دست در دست هم برای سلامت

سلامت که نباشد، نه پول دلخوشی می‌آورد نه مقام خوشبختی؛ رئیس جمهوری گفت که همه تلاش ما برای دو کلمه است، سلامت و کیفیت زندگی.

یکشنبه هشتمین روز آخرین ماه سال ۹۵، برای اولین بار مجمعی در ایران تشکیل شد که «سلامت» نام داشت. اولین مجمع ملی سلامت. چند وزیر هم آمدند تا از سلامت بگویند، این بار وزیر بهداشت تنها مسئول سلامت مردم نبود، وزیر جهاد کشاورزی، وزیر کشور هم بودند. مرد اول دولت هم آمده بود تا او هم از سلامت بگوید.
مسئولان سازمان بهداشت جهانی می‌گویند: وزارتخانه‌های بهداشت کشورها اگر خیلی خوب کار کنند، سیستم قوی داشته باشند و اعتباراتشان کم نباشد و… در نهایت فقط می‌توانند ۲۵درصد سلامت مردم را تامین کنند و ۷۵ درصد سلامت مردم به عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی بستگی دارد که در اختیار وزارتخانه‌های بهداشت نیست و این همان جمله معروفی است که مسئولان سلامت در وزارت بهداشت ایران نیز آن را در جلسات تکرار می‌کنند.
وضعیت مسکن، شهرنشینی، حاشیه نشینی، روستانشینی، وضعیت آب آشامیدنی، خودروها، آلودگی هوا، آلودگی خاک، آلودگی آب، آلودگی‌ها و باقیمانده سموم در میوه‌ها و سبزی‌ها، وضعیت دفع فاضلاب، آلودگی و باقیمانده سموم و دارو در گوشت‌های قرمز و سفید و ماهی‌ها، میزان باسوادی، داشتن یا نداشتن شغل، میزان درآمد، وضعیت بیمه، تورم و قیمت کالاها و خدمات، نوع شغل، نوع دوستان، دسترسی به مواد مخدر و الکل، ژنتیک و بیماری های مادرزادی، آموزش رفتار و گفتار در خانواده و جامعه، نقش رسانه ها در رفتارهای مردم، محیط زندگی و محله و مدرسه و شهر، فرهنگ آپارتمان نشینی، فرهنگ رانندگی، فرهنگ بخشش و گذشت، فرهنگ رعایت نوبت و احترام به حقوق فردی و جمعی، فرهنگ ورزش و تحرک بدنی، سبک زندگی و تغذیه، قوانین کشور، مسائل قومیتی، وضعیت دادگاه ها و رسیدگی سریع به دعاوی و … همه از جمله عوامل موثر بر سلامت مردم هستند که وزارت بهداشت هیچ دخالتی در آ‌نها ندارد.
مولفه‌های اجتماعی موثر بر سلامت بسیار متعدد هستند و شاید تعیین یک متولی برای همه آنها ممکن نباشد اما تشکیل یک مجمع ملی که همه فعالان دولتی و غیردولتی و نیز خیرین در آن حضور داشته باشند و برای تعیین سیاست‌ها و برنامه‌ها همفکری کنند، فکر و ایده نویی است که نوعی پیشرفت در مسیر توسعه سلامت محسوب می‌شود.
تشکیل اولین مجمع ملی سلامت، اولین گام برای رسیدن به این هدف بود که در آخرین سال دولت یازدهم محقق شد. گر چه شاید بتوان افراد یا دستگاه هایی را نام برد که می توانستند در این مجمع ملی حضور داشته باشند و غایب بودند، مانند، نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی به عنوان قانوگذار یا قوه قضاییه یا برخی وزرا مثل وزیر تعاون،‌کار و رفاه اجتماعی یا وزیر صنعت، معدن و تجارت یا وزیر آموزش و پرورش، رئیس پلیس، یا رئیس سازمان صدا و سیما اما این اولین طلوع شکل گیری مجمع ملی سلامت است و حتما در ادامه این مسیر و در سالهای آینده این مجمع قوی‌تر و بالنده‌تر، دستان بیشتری را برای بهبود سلامت ایرانیان بسیج می‌کند.
تشکیل اولین مجمع ملی سلامت شاید یکی از دستاوردهای تشکیل معاونت اجتماعی وزارت بهداشت باشد که هنوز یکساله نشده است. محمدهادی ایازی، اولین معاون اجتماعی وزارت بهداشت،در مراسم امروز گفت که ۸۵۰ خیریه در حوزه سلامت فعالند و همین خیرین هم اکنون در حال ساخت ۴۰ بیمارستان جدید در کشور هستند.
وزیر کشور هم از نقش پر رنگ سازمان‌های مردم نهاد و بخش خصوصی در مبارزه و درمان اعتیاد سخن گفت و اشاره کرد که ۸۰ درصد درمان این بیماری مهلک اکنون به دست مردم و سازمانهای مردم نهاد و مراکز خصوصی انجام می شود.

**اطلس سلامت چه می‌گوید؟
سید حسن هاشمی، وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی نیز در این همایش با حضور رئیس جمهوری، اطلس ملی بیماری های کشور را رونمایی کرد و با اشاره به برخی آمارهای آن اعلام کرد که حال شاخص های سلامت مردم ایران خوب نیست و بیماری های غیر واگیر مشکل اصلی سلامت ایرانیان و عامل بیش از ۸۰ درصد مرگ ایرانیان است.
او از مصرف سیگار در بین ۲۴درصد از مردان این سرزمین سخن گفت و هشدار داد که حدود ۲۰درصد زنان و ۱۵درصد مردان ایران چاق هستند و حدود ۵۰ درصد مردم اضافه وزن دارند.
مسئول دستگاه سلامت دولت در اولین مجمع ملی سلامت درباره شیوع فشار خون در بین ۲۸ درصد مردم و مصرف سه برابر نمک در بین ایرانیان که عامل مهم فشار خون و بیماری های قلبی است، هشدار داد.
او گفت که بر اساس اطلاعات اطلس ملی بیماری های ایران، ۱۴درصد مردان و ۱۱درصد زنان فست فود می‌خورند که البته شاید آمار واقعی بیش از این باشد.

** قلب تو، امانت
حضور نمایندگان سازمان های مردم نهاد و خیرین از جمله حاشیه های جالب اولین مجمع ملی سلامت بود اما جالب تر از سخنان تاثیر برانگیز چند بیمار بود که اشک حضار را درآورد، بیمار دچار ضعف عضلانی(دیستروفی) از آرزویش برای دکتر شدن گفت تا به بیماران دیگر کمک کند، نوجوان پسر دیگری که قلب پیوند داشت به دهنده قلبش گفت، من امانتدار قلب توام، بیمار دیگری که دچار سوختگی صورت بود از امیدش به آینده روشن گفت.
بیمار دیگری که مبتلا به ام اس بود از فتح قله دماوند گفت و تاکید کرد که می‌خواهم بگویم که این بیماری برای من محدودیت نیست. کودک دیگری به روی صحنه آمد که از زمان تولد به علت ناهنجاری مادرزادی تا سن ۱۲ سالگی ۳۵ بار زیر تیغ جراحی رفته بود و شاید از همه دردناکتر، مردی ۶۰ ساله بود که به آلزایمر مبتلا بود، فراموشی، او با اشکی جانسوز به میانه صحنه آمد و گفت: ما هستیم.
این‌ها، تنها چند نفر از میلیون‌ها بیماری بودند که در سراسر این سرزمین دوست داشتنی زندگی می‌کنند، میلیون ها ایرانی دیگر اکنون در حاشیه شهرها،‌ در روستاها و بالا و پایین شهرها درگیر بیماری هستند یا دچار بیماری هستند که از آن بی خبرند یا در آستانه ابتلا به یک بیماری مزمن هستند که تا آخر عمر گرفتارشان می‌کند.

**سمن‌ها تنها مانده‌اند
محمد جواد فاطمی، عضو هیئت مدیره انجمن حمایت از بیماران سوختگی(ققنوس) نیز گفت: از همه مسئولان دولتی می‌خواهم که حداقل عضو یک سازمان مردم نهاد باشند، از نمایندگان مجلس می‌خواهم که قانون جامع حمایت از سازمان‌های مردم نهاد را تصویب کنند.
او از بی پولی و مشکل نقدیندگی سمن‌ها گفت و از دولتمردان خواست بی منت و بدون اینکه استقلال این نهادهای غیردولتی زیرسوال برود از آنان حمایت مالی کند، بی آنکه ژست دموکراسی و شعارهای تبلیغاتی حمایت از جامعه مدنی بدهند.
مجمع ملی سلامت جایی است که همه ایرانیان، مسئول هستند، دیگر مقام پشت میز و جلوی میز نداریم، به قول حسن روحانی، رئیس جمهوری اینجا همه مردم، نمایندگان سازمانهای مردم نهاد، مسئولان دستگاههای دولتی، عمومی، نیروهای مسلح و قوای سه گانه مسئول هستند.
روحانی در این اولین مجمع ملی سلامت، سخنان جالبی گفت، سخنانی که از حرف‌های رسمی که از روی کاغذ خوانده می‌شود، جدا بود. روحانی گفت: برخی‌ها انگار گاز ماشین شان به بوق وصل است و با بوق های متمادی اعصاب مردم را خراب می‌کنند.
رئیس جمهوری در مجمع ملی سلامت البته از دستاوردهای دولت یازدهم از جمله کاهش قیمت دارو و تجهیزات پزشکی و تامین سموم کشاورزی استاندارد که تا قبل از برجام به شدت در کشور کمبود داشت و سلامت مردم را به خطر انداخته بود، سخن گفت.

**روحانی: خندیدن حرام نیست
او بر اهمیت تعامل با جهان تاکید کرد و گفت: برخی فکر می‌کنند که اگر دروازه‌های کشور را قفل ببندیم به نفع سلامت و امنیت مردم است، اینها به جای تعامل به دنبال تقابل هستند، تقابل به نفع چه کسی است؛ البته بله برخی‌ها نانشان در تقابل است، نه در تعامل.
رئیس جمهوری اسلامی ایران بر اهمیت ورزش هم تاکید کرد و گفت: امروز ورزش در ذهن مردم جدی گرفته نمی‌شود زیرا بی‌ارزش‌ترین ساعات در مدارس به ورزش اختصاص دارد و این در حالی است که باید اهمیت ورزش از مدارس مطرح شود.
روحانی بر اهمیت نشاط و شادی در جامعه تاکید کرد و گفت: برخی همین که ذره‌ای نشاط در بین مردم به وجود می‌آید، می‌گویند اشکال دارد. چطور گریه کردن به هر مقدار که باشد، حلال است اما خندیدن و نشاط، حرام؟
اولین همایش مجمع ملی سلامت ایرانیان تمام شد. در این مجمع از هزاران تهدید کننده سلامت سخن گفته شد اما امید مردم ایران برای آینده سالم تر و زندگی بهتر، ادامه دارد و این شروع کار است.