جشنواره کپنهاگ تاکید ویژه‌ای بر سینمای خلاق دارد
محمدرضا فرزاد معتقد است: جشنواره مستند کپنهاگ فرصتی برای فیلمسازان است تا با ارائه آثار آوانگارد خود بتوانند سینماداران خوش‌سلیقه اهل سینمای هنری را به خرید آثارشان ترغیب کنند.
ابه گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، این مستندساز که چندی پیش به‌عنوان یکی از اعضای هیئت داوران جشنواره فیلم مستند کپنهاگ (CPH: DOX) در این رویداد مهم اروپایی حضور داشت، گفت: جشنواره کپنهاگ در سال‌های اخیر به عنوان پیشرو‌ترین جشنواره دنیا شناخته شده است، به این دلیل که شاید یکی از چند جشنواره فیلم مستند باشد که برخلاف دیگر جشنواره ها که نگاهشان به مستندهای اجتماعی و آسیب‌شناسانه است، جانب هنر را گرفته و مستندهایی را در بخش‌های اصلی و رقابتی برمی‌گزیند که حتما رویکرد خلاقانه و هنری داشته باشد.
وی ادامه داد: گریرسون می‌گوید «سینمای مستند تفسیر خلاق واقعیت است» اگر این جمله را مدنظر قرار دهیم جشنواره کپنهاگ تاکید ویژه‌ای بر عبارت خلاقانه دارد، به همین دلیل بسیاری از فیلمسازان هنری به حضور در این جشنواره علاقمند هستند و برخی از نمایندگان جشنواره‌های بزرگ غیر مستند دنیا مثل لوکارنو، ونیز، کن و برلین هم به این جشنواره می‌آیند تا استعدادهای تازه را کشف کنند؛ البته این توجه به معنای آن نیست که این جشنواره بخش مستند اجتماعی و… ندارد اما این فیلم‌ها در بخش‌های غیررقابتی حضور دارند.
فرزاد با اشاره به دو بخش اصلی جشنواره کپنهاگ تصریح کرد: در دو بخش «بینش‌های نو» و «موج نو» مستندهایی نمایش داده می‌شود که از آمیزه‌ای از آرشیو، انیمیشن و داستان‌پردازی بهره برده‌اند یا گرافیک نقش مهمی در آن‌ها دارد. مستندهایی که به نوعی زبان این عرصه را گسترش می‌دهند و خود را از داستان‌پردازی رها کرده و به هنرهای تجسمی نزدیک می‌کنند.
این کارگردان با تاکید بر این که مستند نوعی سینماست و از این زبان بهره می‌برد، خاطرنشان کرد: این جنس از سینما وظیفه‌ای بجز روایت داستان برعهده دارد و به همین دلیل شاخص‌های بصری مانند نور و رنگ در آن اهمیت می‌یابد. بر این اساس به ویدیو آرت و تله تئاتر تنه می‌زند و روی لبه‌ها حرکت کرده و پهنه سینمای مستند را گسترش می‌دهد.
به گفته فرزاد، در سال‌های اخیر جشنواره‌ها صرفاً محلی برای نمایش فیلم‌ها نبوده و حتی اگر بخش بازار هم نداشته باشند، در نهایت یک ویترین و بازار بالقوه محسوب می‌شوند. گاهی برنامه‌ریزان و هیئت‌های انتخاب فیلم در برخی جشنواره‌ها با آگاهی از این مسئله که شبکه‌های تلویزیونی خریدار فیلم‌های مستند به جشنواره می‌آیند، فیلم‌های مستندی را انتخاب می‌کنند که شانس نمایش بیشتری در تلویزیون داشته باشند، اما جشنواره کپنهاگ از این حیث متفاوت است و اصرار زیادی بر نمایش فیلم‌های بلند مستند که معمولاً شبکه‌های تلویزیونی به دلیل هنری بودن آن‌ها را خریداری نمی‌کنند، دارد. این فیلم‌ها از دید مسوولان جشنواره، سینمایی بوده و شانس بیشتری برای اکران دارند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: جشنواره کپنهاگ توانسته خریداران آثار هنری را به جشنواره بکشاند و در نتیجه این جشنواره برای مستندسازان معنای دیگری دارد. حضور در چنین جشنواره‌هایی و تماشای فیلم‌های راه یافته به آن برای مستندسازان ایرانی بی‌نهایت ارزشمند و غنیمت است. سال گذشته جشنواره «سینماحقیقت» در بخش «آیینه یک جشنواره»، میزبان آثار برگزیده جشنواره بین‌المللی فیلم مستند «کپنهاگ» موسوم به CPH DOX بود و انتظار داشتم بیش از هشت فیلم برای حضور در این بخش انتخاب شود. امسال در بخشی که من جزء داوران آن بودم ۹ فیلم حضور داشت. بدون شک تمامی این فیلم‌ها می‌توانند در جشنواره سینماحقیقت نمایش داده شوند و تنها یکی دو فیلم نیازمند ممیزی‌هایی اندک هستند. به هر حال از جشنواره سینماحقیقت توقعات زیادی وجود دارد و همه دوست دارند فیلم‌های بیشتری در این جشنواره ببینند، اما فرصت محدود است.
