حاشیه‌ها بر متن غلبه کرد/ پرونده آسیب‌شناسی مختومه شد

 سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر نیز همچون بسیاری از دوره های گذشته با اتفاقات مختلفی همراه بود و گاهی حاشیه بر متن آن غالب شد.

اینکه چرا اکثر دوره های جشنواره تئاتر فجر با حواشی متعددی همراه است و نقاط قوت و ویژگی های آن کمرنگ می شود، پرسشی است که طی سال های گذشته بدون پاسخ مانده است. همواره بخشی از خانواده تئاتر به سیاست ها و روند برگزاری جشنواره تئاتر فجر معترض هستند و همیشه دبیر و برگزار کنندگان جشنواره نیز نتوانسته اند آغاز و پایانی در خور بزرگترین رویداد تئاتری ایران داشته باشند.

یکی از دلایل این امر شاید نبود نگاهی آسیب شناسانه به برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر فجر در ادوار مختلف آن بوده و دفتر کاری این رویداد بدون هیچ آسیب شناسی و نگاه کارشناسانه نسبت به روند تصمیم گیری، برنامه ریزی و برگزاری آن بسته می شود.

هیچگاه تصمیم گیرندگان برگزاری جشنواره های تئاتر فجر و جامعه تئاتری در تعاملی درست برای بررسی وضعیت برگزاری دوره های مختلف جشنواره قرار نگرفته اند؛ عده ای از اهالی تئاتر به تمامی دبیران جشنواره معترض و در طرف مقابل نیز برخی دبیران این رویداد تئاتری نسبت به نقطه نظرات و نگاه خانواده تئاتر بی تفاوت بوده اند.

هر چه هست جشنواره بین المللی تئاتر فجر با وجود اینکه وارد سی و هشتمین سال برگزاری خود می شود، همچنان در دوران جوانی و آزمون و خطای خود گرفتار شده است و کسانی که سرپرستی آن را بر عهده دارند مدام در فکر اختراع چرخ از نو هستند.

شاید نگاهی به روند اتفاقات سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر نشان دهد که این دوره از جشنواره چگونه آغاز شد و به پایان رسید؛ روندی که در طی ادوار گذشته با تفاوت هایی کم همچنان طی شده و در نتیجه تفاوت خاصی را در برگزاری جشنواره رقم نزده است.

با هم مروری کوتاه می کنیم بر روند طی شده در سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر:

فرهاد مهندس پور به عنوان دبیر سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر انتخاب شد. انتخابی که بعد از گذشت بیش از ۴ ماه از پایان جشنواره سی و پنجم انجام شد. فرهاد مهندس پور پیش تر دبیر بیست و سومین دوره جشنواره بین المللی تئاتر فجر نیز بودسه شنبه ۲۶ خرداد: بعد از گذشت بیش از ۴ ماه از پایان جشنواره سی و پنجم فرهاد مهندس پور به عنوان دبیر سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر انتخاب شد. مهندس پور پیش تر دبیر بیست و سومین دوره جشنواره بین المللی تئاتر فجر نیز بود.

یکشنبه ۱۸ تیر: فراخوان سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر منتشر شد؛ فراخوانی که طی آن دیده نشدن بخش پوستر و عکس و همچنین جایزه ادبیات نمایشی باعث بروز حواشی و انتقادهایی شد. بعد از این انتقادها دبیر جشنواره اعلام کرد که این بخش ها حذف نشده بلکه قرار است به صورت مستقل برگزار شوند.

طی این فراخوان حذف تدریجی بازبینی آثار به ­صورت فیلم ­- تئاتر با رجوع به اجراهای زنده، اصلاح فرآیند انتخاب آثار با تکیه بر خردجمعی و مراجعه به آرای طیف وسیعی از کارشناسان و مدیران تئاتر، اعتباربخشی به جوایز جشنواره با فرآیند استانداردسازی موضوع داوری و کاستن تعداد جوایز مانند دیگر جشنواره های جهانی تئاتر، توجه به ظرفیت ­های نوین اجرایی با حمایت از گونه­ های مختلف تئاتر، تلاش برای هویت­ یابی و کارآیی اجتماعی جشنواره تئاتر فجر در ترسیم روند جشنواره سی و ششم معرفی شد.

طی فراخوان جشنواره سی و ششم تئاتر فجر شامل بخش های مرور تئاتر ایران، تئاتر ملل، مهمان، بخش خارج از صحنه (Offstage)، بخش به ­علاوه فجر، بخش مسابقه تئاتر ایران و بخش مسابقه تئاتر بین الملل می شد.

شنبه ۲۴ تیر: فرهاد مهندس پور اولین نشست رسانه ای خود را برگزار کرد. وی در این نشست درباره بخش های مختلف جشنواره و مستقل شدن جایزه ادبیات نمایشی و همچنین بخش عکس و پوستر و حذف بخش مسابقه تئاتر خیابانی توضیحاتی را ارایه داد.

شنبه ۱۸ شهریور: همزمان با انتشار فراخوان جایزه ادبیات نمایشی سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر، اصغر نوری به عنوان مدیر این بخش معرفی شد. طی فراخوان منتشر شده، زمان برگزاری جایزه ادبیات نمایشی فجر ۱۶ دی اعلام شد.

یکشنبه ۱۹ شهریور: مهرداد رایانی مخصوص در صفحه مجازی خود از سمت مدیر امور بین الملل اداره کل هنرهای نمایشی استعفا کرد. مدیران امور بین الملل اداره کل هنرهای نمایشی طبق روال همیشگی جشنواره تئاتر فجر، امور بین الملل این جشنواره را نیز انجام می دهند.

سه شنبه ۲۸ شهریور: ثبت‌ درخواست ویژه آثار گروه‌های متقاضی شرکت در بخش مرور جشنواره تئاتر فجر که در بازه زمانی یکم مرداد ۱۳۹۶ تا یکم مهر ۱۳۹۶ اجرا شده بود، آغاز شد.

چهارشنبه ۳ آبان: مدیران بخش های مختلف جشنواره معرفی شدند. بر اساس احکام صادر شده از سوی دبیر جشنواره تئاتر فجر، سعید اسدی مشاور دبیر (اسدی دبیر دوره های سی و چهارم و سی و پنجم تئاتر فجر در همین تاریخ به عنوان مدیر امور بین الملل اداره کل هنرهای نمایشی نیز معرفی شد)، اصغر دشتی قائم مقام، مهدی رضاخانی مدیر هنری، حمیدرضا ابک مدیر ارتباطات و روابط عمومی، حمید پورآذری مدیر بخش خارج از صحنه (آف استیج)، آروند دشت‌آرای مدیر بخش بین‌الملل و اصغر نوری مدیر بخش جایزه ادبیات نمایشی جشنواره شدند.

جمعه ۱۴ مهر: فرهاد مهندس پور در گفتگویی رسانه ای اعلام کرد که فراخوان دوره سی و هفتم نیز در دست تدوین است.

دوشنبه ۱۵ آبان: اصغر دشتی قائم مقام دبیر سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر اعلام کرد با نظرسنجی از یک گروه ۷۰ نفره از کارشناسان، اجراهای بخش مرور تهران برای سی‌ و ششمین جشنواره تئاتر فجر انتخاب می شوند.

شنبه ۲۰ آبان: امیر اسمی مدیر بخش «پوستر و هویت بصری» و مسابقه «عکس» جشنواره سی و ششم تئاتر فجر فراخوان این بخش را منتشر کرد.

یکشنبه ۲۱ آبان: اصغر نوری دبیر بخش جایزه ادبیات نمایشی درباره تعداد شرکت کنندگان در بخش جایزه ادبیات نمایشی سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر گفت: در پایان فرایند ثبت‌نام، ۱۸۳ اثر در ۲ بخش حرفه‌ای و تولید به دبیرخانه رسید که این آثار برای داوری در اختیار داوران هر بخش قرار می گیرند و پس از پایان داوری‌ها نامزدهای هر بخش اعلام‌ می‌شوند. نامزدهای هر بخش نیز در تاریخ سیزدهم دی‌ معرفی و مراسم اختتامیه در تاریخ شانزدهم دی‌ برگزار می شود.

یکشنبه ۵ آذر: امیر اسمی مدیر بخش‌های عکس و پوستر و هویت بصری جشنواره تئاتر فجر، طی حکمی مهدی آشنا را به عنوان مدیر اجرایی بخش عکس جشنواره معرفی کرد.

چهارشنبه ۸ آذر: آروند دشت‌آرای مدیر بخش بین‌الملل سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر اعلام کرد این دوره از جشنواره با هدف ایجاد ارتباط، تسهیل گفتگوهای بینافرهنگی و ایجاد شبکه‌های بین‌المللی برای هنرمندان و متخصصان رشته‌های مختلف، اقدام به برگزاری رزیدنسی‌های مختلف کرده است.

شنبه ۱۱ آذر: آروند دشت آرای در گفتگویی رسانه ای بیان کرد که اکثر آثار برای حضور در بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر به صورت مستقیم انتخاب می شوند زیرا هیچ فستیوال معتبری در جهان نیست که بخواهد آثار خارجی را از طریق فیلم انتخاب کند.

شنبه ۱۱ آذر: هیات انتخاب آثار برگزیده جشنواره‌های استانی جشنواره تئاتر فجر شامل سیامک احصایی، رضا گوران، نیما حسندخت، غلامرضا یاری و الهام کردا نتایج نهایی این بخش را اعلام کردند. بر اساس نتایج اعلامی از میان ٦٠ اثر بررسی شده ٢٠ اثر از ٢٠ استان کشور برای شرکت در جشنواره معرفی شدند. همچنین ١٠ اثر دیگر نیز برای اجرا در جشنواره فجر استانی انتخاب شدند. بر اساس فراخوان جشنواره ظرفیت آثار این بخش ١٥ اثر اعلام شده بود اما با موافقت دبیر این دوره از جشنواره ظرفیت آثار برگزیدگان استانی برای شرکت در جشنواره سی‌ و ششم به ٢٠ اثر افزایش یافت.

یکشنبه ۱۲ آذر: آثار راه یافته به بخش‌ خارج ‌از صحنه (آف‌استیج) سی‌ و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در ۲ گرایش «تئاتر خیابانی» و «مرور خارج از صحنه» معرفی شدند. در بخش آثار «تئاتر خیابانی» هیات انتخاب شامل فریندخت زاهدی، لیلا ارجمند و لیلی رشیدی ۴ اثر را انتخاب کردند که به همراه ۱۱ اثر برگزیده جشنواره تئاتر خیابانی مریوان در جشنواره حضور پیدا کردند. همچنین در بخش «مرور خارج از صحنه» هیات انتخاب شامل گلرخ نفیسی، نسیم احمدپور، آزاده گنجه و آزاده شاهمیری ۳ اثر را انتخاب کردند که به همراه اثر برگزیده بیستمین جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی ایران در جشنواره سی و ششم تئاتر فجر حضور پیدا کردند.

سه شنبه ۱۴ آذر: اسامی ۳۹ نمایش برای حضور در بخش مرور تئاتر ایران (تهران و سایر استان‏‌ها) جشنواره سی و ششم تئاتر فجر اعلام شد که تعدادی از این آثار بنا به دلایل مختلف از حضور در جشنواره انصراف دادند. روابط عمومی جشنواره اعلام کرد نتایج اعلام شده در بخش مرور تئاتر ایران در بخش تهران براساس ظرفیت اعلام شده در فراخوان و رجوع به میانگین رای گروه کارشناسان ۷۰ نفره، استخراج شده است. همچنین در این روز اسامی گروه ۷۰ نفره کارشناسان تئاتری که عهده دار انتخاب آثار بخش مرور تئاتر ایران بودند نیز از سوی دبیر جشنواره بین المللی تئاتر فجر اعلام شد.

پنجشنبه ۲۳ آذر: سیامک فیلی زاده طراح پوستر و هویت بصری و تبلیغات سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر شد.

جمعه ۲۴ آذر: دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر اعلام کرد که نمایش‌های «مدار بسته» به کارگردانی پگاه طبسی‌نژاد، «بی‌پدر» به کارگردانی محمد مساوات و «تو با کدام باد می‌روی» به کارگردانی کمال هاشمی به دلیل آماده نبودن گروه نمایشی جهت اجرای مجدد در جشنواره تئاتر فجر انصراف خود را کتبا اعلام کردند به همین دلیل نمایش‌های جایگزین برای حضور در بخش مرور شامل «سرآشپز پیشنهاد می دهد» شهاب الدین حسین پور، «پایان بازی» افشین زمانی و «شرقی غمگین» سعید زارعی، از میان بالاترین میانگین آرای اتخاذ شده از گروه کارشناسی٧٠ نفره، معرفی شدند. همچنین دبیرخانه جشنواره اعلام کرد برای سرعت بخشیدن به امور اجرایی و تنظیم جدول برنامه‌های جشنواره، برای انصراف‌های احتمالی که تا تاریخ ١٣٩۶/٩/٢٢ کتبا انصراف خود را به دبیرخانه جشنواره ارایه نکرده‌اند، جایگزین در نظر نخواهد گرفت.

سه شنبه ۵ دی: دبیرخانه سی‌ و ششمین‌ جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با صدور بیانیه‌ای ۳۶ اثر بخش مهمان این دوره از جشنواره را در ۴ دسته بندی «تنوع و گوناگونی تولیدات هنرمندان تئاتر کشور»، «هنرمندان برگزیده بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر در ادوار گذشته»، «گونه‌های اجرایی خارج از صحنه» و «منتخبی از تولیدات هنرمندان جوان» معرفی کرد.

متن بیانیه منتشر شده نیز این چنین بود: «جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر رویدادی است برای ارایه آثارِ کنشگران تئاترِ ایران که با رویکردها و سلایق متفاوتی تولید شده‌اند. این دوره از جشنواره با شعار جشن گفتگوی تئاتر ایران تلاش کرده است با تاکید بر کثرت‌گرایی، زمینه حضور جامعه گسترده‌تری از نسل‌های مختلف را فراهم کند. از این رو جشنواره هنرمندان و آثار ذیل را براساس تنوع و گوناگونی ‌سلایق، احترام به برگزیدگان ادوار گذشته، حمایت از نیروهای جوان و خلاق، حمایت از گونه‌های اجرایی خارج از صحنه و توجه به مضامین مختلف، برای حضور در جشنواهة تئاتر فجر به عنوان مهمان دعوت می‌کند.»

چهارشنبه ۶ دی: اتابک نادری مدیر هماهنگی تئاتر استان های اداره کل هنرهای نمایشی اعلام کرد ۶ استان لرستان، مرکزی، یزد، بوشهر، خوزستان و چهارمحال و بختیاری میزبان جشنواره‌های تئاتر فجر استانی شدند.

جمعه ۸ دی: حمید پورآذری مدیر بخش خارج از صحنه (آف استیج) ۶ اثر را پس از بررسی طرح ها و فیلم‌های دریافتی در گرایش کاربردی آثار این بخش، معرفی کرد. همچنین در بخش مسابقه تئاتر خیابانی دو اثر برگزیده جشنواره شهروند لاهیجان به دبیرخانه جشنواره معرفی شده و به جدول خارج از صحنه راه یافتند.

درخواست مسئولان بخش کاتالوگ جشنواره برای ارسال عکس از سوی کارگردان های تئاتر بر اساس چند ایموجی در نظر گرفته شده، حاشیه ساز شد. مهدی رضاخانی مدیر هنری سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر در گفتگویی رسانه ای بیان کرد: شیوه ای که دوستان بخش کاتالوگ با آن موضوع ارسال عکس کارگردان ها را مطرح کردند، نادرست بوده استشنبه ۹ دی: درخواست مسئولان بخش کاتالوگ جشنواره برای ارسال عکس از سوی کارگردان های تئاتر بر اساس چند ایموجی در نظر گرفته شده، حاشیه ساز شد. مهدی رضاخانی مدیر هنری سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر در گفتگویی رسانه ای بیان کرد: شیوه ای که دوستان بخش کاتالوگ با آن موضوع ارسال عکس کارگردان ها را مطرح کردند، نادرست بوده است. قبول دارم که این برخورد با هنرمندان غیرحرفه‌ای و برخورنده است اما من از چنین اطلاع رسانی بی خبر بودم. من به عنوان مدیر هنری جشنواره از هنرمندان بابت این اشتباه عذرخواهی کرده و اعلام می کنم که در جریان این نوع اطلاع رسانی نبودم.

یکشنبه ۱۰ دی: آثار بخش های رقابتی جشنواره تئاتر فجر با تغییری نسبت به فراخوان منتشر شده این دوره از جشنواره معرفی شدند. دبیرخانه جشنواره سی و ششم تئاتر فجر اعلام کرد: بر اساس فراخوان منتشر شده سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر، این دوره از جشنواره بایستی با ۲ بخش مسابقه ایران ویژه کارگردان هایی با پیشینه حداکثر سه اجرای عموم و مسابقه بین الملل ویژه کارگردان هایی با پیشینه بالای سه اجرای عموم برگزار می شد. با این همه، دبیرخانه به احترام درخواست های مکرر متقاضیان برای حضور در مسابقه، این دوره از جشنواره را نیز با سه بخش مسابقه و با تقسیم بندی «مسابقه تئاتر ایران – بخش الف» کارگردان های پذیرفته شده تهران با بیش از سه اجرای عموم و کارگردان های دیگر استان ها بر اساس پیشینه کارگردان، «مسابقه تئاتر ایران – بخش ب» کارگردان های پذیرفته شده تهران با حداکثر سه اجرای عموم و کارگردان های دیگر استان ها بر اساس پیشینه کارگردان و «مسابقه بین الملل» کارگردان هایی با بیش از سه اجرای عموم به اضافه تعدادی از گروههای خارجی معرفی کرد.

طبق اعلام دبیرخانه سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در مجموع ۹۲ نمایش ایرانی در بخش های صحنه ای حضور داشتند که از این شمار، بر اساس ظرفیت، ۵۵ نمایش برای بخش های مختلف مسابقه انتخاب شدند. در این خصوص سهم بخش مرور تئاتر تهران ۳۱ نمایش، بخش مرور شهرستان ها و برگزیدگان جشنواره های استانی ۳۲ نمایش، مهمان تهران و دیگر استان ها ۳۹ نمایش و برگزیدگان جشنواره دانشجویی ۲ نمایش بود.

دبیرخانه جشنواره همچنین توضیحاتی را درباره این بخش های رقابتی و نحوه انتخاب آثار آن به این شرح ارائه داد: «آثار پذیرفته شده بخش مرور شهرستان ها و برگزیدگان جشنواره های استانی، افزون بر رجوع به آرای گروه انتخاب، پیشینه کارگردان ها براساس استعلام از روسای انجمن های نمایش بررسی شده و به بخش های سه گانه مسابقه دعوت شده اند.

در آثار پذیرفته شده بخش مرور تهران، افزون بر رجوع به امتیاز گروه کارشناسی ۱۷ نفره، پیشینه کارگردان نیز در نظر گرفته شده است.

آثار مسابقه تئاتر ایران: بخش ب

۵ نمایش از بخش مرور تهران، بر اساس امتیاز گروه کارشناسی ۱۷ نفره، و پیشینه کارگردان.

۲ نمایش از برگزیدگان استانی و براساس پیشینه کارگردان.

۵ نمایش از بخش میهمان تهران و دیگر استان ها به انتخاب دبیر و بر اساس گوناگونی اجرا و پیشینه کارگردان.

۲ نمایش از برگزیدگان جشنواره دانشجویی، بر اساس رای داوران جشنواره تئاتر دانشگاهی.

آثار مسابقه تئاتر بین الملل:

۴ نمایش از بخش مرور تهران که از گروه کارشناسی ۱۷ نفره بالاترین امتیاز را دریافت کرده اند.

۵ نمایش از بخش میهمان به انتخاب دبیر جشنواره و بر اساس گوناگونی اجرا و پیشینه کارگردان.

۲ نمایش از برگزیدگان جشنواره های استانی که بالاترین رای هیات انتخاب را دریافت  کرده اند.

۵ نمایش از گروه های خارجی به انتخاب دبیر و مدیر بخش بین الملل.»

همچنین در این روز حسین کیانی نویسنده و کارگردان نمایش «روز عقیم» طی نامه ای از حضور در سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر انصراف داد. وی دلایل این انصراف را رویت نامه ای که طی آن بیان شده بود این اثر نمایشی نباید در جشنواره اجرا شود و همچنین روند برخورد شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی ذکر کرد.

دوشنبه ۱۱ دی: تبلیغات در نظر گرفته شده برای جشنواره سی و ششم تئاتر فجر که متشکل از ایموجی های فضای مجازی بود در سالن های تئاتری و مکان های مختلف توزیع شده بودند. این تبلیغات واکنش های متعددی را از سوی هنرمندان و خانواده تئاتر داشت.

همچنین در این روز فرهاد مهندس پور دبیر جشنواره طی نامه ای به حسین کیانی کارگردان نمایش «روز عقیم» از او درخواست کرد تا در جشنواره تئاتر فجر باقی بماند و اثر خود را اجرا کند.

سه شنبه ۱۲ دی: دبیرخانه سی‌ و ششمین جشنواره تئاتر فجر از میان ۱۴۷ اثر خارجی دیده شده، ۱۹ اثر را برای اجرا در بخش بین‌الملل جشنواره انتخاب کرد. این آثار در فرم‌هایی چون نمایش صحنه‌ای، نمایش‌های خارج از صحنه، ویدئو اینستالیشن، پرفورمنس و نمایش‌های تعاملی محیطی اجرا شدند.

همچنین در این روز اصغر نوری مدیر بخش جایزه ادبیات نمایشی سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر اعلام کرد روزهای پنجشنبه و جمعه ۱۴ و ۱۵ دی پنل‌های گفتگوی جایزه ادبیات نمایشی فجر با موضوع «جایگاه متن در تئاتر امروز» برگزار می‌شود.

نامه حسین کیانی به فرهاد مهندس پور نیز از دیگر اخبار و اتفاقات ۱۲ دی بود. کیانی در نامه خود اعلام کرد که به شرط نبود ممیزی و بازبینی مجدد برای نمایش «روز عقیم»، حاضر به اجرای این اثر در جشنواره سی و ششم تئاتر فجر است.

فرهاد مهندس پور در بخشی از نامه ای که برای گروه راه یافته به جشنواره سی و ششم تئاتر فجر نوشت تأکید کرد که نمی‌توان با تفسیر و تعبیر به رد و حذف نمایشی پرداخت. از این‌رو هیچ کس حق ندارد تفسیر و حساسیت و تعبیرهایش را ملاک برخورد با تئاتر قرار دهدپنجشنبه ۱۴ دی: فرهاد مهندس پور نامه ای به گروه های راه یافته به جشنواره سی و ششم تئاتر فجر نوشت. وی در بخشی از این نامه که بی ربط به انصراف نمایش «روز عقیم» نبود، نوشت: «بنا بر نص صریح قانون، تنها و تنها نهادی که شورای انقلاب فرهنگی به او اجازه داده تا بر اجرای نمایش ها نظارت داشته باشد، «گروه نظارت و ارزشیابی» اداره کل هنرهای نمایشی است. مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، پارامترهای روشنی را بیان کرده و خطوط قرمز را به نحوی نشان داده که تشخیص آنها به تفسیر و تاویل نیاز ندارد. معنای روشن قانون این است که نمی‌توان با تفسیر و تعبیر به رد و حذف نمایشی پرداخت. از این‌رو هیچ کس حق ندارد تفسیر و حساسیت و تعبیرهایش را ملاک برخورد با تئاتر قرار دهد.»

در این روز کاندیداهای جایزه ادبیات نمایشی سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر نیز اعلام شد.

جمعه ۱۵ دی: دبیرخانه سی‌ و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر برنامه بخش جدید «تمرین اجرا» را که با حضور ۱۰ گروه نمایشی برگزار می شود، اعلام کرد.

شنبه ۱۶ دی: مراسم اختتامیه جایزه ادبیات نمایشی سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در سالن ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر برگزار شد. مهندس پور در بخشی از این مراسم اظهار کرد که تئاتر برای زنده ماندن، مبارزه می کند.

یکشنبه ۱۷ دی: اصغر دشتی قائم مقام دبیر جشنواره و پریسا مقتدی مدیر بخش مرور جشنواره سی و ششم، در در جلسه‌ نقد مکانیزم انتخاب آثار جشنواره فجر به پرسش خبرنگاران پاسخ دادند.

سه شنبه ۱۹ دی: دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر اعلام کرد در نظر دارد با رویکرد حمایت از جامعه دانشجویی برای دانشجویان تئاتر تا سقف ۳۰۰ هزار تومان تخفیف بلیت ۵۰ درصدی و برای سایر دانشجویان تا سقف ۱۵۰ هزار تومان تخفیف بلیت ۵۰ درصدی در نظر بگیرد.

شنبه ۲۳ دی: نشست خبری دبیر سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر با حضور دبیر این دوره از جشنواره و مدیران بخش های مختلف آن در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. در این نشست اهالی رسانه به طراحی پوستر جشنواره، همچنین تغییر برخی بخش های جشنواره سی و ششم نسبت به فراخوان این دوره از جشنواره انتقاد کردند. مهندس پور نیز در این نشست ضمن دفاع از برخی دیدگاه های خود و ستاد برگزاری جشنواره، به آماده شدن فراخوان جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر اشاره کرد که به دلیل وجود برخی اعتراض ها هنوز منتشر نشده است. وی همچنین با اشاره به وجود سختی ها و مشکلات فراوان اظهار کرد که توقعی که از خود داشته بیشتر از چیزی بود تا آن لحظه اتفاق افتاده است.

دوشنبه ۲۵ دی: جدول اجراهای جشنواره که با تغییراتی همراه بود منتشر شده بود ولی در روزهای نزدیک به جشنواره باز هم دستخوش تغییر شد. همچنین با وجود ۳ روز مانده به برگزاری جشنواره داوران بخش های رقابتی هنوز انتخاب نشده بودند.

سه شنبه ۲۶ دی: مدیر بخش «به علاوه تئاتر فجر» این دوره از جشنواره تئاتر فجر طی گفتگویی رسانه ای عنوان کرد انتخاب آثار این بخش برعهده مدیران تماشاخانه های خصوصی بوده است.

در همین روز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر پیام داد.

همچنین پیمان شریعتی مدیر اجرایی سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر اعلام کرد که تبلیغات محیطی این دوره از جشنواره آغاز شده و برای برگزاری این رویداد تئاتری آماده می شود.

چهارشنبه ۲۷ دی: مدیر هنری سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر اعلام کرد که کاتالوگ این دوره در آغاز جشنواره آماده نمی شود و توزیع آن در روزهای سوم یا چهارم انجام خواهد شد.

همچنین روابط عمومی جشنواره سی و ششم تئاتر فجر اعلام کرد به دستور شهرداری تهران و با همکاری سازمان زیباسازی و شهرداری منطقه ۱۱، «گذر فرهنگ» همزمان با سی‌ و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به صورت نمادین افتتاح می‌شود. طرح گذر فرهنگ، طرحی است که بر اساس آن شهرداری تهران در نظر دارد خیابان «استاد شهریار»، حدفاصل تالار وحدت تا پارک دانشجو را برای همیشه تبدیل به «منطقه فرهنگی هنری» شود.

حسن جودکی مدیر مدیر فروش سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر نیز اعلام کرد که سهمیه در نظر گرفته شده برای فروش بلیت روزهای اول و دوم جشنواره تمام شده است.

روز ۲۷ دی داوران سی و ششمین جشنواره بین‌المللی جشنواره تئاتر فجر در بخش‌های سه‌گانه مسابقه تئاتر صحنه‌ای هم معرفی شدند.

در این روز سید محمد مجتبی حسینی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر پیام داد.

همچنین داوران بخش‌های مسابقه خارج از صحنه (مکان‌های نامتعارف) و مسابقه خارج از صحنه (تئاتر خیابانی) سی‌ و ششمین جشنواره تئاتر فجر معرفی شدند.

پنجشنبه ۲۸ دی: سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر با اجرای ۲۸ اثر نمایشی کار خود را آغاز کرد.

با آغاز جشنواره نیز حواشی پوستر جشنواره و نقدهایی که گاه به توهین های شخصی به دبیر و اعضای دبیرخانه جشنواره ختم می شد، ادامه داشت. برخی از اهالی تئاتر نیز در این بین بازار تسویه حساب های شخصی را گرم کردند.

شنبه ۳۰ دی: کاتالوگ سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در تعدادی محدود منتشر شد و توزیع آن نیز به همین شکل محدود انجام شد.

در این روز و بعد از پایان ۲ اجرای نمایش «تنهایی پر هیاهو» از فرانسه، حواشی این اجرا شکل گرفت و روزهای آغازین جشنواره را تحت تأثیر قرار داد.

یکشنبه ۱ بهمن: دبیر بخش عکس و پوستر سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر با اشاره به برگزاری این بخش از ۵ اسفند سال جاری، اظهار کرد که موافق جدا شدن عکس و پوستر از بخش اصلی جشنواره بوده است.

دوشنبه ۲ بهمن: مدیر بخش بین الملل سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر اعلام کرد که ۴ سفارتخانه برای حضور آثار کشورهای خود در جشنواره، بیشترین مشارکت را نسبت به سال های قبل داشتند.

در این روز اعلام شد که نمایش «روز عقیم» از جدول اجراهای سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر کنار گذاشته شد. این اتفاق با انتشار نامه ای از سوی حسین کیانی کارگردان نمایش و در ادامه پاسخگویی اداره کل هنرهای نمایشی و باز هم پاسخ کارگردان «روز عقیم» همراه شد. این اتفاق تا روزهای پایانی جشنواره حاشیه هایی را به همراه داشت و مدیر و داور بخش آف استیج جشنواره نیز در آخرین روزهای جشنواره بیانیه ای را در این خصوص منتشر کردند.

از دیگر اخبار و اتفاقات این روز سخنان معاون امور هنری وزارت ارشاد بود که تاکید کرد: وزارت ارشاد آماده اجرایی کردن طرح «گذر هنر» است ولی لازم است نهادهای دیگر هم همراهی کنند.

در حاشیه دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از جشنواره بین المللی تئاتر فجر در مجموعه تئاتر شهر، عباس صالحی وزیر ارشاد در جمع خبرنگاران درباره مسایل بودجه ای تئاتر و تسویه برخی بدهی ها و همچنین نقدهایی که به محتوای برخی تئاترها می شود، توضیح داد.

سه شنبه ۳ بهمن: کارگردان «این یک پیپ نیست» به دنبال حذف نمایش «روز عقیم» به کارگردانی حسین کیانی از فجر، از داوری اثر خود در جشنواره تئاتر فجر انصراف داد.

همچنین محمد عاقبتی از داوران بخش آف استیج جشنواره نیز به همین دلیل از حضور در جشنواره انصراف داد.

در این روز مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد میزبان مدیران تئاتر و مهمانانی از کشورهای الجزایر، تونس، عراق، آذربایجان و پاکستان بود.

چهارشنبه ۴ بهمن: حجت‌الاسلام محمد حسن کاویانی معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام کرد که بنیاد شهید و امور ایثارگران از نمایش‌های منتخب ایثار و شهادت در سی‌ و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر تجلیل می کند.

وزیر بهداشت در مجموعه تئاتر شهر تماشاگر یک اثر نمایشی شد. در ایام برگزاری جشنواره چهره های سیاسی متعددی به تماشای آثار جشنواره سی و ششم تئاتر فجر نشستند.

یکشنبه ۸ بهمن: حسین مسافرآستانه مدیر، سیامک احصایی کارگردان و محمدرضا شهیدی فرد مجری مراسم اختتامیه سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر شدند.

دوشنبه ۹ بهمن: کاندیداهای بخش های مختلف رقابتی سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر معرفی شدند.

مراسم اختتامیه این دوره از جشنواره نیز با اجرای احسان کرمی و با حضور وزیر ارشاد در تالار وحدت برگزار شد و تعدد اهدای جایزه از جمله نکات تأمل برانگیز این مراسم بود. یکی دیگر از نکات مراسم اختتامیه جشنواره سی و ششم تئاتر فجر معرفی نشدن دبیر دور آینده جشنواره بود.

در این مراسم کاندیدا نشدن و برگزیده نداشتن گرایش های طراحی لباس و گریم در ۲ بخش رقابتی مسابقه تئاتر ایران (الف) و (ب) از دیگر حواشی ایستگاه پایانی جشنواره تئاتر فجر سی و ششم بود که با انتقادهای طراحان لباس و گریم همراه شد.

در ایام برگزاری سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر نیز بازخورد مخاطبان و خانواده تئاتر با آثار متفاوت بود. برخی آثار با استقبال و نظر مثبت مخاطبان و هنرمندان همراه بودند و برخی آثار نیز مورد انتقاد شدید قرار گرفتند که بیشترین نظرات درباره آثار بخش بین الملل جشنواره بود.

به زعم بسیاری از منتقدان، کارشناسان و مخاطبان تئاتری بخش خارج از صحنه جشنواره از نقاط قوت این دوره از جشنواره تئاتر فجر بود و برخی تعدد آثار در بخش های رقابتی و نحوه انتخاب و حضور آن ها را از جمله نقاط ضعف جشنواره می دانستند. این نظرات به صورت کلی ارائه می شد و به طور حتم نیاز است تا با برگزاری جلسات آسیب شناسی دوره سی و ششم جشنواره تئاتر فجر مورد بررسی دقیق قرار گیرد تا گام ها برای جشنواره سی و هفتم به درستی برداشته شود.