خطر رژیم های اینترنتی برای سلامت
امروزه جملاتی از قبیل ‘یک ماهه لاغر شوید’ ، ‘به کمک این برنامه به وزن دلخواه برسید’، ‘رژیم درمانی برخط برای لاغری سریع’ و صدها جمله تحریک کننده دیگر همگی با یک جستجوی دو کلمه ای رژیم غذایی در گوگل مقابل چشمان کاربران قرار می گیرند.
این وعده ها و جملات دل فریب هر زن و مرد چاقی را که ناامیدانه پس از امتحان هر نوع رژیم غذایی به پای اینترنت آمده اند، می تواند تحریک کند.
در این میان استقبال عمومی از شبکه های اجتماعی زمینه سوء استفاده برخی افراد فرصت طلب را نیز فراهم کرده است و صفحات، کانال ها یا گروه های مختلف با عناوین جذاب در این فضا ایجاد شده و هرکدام ادعای ارائه خدمات مطلوب و مناسب را به مردم دارند.
بسیاری از این صفحات و کانالها رژیم های یویو را به افراد توصیه می کنند که عوارض زیادی از نظر ابتلا به انواع بیماری ها با خود به دنبال دارند، و روند شروع، ترک و بازگشت به رژیم در آنها تکرار می شود.
افرادی که این رژیم غذایی را استفاده می کنند، سریع کاهش وزن پیدا کرده و به محض رهایی این رژیم غذایی، دوباره دچار افزایش وزن می شوند.
اگرچه با توجه به آمار بالای چاقی و اضافه وزن در کشور و از جمله استان قزوین باید نسبت به اصلاح تغذیه و سبک زندگی اقدام کرد اما همه اینها نیازمند اجرای رژیمی اصولی و با مشورت پزشکان متخصص است که متاسفانه از سوی برخی رعایت نمی شود.
** قزوین هشتمین استان کشور از نظر تعداد افراد چاق است
رییس دانشگاه علوم پزشکی قزوین در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: آمار چاقی و اضافه وزن در گروه سنی ۳۰ تا ۶۰ سال استان قزوین، ۶۲ درصد است و از این جمعیت ۴۰ درصد دارای اضافه وزن و ۲۲ درصد دارای چاقی هستند.
دکتر منوچهر مهرام افزود: وضعیت قزوین از نظر اضافه وزن و چاقی نسبت به ۱۰ سال گذشته بدتر شده و اکنون رتبه هشتم کشور از نظر چاقی و رتبه نوزدهم را از نظر کم تحرکی دارد.
وی اضافه کرد:مصرف قند و شکر یکی از عوامل بسترساز چاقی است که مصرف آن در قزوین روزانه ۶۶ گرم است در حالی که بر اساس سبد مطلوب غذایی مصرف روزانه قند و شکر حداکثر ۴۰ گرم باید باشد.
مهرام با تاکید بر اینکه وزن افراد با اصلاح سبک تغذیه در حد ایده آل شده و بسیاری از بیماری های ناشی از اضافه وزن کنترل خواهند شد، افزود: تحقیقات نشان داده است مصرف یک قوطی نوشابه در روز منجر به حدود هفت کیلوگرم اضافه وزن در سال می شود که متاسفانه شاهد افزایش مصرف آن در وعده های غذایی مردم هستیم.
**رژیم های غیر اصولی نسخه یکسانی برای همه افراد پیچیده اند
مسئول تغذیه مرکز بهداشت قزوین در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: به طور کلی رژیم درمانی و مشاوره تغذیه یک فرایند مستمر است و افراد باید با توجه به شرایط فیزیولوژیک بدن رژیمی را دنبال کنند که الگوی زندگی آنها را تغییر دهد تا به تعادل وزن ایده آل برسند.
عطیه رزازی درباره ضررهای رژیم های اینترنتی افزود: این رژیم ها از پیش تعیین شده هستند و بدون آنکه شرایط فرد از جمله سن، وضعیت بدن، سابقه بیماری یا مصرف داروهای خاص و آزمایش های بیو شیمیایی وی را بررسی کنند تنها با وارد کردن قد و وزن ارایه می شوند.
وی ادامه داد: این رژیم ها شاید در گام اول جواب دهند اما بعدها به علت مسایل دیده نشده شکست خورده و عوارض بدی برجا می گذارند.
رزازی، آسیب های کبدی، کلیوی، جذب سموم در بدن، ضعف اعصاب ، ریزش مو و مشکلات پوستی را از جمله این عوارض عنوان کرد و گفت: رژیم های اینترنتی همچنین فرد را صرفا به سمت یک ماده غذایی می برند در حالیکه بدن انسان به عنوان مجموعه ای از اندام ها به همه نوع مواد غذایی برای عملکرد بهتر نیازمند است.
وی تاکید کرد: به عنوان مثال مطابق با توصیه اینگونه رژیم ها برنج یا نان به طور کامل از وعده های غذایی افراد حذف می شود و در نهایت به ایجاد ولع نسبت به آن ماده غذایی، شکست رژیم و مصرف بیشتر از گذشته فرد منجر می شود.
این کارشناس اظهار داشت: همین کار موجب مقاومت سلول ها در مقابل رژیم لاغری می شود و دیگر بدن بعد از مدتی نسبت به هیچ رژیمی پاسخ مثبت نمی دهد.
رزازی افزود: در رژیم های اینترنتی بدن به جای چربی سوزی دچار تحلیل عضلانی می شود و کربوهیدرات که پایه اصلی سوخت و ساز بدن است کاهش می یابد.
**راه های تشخیص رژیم علمی از تقلبی
یک پزشک متخصص تغذیه نیز در خصوص روش تشخیص رژیم های غذایی چاقی و لاغری غیر علمی و تقلبی در شبکه ها مجازی گفت: یکی از این علایم، وجود حاشیه های تبلیغاتی چشمک زن برای محصولات تجاری مختلف با هدف تبلیغات و بازار یابی کالاها است و علاوه بر آن نام، تخصص و رشته تحصیلی نویسنده مطلب هم معلوم نیست.
دکتر مصطفی نوروزی افزود: گاهی افرادی مانند فیزیوتراپ ها، کارشناسان فیزیولوژی ورزشی، تربیت بدنی، مدیران باشگاه های ورزشی یا حتی موسسات زیبایی پوست و مو و آرایشگاه ها با دریافت هزینه اقدام به توزیع رژیم های غذایی از قبل آماده و پرینت شده به مراجعان می کنند، در حالیکه تحصیلات مرتبط با رشته تغذیه و رژیم غذایی ندارند.
وی با تاکید بر اینکه این رژیم ها عموما از اینترنت گرفته شده و فاقد وجاهت علمی هستند، گفت: ارائه رژیم غذایی یکسان برای همه مراجعان چاق و لاغر، به دلیل ناتوانی رژیم نویسی از دیگر مشخصات اینگونه رژیم ها است در حالیکه با توجه به شرایط هر فرد باید رژیم خاصی ارائه داد و یک نسخه را نمی توان برای همه افراد پیچید.
نوروزی ادامه داد: هر شخص، اندازه جثه، قد، وزن،اندازه دور شکم، وضعیت اقتصادی و عادات غذایی متفاوتی دارد، بنابراین تجویز رژیم غذایی یکسان برای همه اقدامی غیر علمی و مغایر با سلامت فرد است.
وی اظهار داشت: رژیم های غذایی که متخصصان تغذیه طی زمان مشاوره به افراد آموزش می دهند، حاصل تشخیص نوع مشکل مراجعه کننده، با طراحی، برنامه ریزی و عموما همانند نسخه نویسی دارویی، دارای نگارش دستی و غیر تایپی بوده و صرفا برای همان فرد مراجعه کننده طراحی شده است.
به گفته نوروزی مشاوره تغذیه و رژیم درمانی باید به صورت حضوری، انفرادی و خصوصی بوده و حداقل به مدت نیم ساعت طول بکشد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی قزوین اظهار داشت: در رژیم های غیر علمی، به دلیل ناآشنایی نسخه پیچ ها با علم و رشته تغذیه و رژیم های غذایی، داروهای شیمیایی و گیاهی دارای عوارض جانبی فراوان در دراز مدت از جمله کورتون، دگزامتازون و سیپروهپتادین برای افراد لاغر یا انواع دمنوش، کرفس، چای سبز، زیره و لیمو برای افراد چاق تجویز می شود در حالیکه متخصصان تغذیه نیازی به تجویز هیچیک از آنها نداشته و رژیم غذایی علمی مبتنی بر کتب مرجع دانشگاهی را تنظیم می کنند.
**رژیم غذایی علمی تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را دارد
این پزشک متخصص با اشاره به ویژگی های رژیم غذایی علمی نیز گفت: این رژیم باید تمام مواد مغذی مورد نیاز روزانه بدن را در برگرفته و براساس سن، جنس، میزان فعالیت بدنی، شرایط فیزیولوژیک و عادات غذایی فرد برنامه ریزی شود.
نوروزی افزود: رژیم اصولی باید دارای مواد غذایی مورد نیاز باشد به گونه ای که فرد در طول روز احساس گرسنگی و ضعف نکند.
**وزن بدن حداکثر چهار کیلوگرم در رژیم غذایی علمی کاهش می یابد
این متخصص تغذیه گفت: در علم تغذیه، حداکثر وزنی که در طول یک ماه کاهش می یابد سه تا چهار کیلوگرم است چون با کم کردن وزن، پروتئین های بدن نیز کاهش یافته و در نتیجه عوارضی مانند ریزش مو بر اثر کاهش پروتئین و عصبانیت اتفاق می افتد و صورت فرد نیز مسن تر از سن واقعی دیده می شود.
وی همچنین در خصوص افراد لاغری که از رژیم های غیر اصولی کورتونی برای افزایش وزن خود استفاده می کنند گفت: با این نوع رژیم احتباس آب در بدن اتفاق می افتد در حالیکه بدن هیچ عضله و چربی اضافه نکرده است.
نوروزی با تاکید بر اینکه کورتون، کلسیم را در استخوان دفع می کند توصیه کرد: افراد برای حفظ سلامت و جلوگیری از عوارض چاقی و لاغری حتما به پزشک متخصص و کارشناس تغذیه مراجعه کرده و از عمل به رژیم های اینترنتی پرهیز کنند.
