تراژدی کپی رایت موسیقی: روایتی از شکایت شهیار قنبری از اشکان خطیبی

برای خواب تازه، اجازه بی اجازه . . . بگو هرچی باید بگی، غزل بگو به سادگی، بگو، زنده باد زندگی . . . .برای شعر تازه، اجازه بی اجازه … شهیار قنبری در داستان قدغن، گفته بود که برای شعر تازه، اجازه بی اجازه! اما اشکان خان خطیبی گویا از این ترانه استفاده کرده و بدون اجازه شهیار، ان را اجرا کرده است که گویا بزودی تحت پیگرد قانونی قرار می گیرد.

شهیار قنبری اخیرا با انتشار پستی در اینستاگرامش، اشکان خطیبی، فوتبالیست سابق و خواننده امروز پاپ ایران را به دلیل استفاده غیرقانونی از ترانه هایش تهدید کرد که بزودی در مراجع قضایی به خاطر سرقت ادبی، تحت پیگرد قرار خواهد داد. قبلا نیز رضا صادقی و سینا سرلک و علی سهرابی، به دلیل سرقت ادبی محکوم شده بودند.

داستان از زمانی اتفاق افتاد که اشکان خطیبی همه فن حریف قصه ما، قطعه حرف که با اگه سبزم، اگه جنگل آغاز میشود و از شهیار قنبری است را اجرا کرده و در اینستاگرامش به اشتراک گذاشت و به همسر خود تقدیم کرد! اشکان خان، چند هفته پیش، از پدر شدنش خبر داد و فیلم سونوگرافی همسرش (آناهیتا درگاهی) را به اشتراک گذاشت که ۴۰۰ هزار بار دیده شد و گویا این تقدیم جنجالی هم به آن مناسبت بوده است.

موضعی  که جنجالی در میان اهالی موسیقی در فضای مجازی به پا کرده است. اما پس از این تهدید، پست رمانتیک اشکان، حذف شد.

تصویر کامنت اینستاگرامی شهیار قنبری پای پست گیتاری اشکان خطیبی که یکی از ترانه هایش را اجرا کرده بود

تصویری از پست جنجالی اشکان خطیبی که بیش از ۱۳۰ هزار بار دیده شد

این اول باری نیست که ماجرایی از این نوع پیش می‌آید. هنوز زیاد از آن روزهایی دور نشده‌ایم که مخاطبان رسانه‌ها با دیدن نام ‏یکی از ترانه‌سرایان خارج‌نشین در تیتر اغلب خبرگزاری‌های رسمی کشور شگفت‌زده شدند. آن بار قهرمان داستان اردلان سرفراز که ترانه‌سرای نامدار خارج‌نشین بود از سه خواننده داخلی اسم‌ورسم‌دار به اتهام سرقت ادبی شکایت کرده بود.

بعد از شکایت اردلان سرفراز ترانه‌سرای نام‌آشنا از رضا صادقی، سینا سرلک و علی لهراسبی و دادگاهی کردن‌شان و ‏اعلام نارضایتی و شکایت خانواده معینی کرمانشاهی از سالار عقیلی، معتمدی و فرزاد فرزین که بی‌اجازه ترانه‌های زنده‌یاد معینی ‏را اجرا کرده‌اند؛ دیروز شنیده شد که این بار شهیار قنبری از یکی از خوانندگانی که ترانه‌های او را داخل ایران اجرا کرده‌اند، ‏شکایت خواهد کرد.

تصویر جدید ترین پست های اینستاگرامی اشکان خطیبی که به نظر می رسد، ویدیو جنجالی قبلی حذف شده است

در آن پرونده ‏البته در نهایت دادگاه بدواً رأی به دو‌سال حبس تعزیری رضا صادقی، سینا سرلک و علی لهراسبی داد. اتفاقی باورنکردنی در قبال ‏خوانندگان محبوب و رسمی این دیار که نشان می‌داد با این‌که هنوز کپی‌رایت در ایران به رسمیت شناخته نشده است، اما حتی در چنین ‏شرایطی هم می‌توان احقاق حق کرد و البته مهمتر از آن این‌که حتی یک شاکی خارج‌نشین هم می‌تواند حکم برای سه ‏خواننده نامدار بگیرد. ‏

تصویر رای شعبه ۱۰۶۰ دادگستری استان تهران در محکومیت رضا صادقی و سینا سرلک

‏
این‌بار اما همه‌چیز این‌قدر ناگهانی برگزار نشد و شهیار قنبری آغاز جنگ را با چند پست آتشین رسانه‌ای کرد. این ترانه‌سرای ‏قدرتمند که نامش مترادف است با دوران طلایی موسیقی پاپ ایران، با اشاره به این‌که «این ترانه‌ها کاپی‌رایت دارند و نمی‌توان ‏بی‌اجازه اجرا کرد» به اشکان خطیبی تاخت: «برادر اشکان، شوخ‌چشمی هم اندازه دارد. این‌جا که دارید خلاف می‌کنید، شاهراه ‏جهانی اینترنت است و حساب و کتاب دارد. پیش از این‌هم بی‌اجازه به بدترین شکل کودکانه‌ مرا در اینستاگرام و صفحه‌های دیگر ‏گذاشته‌اید. گزارش‌تان می‌کنم، هر جا که بی‌اجازه کارهای مرا خراب کنید، همین‌کار را خواهم کرد. چرا از برادران تصنیف‌ساز ‏مجوزدار نمی‌خوانید؟ به من چه‌کار دارید؟ من قدغن‌ام در زادگاهم. قدغن‌ام تا شما بخوانید؟»  ‏
در صفحه اشکان خطیبی نشانی از پست‌های مربوط به این ماجرا وجود ندارد. اما از توییت‌های منتشر شده پیداست که در ادامه ‏ظاهرا اشکان خطیبی گفته که «از زن فرهاد اجازه اجرای کودکانه را گرفته بوده»؛ که شهیار قنبری هم در متنی طولانی که ‏معنایش این می‌شود که «بیوه فرهاد صاحب صدای فرهاد است نه صاحب اثر! خاک بر سر هنرمندی که نمی‌داند یک خواننده ‏نمی‌تواند اجازه اجرای اثری را که صاحبش آهنگساز و ترانه سراست، یعنی در مورد خاص کودکانه، اسفندیار منفردزاده و شهیار ‏قنبری، به دیگری بدهد» از خجالت اشکان خطیبی درآمد.. . .

مدیرعامل خانه موسیقی ایران،  ۱۵ شهریورماه ۹۷ از پیگیری جدی بحث کپی رایت خبر داد و اینکه خلا قانونی آن را در کمیسیون فرهنگی مجلس دنبال می‌کنند. حمیدرضا نوربخش در ادامه مطلب بالا به پیگیری پرونده‌هایی در رابطه با کپی‌ رایت اشاره و خاطرنشان کرده بود که درصدد هستیم تا بانکی از اطلاعات موسیقی را ایجاد کنیم در آن آثار را ثبت کنیم. به نظر می رسد، کپی رایت در موسیقی ایران همانطور مورد غفلت بوده که در دیگر عرصه های کسب و کار ایرانیان و این تهدید جدی اقتصاد فناوری در ایران عصر ۱۴۰۰ است.