داوری ۱۵۰۰ کتاب در دهمین جایزه «جلال»/داوران به یک جریان خاص تعلق ندارند
دبیر علمی دهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد گفت: تلاش ما در انتخاب داوران این بود که هم تجربه ادبی داشته باشند و هم دارای انصاف در داوری باشند. داوران طوری انتخاب نشدند که به یک جریان خاص تعلق داشته باشند.
نشست خبری دهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد صبح امروز با حضور مهدی قزلی دبیر اجرایی این جایزه و شهریار عباسی دبیر علمی آن در محل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد.
شهریار عباسی دبیر علمی دهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد با اشاره به اینکه فرصت برای داوران کوتاه بوده گفت: این فرصت کوتاه موجب کاهش دقت نشده و داوران با دقت کارها را انجام داده‌اند و همکاری با این جایزه برایم تجربه خوبی بود.
وی افزود: تلاش ما در انتخاب داوران این بود که هم تجربه ادبی داشته باشند و هم دارای انصاف در داوری باشند. داوران طوری انتخاب نشدند که به یک جریان خاص تعلق داشته باشند و خوشنامی و خوش‌سابقه بودن اهمیت داشته است.
عباسی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه در داوری آثار چقدر آثار و تفکر جلال مدنظر است، گفت: اینکه آثار جلال را یک معیار قرار دهیم و به آثار بر اساس آن جایزه دهیم، وجود ندارد، بلکه داوران آثار را بر اساس معیارهای ادبی و هنری بررسی می‌کنند و از آنجاکه کار هنری به سلیقه مخاطب، البته مخاطب دارای شناخت بستگی دارد، طبیعی است که آثار با توجه به سلیقه داوران انتخاب شود اما معیارهای ادبی موردتوجه است و به همین خاطر است که اگر داوران یک جایزه را تغییر دهیم، خروجی یکسانی نخواهیم داشت.
مهدی قزلی دبیر اجرایی با اشاره به اینکه در سال جاری به دلیل تغییر دولت و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مقداری از نظر زمان، برگزاری جایزه به عقب افتاد، عنوان کرد: ما پس از اعلام فراخوان و اطلاع‌رسانی و دریافت اسامی کتاب‌هایی که می‌توانستند در این جایزه داوری شوند که لزوماً می‌بایست چاپ اول آنها در سال ۹۵ رخ داده و سابقه انتشار توسط ناشران دیگری را نمی‌داشتند، در حوزه رمان ۵۰۰ اثر، در بخش مستندنگاری ۳۰۰ اثر و در بخش نقد ادبی ۳۳۰ اثر را برای داوری گردآوری کردیم و چهار، پنج اثر نیز با تذکر داوران و هیأت علمی به این موضوع اضافه شد. در مجموع دهمین دوره جایزه جلال، ۱۵۰۰ اثر را برای اعلام برگزیدگان خود مورد داوری قرار داد.
وی در ادامه در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره نامه رئیس انجمن قلم ایران در نقد انتخاب دبیر این جایزه عنوان کرد: اعلام هیأت علمی و دبیر جایزه جلال، در همه دوره‌ها با واکنش‌های مثبت و منفی همراه بوده است. البته ما هم انتظار نداریم تا انتخاب‌های این‌چنینی در وزارت ارشاد هیچ‌کس را به واکنش واندارد. جناب آقای سرشار هم مُحق هستند تا نظرشان را بدهند اما نباید منتظر باشند تا مجموعه وزارت ارشاد مطابق نظر ایشان عمل کند.
قزلی افزود: در نامه آقای سرشار آمده بود که «آقای عباسی پیشینه و وزانت این جایزه را ندارد» اما سؤال ما این است که به غیر از آثار، سابقه داوری و تجربه زیسته یک نویسنده که بخشی را گفتم و بخشی را هم می‌دانیم، دیگر باید چه چیزی باشد تا یک نفر وزانت دبیری جایزه ما را داشته باشد؟ به نظر من به آقای سرشار مشورت خوبی داده نشده است و شاید ایشان اگر می‌خواست نقدی به ماو یاجناب آقای صالحی وزیر ارشاد داشته باشد، می‌توانست مطالب بهتری را بیان کند.
وی در ادامه در پاسخ به سؤال دیگری عنوان کرد: ما تقابلی میان جوایز ادبی دولتی و خصوصی نمی‌بینیم، مسئله مهم، نحوه برگزاری یک جایزه است. در مورد کسب مال و ثروت گفته شده که مهم نیست چه شغل یا حرفه‌ای، آن ثروت را گردآوری کرده باشد بلکه مهم، حلال بودن آن است. در مورد جایزه هم همین است که مهم نیست که مدیریت یک جایزه در بخش دولتی یا خصوصی باشد، مهم نیست اختتامیه‌اش در تالار وحدت باشد یا در یک مسجد؛ مهم، درست و سالم برگزار کردن آن است؛ این سلامت در برگزاری، نفعش به جامعه ادبیات می‌رسد.
قزلی در همین زمینه درباره معیارهایش در تعریف یک جایزه ادبی سالم گفت: شرط لازم برای برگزاری یک جایزه ادبی سالم، وجود افراد سالم در برگزاری آن است و شرط کافی‌اش هم این است که آئین‌نامه، شیوه انتخاب، منابع مالی و … مشخص بوده و با شفافیت اعلام شود.
وی در همین زمینه درباره انتقاداتی که به مقالات منتشر شده در سایت این بنیاد درباره برخی از اهالی ادبیات و جوایز ادبی و ایراد تهمت به آنها بیان شده است، افزود: البته ترجیحم این است که در این زمینه در این نشست صحبت نکنیم؛ منتهی مطالب منتشر شده ما، قابل نقد است و ما حاضریم هر نقدی را با جواب آن منتشر کنیم. اگر تهمتی در این مقالات زده شده است، باید اثبات شود؛ نه اینکه تنها گفته شود. اگر سندی وجود دارد، باید ارائه شود، هر چند که اگر قرار بر پیگیری باشد، اسامی افراد، رسانه‌ها و سوابق متعددی وجود دارد که می‌شود درباره آنها حرف زد. ما از نقد فراری نیستیم، اما نقد قاعده دارد و روش آن نیز روشن است.
مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان همچنین از ایجاد بخش تازه‌ای در این دوره از جایزه جلال با عنوان «یک دهه ادبیات اقتصادی و پیامد اجتماعی کار» خبر داد و گفت: تمامی آثاری که در ۱۰ سال گذشته با موضوع «اقتصاد» نوشته شده‌اند؛ در چهار قالب رمان، داستان کوتاه، مستندنگاری و نقد، گردآوری و توسط یک هیأت داوران بررسی شده است که نامزدهای آن نیز اعلام خواهد شد.
وی همچنین گفت: درباره بخش ویژه ادبیات تاجیکستان نیز ما پیگیری‌های لازم را انجام دادیم؛ منتهی شرایط این کشور با کشور همسایه ما (افغانستان) که سال گذشته ادبیاتش در جایزه جلال داوری شد، متفاوت است. تا این لحظه از برگزاری این بخش ناامید نیستیم؛ هر چند که اطمینان‌خاطر هم نداریم. کماکان آماده‌ایم تا در صورت اعلام اسامی از سوی دوستانمان از تاجیکستان، این بخش را نیز به سرانجام برسانیم.
قزلی درباره جوایز این دوره جایزه جلال نیز گفت: بر اساس مصوبه کمیسیون فرهنگ، هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی، برگزیدگان جایزه جلال ۳۰ سکه و آثار شایسته تقدیر ۱۰ سکه دریافت خواهند کرد. همچنین اگر در بخشی، دو اثر به صورت مشترک برگزیده شود، جایزه میان آنها تقسیم خواهد شد، ولی اگر شایسته تقدیرها بیشتر از یک نفر باشند، به هر کدام مبلغ کامل جایزه تقدیم می‌شود. همچنین تمامی نامزدهای حاضر در مراسم اختتامیه نیز هدایایی را دریافت خواهند کرد.
مراسم پایانی دهمین دوره جایزه جلال شانزدهم دی ماه ساعت ۱۴ در تالار وحدت برگزار می‌شد.
