خمپاره اندازی که هیچ صدایی تولید نمی کند: سلاح مرگبار روسی برای نیروهای ویژه اسپتسناز

نیروهای دشمن در خط مقدم در حال نگهبانی در پایگاه خود در طول شب هستند که صدای ضعیفی شبیه بیرون پریدن یک چوب پنبه از در یک شیشه نوشیدنی شده و سپس رگبار خمپاره روی سر آن ها می بارد؛ بدون آن ها که بدانند این خمپاره ها از کدام طرف شلیک می شوند. این سناریو زمانی رخ می دهد که از خمپاره ۸۱۲ میلیمتری و بی صدای ۲B25 استفاده می شود. شاید این ویژگی مانند یکی از قابلیت های غیرقابل باز شدن در رفتن به یک سطح از قدرت بالاتر در یک بازی ویدیویی جنگی باشد.

اما واقعیت این است که چنین سلاحی توسط محققان روسی برای نیروهای ویژه این کشور ساخته شده که با نام اسپتسناز از آن ها نام برده می شود و در سال کنونی به آن ها تحویل داده خواهد شد. نمونه هایی از این خمپاره در نمایشگاه دفاعی ۲۰۱۸ ارتش در مسکو که ماه گذشته برگزار شد به نمایش درآمد. وزارت دفاع روسیه این خمپاره که هم توسط سربازان و هم توسط یدک کش حمل می شود را برای نیروهای زمینی خود خریداری کرده است. در این میان، نیروهای ویژه اسپتسناز به طور ویژه این خمپاره بی صدا را دریافت خواهند کرد.

موسسه بوروستنیک که بخشی از کمپانی دفاعی دولتی اورالواگونزاوود است دستکم از سال ۲۰۱۱ بر روی این خمپاره بی صدا که با نام رسمی «Gull» شناخته می شود تحقیق کرده است. در سال ۲۰۱۵، این کمپانی از برنامه های خود برای توسعه و بهبود طراحی این خمپاره انداز خبر داد و مشخص نیست که نیروهای ویژه اسپتسناز تاکنون از نمونه های اولیه آن استفاده کرده اند یا خیر. از بیرون، این خمپاره حدود ۱۳ کیلوگرمی تفاوتی با خمپاره های دیگر نداشته و عمکرد مشابهی با نمونه های مدرن خمپاره اندازها دارد. یک سرباز گلوله خمپاره را در لوله قرار می دهد و سپس با کشیدن ماشه شبیه دسته، شلیک صورت می گیرد. برای هدف گیری از یک دوربین و تنظیم زاویه لوله استفاده می شود.

جایی که خمپاره ۲B25  متمایز می شود آنجایی است که نوبت به گلوله آن می رسد: گلوله ۸۲ میلیمتری ۳VO35. این گلوله خمپاره متداول شامل مقداری مواد منفجره برای تولید نیروی پیشرانه در طول پرواز است و سربازان می توانند به صورت دستی و برای طی مسافت طولانی تر، مقدار این ماده پیشرانه را افزایش دهند. انفجار این مواد منفجره باعث شلیک شدن گلوله و بیرون جهیدن آن از لوله می شود که در نهایت به صورت عمودی یا هلالی روی هدف فرود خواهد آمد. گلوله های این خمپاره مواد منفجره را در قسمت دم بسیار دراز خود دارند. سپس نیروی قابل توجهی که تولید شده، پیستونی که در مرکز لوله خمپاره قرار دارد را فشار می دهد و گلوله به بیرون پرتاب خواهد شد.

بدین ترتیب شلیک خمپاره انداز ۲B25  هیچ گونه نور یا دودی تولید نکرده و هر گونه سروصدای ناشی از شلیک در قسمت عقبه خود گلوله و لوله خمپاره انداز باقی می ماند. نمی توان آن را کاملاً ساکت و بی صدا نامید اما مقامات روسی سازنده این خمپاره انداز بر این باورند که صدای تولید شده در نتیجه شلیک با این خمپاره انداز به اندازه صدای ناشی از شلیک اسلحه انفرادی AKM assault rifle است که یک صدا خفه کن به آن متصل شده باشد. گلوله ۳VO35 دارای یک خرج با قدرت انفجار بسیار بالاست که در یک لایه چند تکه ای تشکیل شده از چندین توپ فولادی تشکیل شده و این موضوع باعث می شود که گلوله مذکور برای هدف قرار دادن نیروهای پیاده، خودروهای سبک و انبارهای مهمات و سوخت که در فضای باز قرار دارند بسیار مناسب باشد.

این که خمپاره انداز مذکور می تواند بدون صدا و هشدار چنین اهدافی را مورد هدف قرار دهد، توان مکان یابی خمپاره انداز و پناه گرفتن نیروهای دشمن را به شدت کاهش خواهد داد. اما ایده استفاده از پوکه های درونی دارای پیستون که هیچ صدایی هنگام شلیک تولید می کنند تازه نیست. هم اتحاد جماهیر شوروی و هم ایالات متحده در طول دوران جنگ سرد گلوله های دارای این تکنولوژی برای سلاح های سبک ساخته بودند. اگر چه ایالات متحده استفاده از این تکنولوژی را به کلی کنار گذاشت اما اتحاد جماهیر شوروی و اکنون نیز روسیه جانشین آن، علاقه خود به چنین روبکردی را از دست نداده اند، به ویژه در مورد تپانچه ها.

وقتی به سراغ سلاح های سبک می رویم، مزیت پوکه های پیستونی این است که این سیستم توانایی های یک صدا خفه کن را دارد بدون این که در واقع از صدا خفه کن استفاده شود و بدین ترتیب طول و وزن سلاح دارای صدا خفه کن را نیز ندارد. تپانچه های دوران اتحاد جماهیر شوروی که از این تکنولوژی بهره می برند بسیار کوچک و جمع و جور بوده و به همین دلیل گزینه های مناسبی برای حمل کردن مخفیانه توسط نیروهای ویژه و مامورین امنیتی بودند. نقطه ضعف گلوله پیستونی این است که با نگه داشتن گازهای حاصل از انفجار خرج در درون پوکه، مقدار نیروی رو به بیرون کمتری در عقبه گلوله تولید می شود.

این موضوع به نوبه خود معمولاً باعث کاهش ماکزیمم برد موثر سلاح خواهد شد. در مورد تپانچه های کوچکی که ممکن است نیروهای زمینی و نیروهای مخفی برای از بین بردن بی سروصدای نگهبانان و سگ های نگهبان یا ترور کردن کسی استفاده کنند، همگی باید در فاصله ای نزدیک به هدف مورد استفاده قرار گیرند که مشکل زیادی ایجاد نمی کند. اما برای سلاحی که به صورت غیرمستقیم به سمت هدف شلیک می کند، مانند خمپاره، این موضوع می توان مشکل ساز شود. بر اساس ادعای مقامات روسی خمپاره انداز ۲B25 حداکثر بردی کمتر از ۱٫۲۰۰ متر دارد که نصف برد بسیاری از خمپاره اندازهای مدرن ۶۰ میلیمتری سبک است.

البته نمونه های دیگری از این سلاح توسط کمپانی های خارجی ساخته شده که برای نیروهای ویژه طراحی شده و وزنی به اندازه نصف این خمپاره انداز روسی و یا حتی کمتر از آن دارند؛ یک نمونه از این خمپاره اندازها یک خمپاره انداز ۶۰ میلیمتری ساخت چک به نام ANTOS است. مزیت عمده خمپاره انداز Gull نسبت به دیگر خمپاره اندازهای معمولی، توانایی آن برای شلیک با کمترین میزان تولید صدا و نور است که می تواند محل استقرار نیروها را فاش سازد. همچنین ردپای مادون قرمز این خمپاره انداز نیز بسیار کم است که شناسایی مکان استقرار آن را از زمین و هوا مشکل می سازد.

این موضوع به واحدهای اسپتسناز امکان می دهد که بدون دیده شدن تا حد امکان و بخصوص در طول شل به هدف خود نزدیک شده و سپس با مستقر کردن سریع آن، حملاتی ایزایی و به اصطلاح «بزن و در رو» را علیه نیروهای دشمن انجام داده و به سرعت به مکانی امن بازگردند. این خمپاره انداز و مهمات آن آنقدر سبک هستند که افراد بتوانند به صورت شخصی و همچنین در طول انجام عملیات های هلی برن و هوایی حمل کنند. این خمپاره انداز به طور معمول در هر یک دقیقه ۱۵ گلوله شلیک خواهد کرد اما در صورت لزوم می توان با کمی سرعت عمل بیشتر، این تعداد را به ۳۰ گلوله در دقیقه رساند. این میزان از آتشبار برای دشمن بسیار سخت بوده و نه تنها پاتک زدن برای او سخت می شود بلکه مسیر شلیک و موضع خمپاره انداز را نیز تشخیص نخواهد داد.