حذف کد USSD ؛ آخرین و پر هزینه‌ترین راهکار
دستور بانک مرکزی برای حذف تراکنش‌های مالی از طریق کد USSD جنجال شدیدی را در کشور برپا کرده است. این جنجال تا جایی بوده که حتی وزیر ارتباطات خواستار تعلیق این دستور شده است.
کدهایی که هم اکنون توسط شرکت‌های پرداخت (PSPها) و حتی خود اپراتورهای تلفن همراه برای خدمات پرداخت استفاده می‌شود و مردم اقبال خوبی نسبت به USSD کدهای موجود و نحوه پرداخت از طریق این روش دارند.
اقبال مردم
شاید باور کردنی نباشد که بیش از ۴۰ میلیون نفر از مردم ایران از کدهای USSD برای انجام امور مختلف مالی و پرداخت استفاده کرده یا می‌کنند. شاید بپرسید که چرا کدهای USSD با اقبال عمومی در ایران روبرو شده است؟
دلیل استقبال مردم
برای پاسخ به این سوال باید دانست که این کدها برای اجرا توسط مشترکان موبایل نیاز به چه موارد یا زیرساخت‌هایی دارند. برای اجرای کد USSD تنها کافی است که شبکه موبایل شما در دسترس باشد یعنی روی شبکه 2G و 3G بوده یا قابلیت تماس روی شبکه 4G و WiFi داشته باشید. از طرفی نیاز نیست که شما تلفن همراه هوشمند داشته یا اپلیکیشن خاصی روی موبایل خود نصب کرده باشید.
یعنی با کمترین امکانات و داشتن یک موبایل ساده و سیم کارت می‌توانید از خدمات پرداخت توسط کدهای USSD استفاده کنید. به همین خاطر است که تعداد افرادی که از پرداخت توسط کدهای USSD استفاده می‌کنند زیاد بوده و بیش از ۴۰ میلیون نفر است.
دلیل بانک مرکزی برای حذف کد USSD چیست؟
بانک مرکزی دلیل حذف کد USSD را امن نبودن این فناوری نسبت به اپلیکیشن‌های موبایل و اینترنت بانک است. بانک مرکزی معتقد است که این کدها مشکلاتی را می‌تواند برای کاربران فراهم آورد. البته بانک مرکزی به این نکته اشاره نمی‌کند که برخی از این مشکلات امنیت می‌تواند برای کاربران ATM، اینترنت بانک، موبایل بانک و POS نیز به وجود آورد.
چه خدماتی در این بستر ارائه می‌شود؟
هر چند که برخی از مخالفان USSD و بانک مرکزی سعی در این دارند که این نوع پرداخت بیشتر برای شارژ موبایل استفاده می‌شود اما خدمات متنوعی در این سرویس پرداخت ارائه می‌شود.
پرداخت قبض، پرداخت جریمه، خرید طرح ترافیک، خرید شارژ، برگزاری مسابقه، نیکوکاری، شارژ اینترنت، پرداخت حق بیمه، خرید بیمه، خرید از فروشگاه‌ها بدون استفاده از دستگاه خودپرداز و خدمات دیگر از مجموعه سرویس‌هایی است که با استفاده از پرداخت توسط کدهای USSD انجام می‌شود.
مشکلاتی که حذف USSD کارت در پی دارد؟
اولین هزینه‌ای که حذف USSD کد در پی دارد، هزینه‌های بی‌جا برای تولید، چاپ و توزیع کارت شارژ توسط اپراتورهای تلفن همراه است که در پی آن قطع بیش از حد درختان و واردات بیش از حد کاغذ و دستگاه چاپگر را به همراه خواهد داشت.
دومین هزینه‌ای که بر اثر حذف کدهای USSD برای کاربران موبایل‌های ساده می‌توان تصور کرد، خرید تلفن همراه هوشمند برای نصب برنامه پرداخت و استفاده از آن است.
سومین هزینه را می‌توان به هزینه رفت و آمد در روستاها و برخی شهرهای کوچک که برای رسیدن به دفاتر خدمات پیشخوان خرج می‌شود، اختصاص داد. دلیل این هزینه این است که هنوز در کشور ما توسعه اینترنت همراه ادامه دارد و هنوز روستاها، شهرها و جاده‌هایی وجود دارند که هنوز شبکه نسل دوم موبایل در آن وجود دارد. البته این در صورتی است که آنتن‌دهی نامناسب در شهرهای بزرگ، امکان عمومی و … را در نظر نگیریم. این هزینه هم برای کاربران است و هم هزینه استفاده بیشتر از سوخت را نیز در بردارد.
چهارمین هزینه‌ای بر اساس حذف کدهای USSD به برخی کاربران تحمیل می‌شود، هزینه استفاده از اینترنت است. اینترنتی که باید با استفاده از آن بتوانند با اپلیکیشن‌های پرداخت امور اینترنتی خود را انجام دهند.
راهکار چیست؟
حذف کردن کدهای USSD با توجه به مشکلاتی که بیان شده راهکار اصلی نیست. از طرفی امنیت راهکارهای جایگزینی که بانک مرکزی ارائه می‌دهد، در برخی موارد اثبات نشده است و مهم این است که در اکثر موارد بستر انتقال داده همان اپراتورهای همراهی هستن که امنیت بستر ارائه شده توسط آنها یکی از موارد اشکال هستند.
یکی از راهکارهایی که می‌شود برای این چالش ارائه شود، افزایش امنیت پرداخت توسط کدهای USSD است. برای افزایش امنیت می‌توان تأیید هویت دو یا چند مرحله‌ای را برای انجام تراکنش‌های پرداخت توسط USSD، را اجرایی کرد.
از طرفی می‌توان برای دسترسی به اصل کدهای USSD قابلیت رمز برای هر بار شماره‌گیری کد USSD را در نظر گرفت و زمان نشست (session) هر تراکنش را نیز کمتر از زمانی که هم اکنون است در نظر گرفت.
