تاثیر الگوی غذایی مادران بر اعضای خانواده؛ به بهانه روز مادر
جمعه، ۱۸ اسفند، به مناسبت تولد حضرت فاطمه (س)، روز مادر و روز زن نام‌گذاری شده است. شاید تا به حال این روز از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته باشد و نقش زنان و مادران در الگوی تربیتی فرزندان بسیار مورد بحث و بررسی باشد. اما نکته‌ای که شاید خیلی از ما تا کنون از آن غافل بوده‌ایم یا توجه چندانی به آن نداشته‌ایم، این است که الگوی غذایی مادران تا چه اندازه می‌تواند بر سبک خورد و خوراک خانواده و بهره‌مندی اعضای خانواده از یک سبد غذایی سالم تاثیرگذار باشد. از این‌رو، در ادامه این مطلب به بررسی تاثیر تغذیه مادران بر فرزندان یا همسران آن‌ها می‌پردازیم و این نکته را مورد توجه قرار می‌دهیم که زنان خانواده چگونه می‌توانند سفره غذایی خانه را از نظر سلامتی به بالاترین کیفیت برسانند.
کنار گذاشتن عادت‌های غذایی بد
یکی از مشکلاتی که ممکن است سلامت سبد غذایی خانوار را به خطر بیندازد، داشتن عادت‌های غذایی نادرست مادر خانواده است. هرچند که متخصصان معتقدند که هم پدر و هم مادر می‌توانند در شکل‌گیری الگوی غذایی کودکان تاثیرگذار باشند، اما اعتقاد آنان بر این است که نقش مادران در این میان کمی پُررنگ‌تر خواهد بود. از این نظر، شما به‌عنوان مادر یا همسر باید عادت‌های بدی مانند جدا کردن مواد غذایی از غذاهای مختلف را کنار بگذارید. جدا کردن سبزیجات، گوشت، پیاز، فلفل دلمه‌ای و…، مثال‌هایی هستند که در میان بعضی از افراد مشاهده می‌شوند. اگر شما به‌عنوان مادر خانواده، ترکیبات غذایی را از غذایی که خودتان آماده کرده‌اید، جدا کنید، کودک یا همسرتان هم از نظر روانی احساس می‌کنند که این ماده غذایی طعم خوشایندی ندارد و به‌مرور زمان ذائقه خوردن آن را از دست می‌دهند.
مشارکت اعضای خانواده در پخت‌وپز
یکی از مهم‌ترین توصیه‌های متخصصان به خانم‌هایی که همسر یا فرزند بدغذا دارند، این است که همیشه سعی نکنند الگوی غذایی خود را به اعضای خانواده تحمیل کنند، بلکه تلاش‌شان بر این باشد که با مشارکت دادن اعضای خانواده در فرآیند خرید و پخت مواد غذایی، آنان را به غذایی که می‌خورند، علاقه‌مند کنند. از این‌رو، شما به‌عنوان خانم خانه باید به‌جای حذف ترکیبات مغذی مانند سبزی‌ها از غذای خود، از همسر یا فرزندتان بخواهید تا در خرید، خرد کردن و پختن ترکیبات غذایی مختلف، به شما کمک کنند. در طول این فرآیند، شما می‌توانید از اعضای خانواده تقاضا کنید که برای طعم‌دار کردن یا قطعه‌بندی ترکیبات غذایی، پیشنهادهای خود را مطرح کنند.
انتخاب میان‌وعده‌های مناسب
یکی دیگر از الگوهای غذایی که مادران، سهم به‌سزا و تاثیر کاملا مستقیمی در آن دارند، شکل‌گیری ذائقه همسر یا فرزندان در مورد میان‌وعده‌ها است. زمانی که شما به‌عنوان مادر خانواده از شیر، انواع میوه‌ها، یک لقمه ساده نان و پنیر یا نان و عسل، صیفی‌های مختلف مانند گوجه‌فرنگی، هویج یا خیار، یا انواع چای به همراه یک تکه کوچک کیک خانگی، به‌عنوان میان‌وعده استفاده می‌کنید، این عادت و ذائقه را در همسر و فرزندان خود به وجود می‌آورید که معنای میان‌وعده یعنی یک ترکیب غذایی ساده. این در حالی است که اگر شما هنگام خرید در فروشگاه دائما سراغ قفسه اسنک‌های چرب، شور و شیرین مانند انواع کیک، کلوچه، بیسکویت، چیپس، پفک و… بروید، این پیام را به اعضای خانواده می‌رسانید که می‌توانند هر انتخاب ناسالمی را برای میان‌وعده‌های خود داشته باشند. با این حساب، نقش و تاثیر الگوی غذایی مادران در برنامه‌ریزی غذایی اعضای خانواده، حتی در مورد مصرف میان‌وعده‌ها، نباید نادیده گرفته شود.
اهمیت ذائقه‌سازی توسط مادران
شاید شما تا قبل از ازدواج، تمایل به مصرف غذاهای چرب و شور داشتید، اما بعد از ازدواج و به‌عنوان همسر یا مادر، مسئولیت بزرگی از نظر حفظ سلامت خانواده به گردن‌تان می‌افتد. به همین دلیل هم باید سعی کنید کم‌کم هم ذائقه خود و همسرتان را به سمت غذاهای سلامت ببرید، و هم برای فرزندتان ذائقه‌سازی کنید. شما به‌عنوان مادر یک خانواده، باید تا می‌توانید سهم نمک و روغن را در پخت‌وپزها کاهش دهید. برای این منظور، می‌توانید از ادویه‌ها و چاشنی‌های بیشتر مانند آب‌لیمو، آویشن، پاپریکا، دارچین و هل کمک بگیرید.
افزایش آگاهی درباره ارزش تغذیه‌ای غذاها
نکته دیگری که درباره اصلاح الگوی غذایی خانواده به تمام مادران توصیه می‌شود، این است که با مطالعه بیشتر بتوانند آگاهی خود درباره ارزش تغذیه‌ای مواد غذایی مختلف را بالا ببرند. زمانی که مادران، این آگاهی را درباره مواد غذایی مختلف داشته باشند، می‌توانند با دلیل و منطق به همسر یا فرزندشان بگویند که چرا پیشنهاد مصرف بعضی از مواد غذایی را برای آن‌ها مطرح می‌کنند و آن‌ها را از خوردن برخی ترکیبات غذایی منع می‌کنند. وقتی که اعضای خانواده بدانند شما با علم و آگاهی و برای حفظ سلامتی آن‌ها اقدام به پخت‌وپز می‌کنید، خیلی ساده‌تر انواع طعم‌ها و غذاها را می‌پذیرند.
بیش از اندازه سخت نگیرید!
گاهی بعضی از مادران یا همسران، اقدام به سخت‌گیری شدید در مورد نوع خورد و خوراک اعضای خانواده می‌کنند. به این ترتیب که غذای سالمی می‌پزند و اجازه همراهی هیچ چیز با آن غذا را به همسر یا فرزندشان نمی‌دهند. در این موارد معمولا تنفر اعضای خانواده نسبت به آن غذا بیشتر می‌شود و آن‌ها در نوبت‌های بعدی گارد بسته‌تری در برابر خوردن غذای پیشنهادی شما می‌گیرند. از این‌رو، بهتر است هنگامی که غذای جدیدی می‌پزید یا ترکیبات غذایی شما چندان باب میل همسر یا فرزندتان نیست، به آنان اجازه بدهید که چاشنی مورد علاقه خود مانند انواع سس‌ها را همراه با غذای‌شان مصرف کنند تا کم‌کم به خوردن غذای سالمی که شما برای‌شان آماده کرده‌اید، عادت کنند.
