خرید خانه یا اجاره نشینی؟ دوراهی سخت زوج‌های جوان
شاید تاکنون بر سر دوراهی خرید یا اجاره مسکن قرار گرفته باشید. شرایطی که نمی دانید همه پول تان را برای خرید خانه صرف کنید یا قسمتی از آن را برای مدتی سپرده گذاری کرده و سپس با دریافت تسهیلات به سراغ خرید خانه بروید. این نوشته تمام استراتژی های ممکن برای تامین مسکن را شرح می دهد و می گوید هر دو مورد برای کدام گروه از افراد مناسب است. شما می توانید با تطبیق شرایط خود با هر یک از موارد و انجام یک تحلیل هزینه – فایده، مناسب ترین استراتژی را برای خود انتخاب کنید.
قبل از ورود به بحث خوب است با مفهوم تحلیل هزینه – فایده آشنا شوید. این تحلیل به معنی مقایسه مشکلات و جنبه های منفی یک کار (که به شکل هزینه در نظر گرفته شده و معادل پولی برای آن در نظر می گیرند) با منافع حاصل از انجام آن است. در حقیقت بیش از انجام هر کاری ابتدا باید مشخص کنید که انجام آن بهتر است یا منصرف شدن از انجامش. این کار را می توانید از طریق لیست کردن هزینه ها و فایده های آن انجام دهید. به این ترتیب اگر هزینه ها از منافع پیشی بگیرد، انجام آن معقول و منطقی نبوده و بالعکس؛ اگر منافع بیشتر از هزینه ها باشد، انجام آن کار عقلانی است.
در مورد انتخاب استراتژی خرید خانه نیز بهتر است ابتدا این تحلیل را انجام دهید تا بعدها دچار پشیمانی نشوید. نکته ای که ممکن است از چشم تان دور بماند و حتما لازم است به آن توجه کنید، این است که نباید تنها منافع و هزینه های پولی و مادی را محاسبه کنید بلکه لازم است منافع معنوی را نیز در نظر بگیرید. به طور مثال ممکن است آسایشی که خرید فوری خانه برای شما می آورد، ارزشی بیشتر از کسب سود ناشی از سپرده گذاری پول و خرید خانه پس از یک سال داشته باشد.
استراتژی اول: خرید با استفاده از پول نقد و اوراق وام مسکن
این روش تنها در حالتی برای شما مناسب است که توانایی پرداخت اقساط سنگین را داشته باشید چرا که نرخ سود وام اوراق مسکن بالا بوده و اقساط ماهانه سنگینی به وام گیرنده تحمیل می کند. اگر همین حالا قصد خرید مسکن را دارید اما در تامین پول کافی با مشکل مواجه اید باید به ناچار اوراق تسه (حق تقدم تسهیلات) را خریداری کرده و از این مجرا وام مورد نیازتان را دریافت کنید.
استراتژی دوم: خرید با پول نقد
ساده ترین و بی دردسرترین کاری که برای تامین مسکن می توانید انجام دهید، خرج کردن کل پول تان و خرید خانه است. البته با فرض این که پول نقد کافی به اندازه ارزش یک خانه در اختیار داشته باشید! این کار برای کسانی مناسب است که حوصله اسباب کشی پیاپی، دردسرهای دریافت تسهیلات و کاغذبازی های اداری را نداشته و می خواهند بدون دغدغه صاحبخانه شوند. این روش برای کسانی که برای خود کسب و کاری داشته و به اصطلاح با پول خود کار می کنند مناسب نیست چرا که منجر به بلوکه شدن سرمایه می شود.
استراتژی سوم: سپرده گذاری برای دریافت وام مسکن یکم
اگر برای خرید خانه عجله ندارید یا فکر می کنید خرید خانه با تسهیلات دارای نرخ سود بالا به صرفه نیست، می توانید قسمتی از پس انداز خود را در بانک های وام دهنده سپرده گذاری کرده و پس از چند ماه با دریافت وام و اصل پول خود برای خرید خانه قدم پیش بگذارید. حد اقل زمان لازم برای دریافت وام مسکن یکم با نرخ ۹.۵ درصد، یک سال و برای وام های بانک قرض الحسنه مهر ایران با نرخ چهار درصد شش ماه است.
لازم است توجه کنید که انتخاب این روش دارای هزینه های جانبی است که ممکن است از چشم دور بماند. در حقیقت برای انجام تحلیل هزینه – فای ده لازم است هزینه فرصت گزینه انتخابی خود را نیز به هزینه ها اضافه کنید. برای مثال اگر اجاره نشین هستید، باید مبلغ اجاره خانه ای که در آن ساکن هستید را برای مدت انتظار وام حساب کرده و سود آن را نیز محاسبه کنید. همچنین باید توجه داشته باشید که اگر بازار مسکن روند رو به رشد خود را در پیش گرفته و قیمت ها در حال افزایش باشد، این استراتژی ممکن است قدرت خرید شما را کاهش دهد.
استراتژی چهارم؛ اجاره نشینی
اگر جزو آن دسته افراد هستید که برای خود کسب و کاری داشته و می توانند از پول خود سود بیشتری از اجاره خانه کسب کنند، انتخاب این استراتژی برای تان مناسب است چرا که خرید خانه منجر به بلوکه شدن سرمایه تان می شود. در نظر داشته باشید پولی که برای اجاره خانه می پردازید می تواند با قسط وام مسکن برابری کرده و شما را پس از چند سال صاحبخانه بکند. پس لازم است سودی که از کار با پول به دست می آورید، با اختلاف قابل توجهی از اجاره خانه بیشتر باشد تا انتخاب این روش مناسب و عقلانی جلوه کند. نکته اینجاست که به طور میانگین ۴۰ درصد از درآمد خانواده های ایرانی صرف اجاره بها می شود
که این نرخ در مقایسه با سایر کشورهای جهان بسیار بالا است. همچنین در نظر داشته باشید طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن، نرخ اجاره نشینی در کشور حدود ۳۰ درصد اعلام شده، در حالی که این نرخ در گذشته حدود ۲۶ درصد بوده است. این نشان از ناکامی سیاست ها در خانه دار کردن مردم و کارا نبودن تسهیلات پرداختی مسکن دارد. از طرف دیگر در حال حاضر حدود ۲.۵ میلیون خانه خالی در کشور وجود دارد که این تعداد ۱۱ درصد از کل خانه های کشور را تشکیل می دهد. یکی از نتایجی که می توان از این آمار گرفت این است که تعداد زیادی مالک وجود دارد که با دید سرمایه گذاری ملک را خریده و تمایلی به فروش یا اجاره دادن آن ندارند.
