بیماری مرگبار در کمین افراد کم تحرک

زمانی که جسمی متحرک در راه شریان‌‌های خون قرار گیرد، آمبولی رخ می‌دهد؛ این جسم متحرک ممکن است یک توده چربی، حباب هوا، تکه‌ای از یک تومور، لخته خون و یا دسته‌ای از باکتری‌‌ها باشد که با حمله به رگ خونی مانع از جریان خون در آن می‌شود.

آمبولی ریه بیماری مرگباری است که  اگر پس از گذشت چند ساعت جان فرد را نگیرد، درمان آن ممکن خواهد بود و در صورت نداشتن بیماری جدی، فرد در عرض تنها چند هفته به سلامت طبیعی باز می‌گردد.

ترانه محمدی متخصص گوارش و کبد اظهار کرد: بیشتر آمبولی‌ها از لخته‌های خون تشکیل شده و از سیاهرگ‌های اندام‌های تحتانی و لگن نشات می‌گیرند؛ سیاهرگ‌ها، این لخته را به سمت بخش راست قلب منتقل کرده و از آنجا به ریه می‌فرستند؛ آمبولی‌ها همچنین می‌توانند از دیواره‌های قلب نشات گرفته باشند.

ریه‌ها، مستعد ابتلا به آمبولی

این متخصص گوارش و کبد بیان کرد: اگر لخته‌ای به جای ریه، به مغز یا سایر بخش‌های بدن رفته و بافت را قطع کند، فرد مبتلا می‌میرد؛ آمبولی می‌تواند در همه شریان‌های کوچک رخ  دهد، اما ریه‌ها به طوری چشمگیر مستعد این آسیب هستند، زیرا همه خون موجود در بدن از ریه‌ عبور می‌کند.

محمدی ادامه داد: مسافرت طولانی مدت با وسایل نقلیه، ‏بستری در بیمارستان به‌خصوص پس از عمل جراحی و یا شکستگی اندام تحتانی از عوامل ‏خطرساز ابتلا به اختلال هستند؛ در این بین برخی از افراد به صورت ژنتیکی مستعد ابتلا به لخته‌های وریدی ‏هستند و برخی دارو‌ها از قبیل دارو‌های ضدبارداری خوراکی با افزایش ابتلا به این ‏عارضه همراه هستند.

وی افزود: تشکیل لخته وریدی اندام تحتانی با درد، تورم و گرمی اندام تحتانی مبتلا همراه ‏است؛ معمولا عضلات پا سفت شده و پوست ملتهب به نظر می‌رسد؛ در صورت ایجاد ‏این علایم فرد مبتلا باید از ایستادن بر روی پا پرهیز کند تا اندام درگیر شده بی حرکت ‏حفظ شود.

این متخصص گوارش و کبد درباره علل بروز آمبولی ریه، گفت: بی‌تحرکی به مد‌ت طولانی، سوختگی‌ها، د‌رمان‌های شیمیایی یا همان شیمی درمانی،  نارسایی احتقانی قلب، سابقه لخته د‌ر ورید عمقی، شکستگی‌های استخوانی،  حاملگی، ازد‌یاد چربی‌های خون، چاقی، سکته قلبی، مصرف قرص‌های ضد‌بارد‌اری، سنین بالا از عوامل بروز آمبولی هستند.

عوامل تشدید کننده بیماری

محمدی ادامه داد: سن بالای ۶۰ سال‌، هرگونه آسیب یا بیماری مستلزم استراحت طولانی در بستر، نشستن در یک وضعیت ثابت به مدت طولانی مثلاً در طی مسافرت با هواپیما، جراحی اخیر، نارسایی احتقانی قلب، اختلالات ریتم قلب‌، پلی‌سیتمی یا کم خونی همولیتیک، شکستگی استخوان‌، چاقی، استعمال دخانیات‌، بارداری‌، مصرف قرص‌های ضد بارداری به‌خصوص در خانم‌های سیگاری‌، از عوامل تشدید کننده آمبولی ریه هستند.

این متخصص گوارش و کبد تشریح کرد: ورزش نقشی سازند‌ه‌ د‌ر د‌رمان بیماری‌های قلبی و آمبولی ریوی د‌ارد از این رو سستی د‌ر ورزش و قطع آن احتمال بروز بیماری‌ها و بالعکس، اهتمام ورزید‌ن به ورزش و استمرار د‌ر آن، موجب ایجاد سلامتی د‌ر انسان خواهد شد.

آمبولی ریه چه علائمی دارد؟

وی با اشاره به علایم شایع‌ در آمبولی ریه، گفت: کوتاهی نفس ناگهانی‌، غش کردن یا حالت غش پیدا کردن‌، درد قفسه سینه‌، سرفه، تندی ضربان قلب‌، تب خفیف قبل از بروز علایم فوق از علائم شایع در آمبولی ریه است؛ این بیماری به طور ناگهانی ظاهر شده و با دردی شدید در یک طرف سینه منتشر می‌شود؛ بیمار سرفه‌های خشکی می‌کند و به سختی نفس می‌کشد، پوست کبود می‌شود، بیمار مضطرب است و احساس سنکوپ به او دست می‌دهد.

چگونه می‌توان آمبولی ریه را درمان کرد؟

علی ارغوانی متخصص داخلی  درباره راه درمان آمبولی ریه، اظهار کرد: باید بیمار را بستری کرد و دارو‌های ضد لخته شدن خون، اکسیژن و مراقبت شدید تجویز کرد، این بیماری کشنده است و تشخیص آن به دلیل کمی علائم آسان نیست.

این متخصص داخلی بیان کرد: از استراحت طولانی‌ مدت در طول دوران بیماری خودداری کنید؛ در طی دوره نقاهت از جوراب کشی استفاده کنید، پس از جراحی هر چه سریع‌تر حرکت اندام‌های تحتانی و راه رفتن را شروع کنید، از استعمال دخانیات خودداری کرده و از جراحی‌های غیر ضروری اجتناب کنید.

ارغوانی ادامه داد: در طی سفر هر  سک الی ۲ ساعت مدتی ایستاده و راه بروید؛ مصرف یک قرص آسپرین در روز ممکن است نقش پیشگیری کننده در این زمینه داشته باشد، اما درباره مصرف این قرص  با پزشک خود مشورت کنید.

آمبولی ریه چه عوارضی دارد؟

وی تشریح کرد: مرگ سریع‌الوقوع در اثر یک لخته بزرگ که بیش از ۵۰ درصد جریان خون ریه‌ها را مسدود کند، خونریزی شدید داخل ریه در اثر لخته‌های کوچکتر از عوارض آمبولی ریه به شمار می‌رود؛ بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل رادیوگرافی قفسه سینه، اسکن ریه، آنژیوگرافی ریه، نوار قلب، سمع قلب و ریه و آزمایش‌های خون جهت اندازه‌گیری عوامل انعقادی و زمان پروترومبین باشد.

این متخصص داخلی گفت: هدف درمانی عبارت است‌ از حفظ عملکرد قلب و ریه در حد قابل قبول و جلوگیری از عود آمبولی‌؛ جراحی ممکن است به منظور بستن ورید بزرگ منتهی به قلب و ریه یا قرار دادن یک صافی در داخل آن برای جلوگیری از عبور لخته‌ها به سمت قلب لازم باشد.

ارغوانی ادامه داد: از نشستن به حالتی که ساق‌ها یا مچ پا‌ها را روی یکدیگر بیندازید خودداری کنید؛ در هنگام نشستن طولانی مدت طوری بنشینید که پا‌ها بالاتر از ران‌ها قرار گیرند، در هنگام خوابیدن پا‌ها را بالاتر از سطح بستر قرار دهید.

وی افزود: داروهای ضد انعقاد در جهت حل کردن لخته و جلوگیری از ایجاد دوباره آن یکی از راه‌های درمان آمبولی ریه است؛ سطح داروهای ضد انعقاد باید به طور مرتب اندازه‌گیری شود تا اطمینان حاصل شود سطح آنها در حد مطلوب و بی‌خطر است.

این متخصص داخلی یادآوری کرد: تا هنگام برطرف شدن علایم التهابی ناشی از لخته شدن خون در بستر استراحت کنید؛ در طی استراحت در بستر اندام‌های تحتانی را به طور مکرر حرکت دهید تا به جریان یافتن خون در آنها کمک شود.