلمسازی بخواهد سیر نزولی طی کند. یادمان باشد که فیلمسازی صنعت بیرحمی است و هرکس با هر رتبه ای اگر مراقب فیلم های آینده خود نباشد ممکن است بعدها از او فقط به عنوان یک خاطره یاد شود. با توجه به سطح هوشیاری فرهادی و نوع فیلمسازی او امیدواریم در دو- سه دهه آینده هم بتواند فیلم های خوبی بسازد و ما بتوانیم به عنوان یکی از علاقمندان به سینمای ایران از آثار او لذت ببریم.

حسن برزیده:

با دیدگاه سیاسی به این اسکار نگاه نکنند

حسین برزیده، نویسنده و کارگردان معتقد است دریافت جوایز اسکار روی مسوولان و سینمای ایران تاثیر بگذارد و به سینمای ایران به عنوان رسانه پرقدرت و پرچم برافراشته کشور توجه بیشتری شود. اما متاسفانه گاهی صدا و سیما به این مسائل بی توجهی نشان می دهند و مقابل این موفقیت های سینمایی با نقادی های غلط و مغرضانه می ایستد.

حسن برزیده کارگردان فیلم سینمایی «مزارشریف» در خصوص حضور فیلم «فروشنده» میان نامزدهای دریافت اسکار به بانی فیلم گفت: با استقبال گسترده ای که از این فیلم صورت گرفته به نظر می رسد «فروشنده» شانس زیادی برای دریافت اسکار داشته باشد و امیدوارم که این اتفاق بیفتد.

این نویسنده درباره تاثیرات دریافت اسکار بر سینمای ایران افزود: دریافت این جایزه دو وجه دارد؛ یکی شناخت و معرفی سینمای ایران و پیدا کردن جایگاه در خارج از کشور و بین سینماهای کشورهای مختلف است. این بسیار مهم است و همه ما می توانیم به این اتفاق افتخار کنیم. وجه دیگر این جایزه این است که اصولاً دریافت این جایزه باید روی مسوولان سینمای ایران تاثیر بگذارد و به سینمای ایران به عنوان رسانه ای پرقدرت و پرچم برافراشته کشور توجه بیشتری شود غیر از این به اهالی سینما به عنوان کسانی که می توانند برای کشور افتخارآفرین باشند و بخصوص خود اصغر فرهادی به عنوان کسی که این افتخار را کسب کرده است بهای بیشتری بدهند.

برزیده در خصوص روند فیلمسازی فرهادی پس از «فروشنده» یادآور شد: هنرمند سعی می کند در عرصه های مختلف تجربه کند. وقتی یک فیلم فیلمسازی در عرصه جهانی مطرح می شود و اسکار می گیرد به نظر می رسد پس از آن روند سختی را پیش رو داشته باشد و باید توقعاتی که ایجاد می کند را برآورده کند، ولی اگر بعد از دریافت اسکار فیلمی بسازد که به آن توجه چندانی نشود چیزی از ارزش های آن فیلمساز کم نمی کند چرا که او در حال تجربه خودش است، فیلمساز دنبال گرفتن جایزه نیست و کار خودش را می کند. این می تواند یک امتیاز محسوب شود البته فیلم بعدی آقای فرهادی می تواند باز هم برای کشور افتخارآفرینی کند.

این فیلمساز با بیان اینکه اگر فرهادی جایزه بگیرد از دیدگاه سیاسی به این اسکار نگاه نکنند ادامه داد: حتی اگر از این دید هم به اسکار توجه شود باز هم یک پیروزی قلمداد می شود، فیلمی بدون شعار و بدون اینکه موضع خاصی داشته باشد کاری کرده که نوعی همدلی و گرایش نسبت به بی عدالتی و نابرابری ایجاد کرده است و برخورد غیرمستقیم و ناخواسته قطعاً موثر است با یک جریان فکری غلط که ترامپ پرچمدار آن است. در این صورت باز هم ایرادی ندارد یک فیلمساز توانسته است هم با فیلمش و اتفاقاتی که افتاد تاثیرگذار باشد.

وی اضافه کرد: من فقط دعا می کنم و امیدوارم که همکاران آقای فرهادی به این اتفاقات با حب و بغض نگاه نکنند، متاسفانه گاهی نفسانیات نمی گذارد که موفقیت های کسان دیگر را ببینیم در حالی که این موفقیت مال همه ما ایرانی ها و فیلمسازان ایرانی است. چون این اتفاق خوبی است باید خوشحال باشیم و به آن بی توجه نباشیم، گاهی صدا و سیما عمداً بی توجهی می کند و بدتر از آن مقابل این اتفاقات می ایستد و این موفقیت ها را مسکوت باقی می گذارد و با نقادی های غلط و مغرضانه با این اتفاق برخورد می کنند این اصلاً خوب نیست و امیدوارم بار دیگر شاهد این رفتارها نباشیم.

حسین سلطان محمدی:

حضور فیلم ایرانی در عرصه جهانی اعتبار داخلی به همراه دارد

حسین سلطان محمدی، منتقد سینما معتقد است مطرح شدن فیلم ایرانی در محافل بین المللی نوعی اعتبار داخلی برای سازنده اثر و کشور مورد نظر به همراه داشته باشد. با اقدامات اخیر فرهادی در اعتراض به تصمیمات ترامپ می تواند شانس بیشتری برای دریافت جایزه اسکار داشته باشد.

حسین سلطان محمدی، منتقد سینما در خصوص حضور «فروشنده» میان نامزدهای مراسم اسکار به بانی فیلم گفت: با توجه به وضعیتی که از رابطه رییس جمهور آمریکا و رسانه های رسمی و اسمی آمریکا اعم از CNN و نیویورک تایمز و واشنگتن پست و… شنیده ایم این احتمال وجود دارد که ساختار اسکار همانند این وضعیت رسانه ها برای نوعی پاسخگویی تبلیغاتی قانون منع مهاجرت آن هفت کشور فیلم «فروشنده» را انتخاب کند و چون نمایندگانی هم که آقای فرهادی به اسکار معرفی کرده شاخصه مهاجرینی را دارند که در اوج دانش و اعتبار علمی و فرهنگی و یا تخصصی از کشور ممنوع شده به خود آمریکا خدمت می کنند قطعاً بار تبلیغاتی را در معیار حداکثری می توانیم تصور کنیم و می توانیم محتمل بدانیم تا حد زیادی جدای از کیفیت های فنی فیلم در کنار آن چهار فیلم دیگر که به مرحله نهایی رسیده اند ممکن است این پتانسیل پنهان هم به بالا بردن امتیاز «فروشنده» و به قضاوتی که نسبت به کیفیت فنی فیلم می شود کمک کند.

این منتقد در خصوص تاثیرات دریافت این جایزه بر سینمای ایران افزود: همیشه از اینگونه محافل اسمی و پر جلو و پر هیاهو که باعث می شود سینمای ایران در محافل گسترده در معرض دید نگاه های متفاوت و تخصصی قرار بگیرد قطعاً مایه رضایت و خرسندی خواهد بود و می تواند نوعی اعتبار داخلی برای سازنده ایجاد کند که توانسته اثری ایرانی را (بدون در نظر گرفتن حرف هایی از قبیل اینکه سازنده آن قطری است و یا فرانسوی است مشارکت کننده دارد یا خیر) می تواند به عنوان اثری ایرانی که فکر سازنده ایرانی روی آن بوده و در چنین محفلی به نقطه برتر رسیده احساس خرسندی زیادی به سینمای ایران منتقل کند و آنها را خرسند کند که ما هم در بحث سینما با دانستن زبان بین المللی سینما یکسری مفاهیم فرهنگی را به سایر ملل عرضه کنیم و مقبولیت در حد بالای تخصصی را دریافت کنیم. این احساس خوبی برای سینمای ماست که گاهی متهم می شود که این فیلم «جشنواره ای» است.

وی در خصوص اینکه آیا «گذشته» اصغر فرهادی افتی در کارنامه او محسوب می شود یا خیر تاکید کرد: ما باید ببینیم معیار ارزیابی و افت قلمداد کردن یک فیلم را چه می دانیم. فیلمساز معتقد است که کارش را به روال معمول انجام می دهد و از نظر خودش کارش را کامل انجام داده است. اما قطعاً زمان و شرایط عرضه هر کدام از آثار و اینکه در چه محافلی عرضه می شود متفاوت است. مدل اکران امسال «فروشنده» و تبعات سیاسی درون آمریکا یکی از مواردی است که به عنوان پتانسیل مثبت محتمل است که اثرگذار است. اما فیلم «گذشته» چنین موقعیتی نداشت. از طرفی «جدایی نادر از سیمین» هم فضای دیگری را تجربه کرد، چون شرایط جانبی عرضه هر اثر متغیر است نمی توان کیفیت کار اصغر فرهادی را با نحوه برخورد محافل خارجی مقایسه کرد، خود کارگردان معتقد است که در هر اثر کار کاملی ارائه داد، ولی در این میان نمی توان تاثیر عوامل جانبی را نادیده بگیریم. البته قبول می کنم که هر فیلمسازی در تولید آثارش در سیر طریق حرفه ای خود نوساناتی داشته باشد. اما در آثار فرهادی نوسانات گسترده ای ندیده ایم.

سلطان محمدی اضافه کرد: امیدوارم هر نتیجه ای که در خصوص «فروشنده» حاصل می شود اعتبار و حرمت فیلمساز و سازنده ایرانی و در درجه بالاتر نام ایرانی را با توجه به نمایندگانی که فرهادی معرفی کرده است بتوانیم شاهد باشیم و فارغ از اینکه جایزه می گیریم یا خیر به این ببالیم که یک هنرمند ایرانی با محصولش و با واکنش جانبی که ایجاد کرده چه امتیاز و عزتی برای ایران و ایرانی فراهم کرده است.