با چند ترفند روانشناختی ساده، مچ دروغگوها را بگیرید

حتماً شما هم موافقید که خیلی خوب می شد اگر دست دروغگوهای نابکار با دراز شدن دماغ شان رو می شد! گرچه داستان پینوکیو حقیقت ندارد، اما آنقدرها هم دست مان در این مورد خالی نیست. طبق آمارها، ما می توانیم حدود ۹۰ درصد از اطلاعات لازم برای تشخیص دروغگویی دیگران را از روی زبان بدن آن ها کسب کنیم. چیزی که برای این کار باید به آن توجه کنیم، حالت بدن و تن صدای آدم ها است که درونیات آن ها را نشان می دهد. در ادامه به چند ترفند ساده می پردازیم که روانشناسان از آن ها برای تشخیص دروغ استفاده می کنند.

۱- لب هایشان را زبان می زنند و گاز می گیرند

وقتی کسی مجبور می شود دروغ بگوید به خاطر خشکی زیاد دهان، صحبت کردن برایش سخت می شود. اما چرا این اتفاق می افتد؟ وقتی دچار اضطراب می شویم، دستگاه عصبی خودگردان بدن تولید بزاق را کاهش می دهد. اگر به چنین شخصی یک لیوان آب تعارف کنید، احتمالاً به سرعت آن را می خورد.

۲- شانه هایشان را عقب و چانه ی خود را بالا نگه می دارند

اگر کسی حین صحبت با شما، شانه هایش را عقب نگه دارد، احتمالاً نشان دهنده ی این است که حرف هایش به خودش احساس ناامنی می دهند. بالا نگه داشتن چانه هم همین گونه است. در این حالت شخص سعی دارد کاری کند که حرف هایش قدرتمندتر از آنچه که واقعاً هست به نظر برسد.

۳- خیره نگاه می کنند

به ادعای روانشناسان، افراد دروغگو نمی تواننند ارتباط چشمی خود با دیگران را به مدت طولانی حفظ کنند. با این حال، اگر کسی در حال دروغ گفتن باشد و بخواهد کاری کند که حرف هایش را باور کنید، سعی می کند مستقیم به درون چشم های شما نگاه کند تا قابل اعتماد به نظر برسد.

مهم ترین نشانه ای که باید به دنبال آن باشید، فشار شدیدی است که در این حالت به ماهیچه های چشم وارد می شود، چون شخص با خود در جنگ است تا میل به دزدیدن نگاهش از شما را سرکوب کند. به همین خاطر در حقیقت به شما خیره می شوند.

۴- حرکات خود را محدود می کنند

اغلب افراد فکر می کنند وجود حرکات غیر قابل کنترل در رفتار یک شخص ممکن است نشان دهنده ی دروغگویی او باشد. اما عکس این مطلب هم درست است. چون افراد دروغگو هم این نکته را می دانند، به همین دلیل احتمالآً سعی می کنند آگاهانه حرکات خود را محدود کنند و تا جایی که ممکن است بی حرکت بمانند.

۵- انگشت اشاره شان را به سمت شما می گیرند

با انگشت اشاره کردن را یکی از پرخاشگرانه ترین حرکات بدنی می دانند. اگر کسی به سؤال شما با این حرکت واکنش نشان دهد، ممکن است هدفش تظاهر به عصبانیت باشد. فرد دروغگو تصور می کند که شما این حرکت را نشانه ی خشم و دفاع او از خود تلقی خواهید کرد. در حقیقت افراد دروغگو از این روش استفاده می کنند تا متقاعدتان کنند که اشتباه می کنید.

۶- سرشان را کج می کنند

چارلز داروین، نظریه پرداز مشهور، پی برد که انسان ها (درست مثل حیوانات) وقتی چیزی برایشان خیلی جالب باشد، سر خود  را کج می کنند. افراد دروغگو هم ممکن است سرشان را کج کنند و این کار را وقتی انجام می دهند که سعی دارند بیشتر زمان بخرند تا جوابی سر هم کنند. آن ها از این حرکت استفاده می کنند تا تظاهر کنند که چیزی برایشان جالب است، به این امید که کسی که سؤال ناخوشایندی از آن ها پرسیده، متوجه حرکات آن ها شود و به آن ها (و هر چیزی که در موردش دروغ می گویند) کمتر سخت بگیرد.

۷- یقه ی لباس شان را بالا می کشند و به گردن خود دست می کشند

گردن یکی از حساس ترین قسمت های بدن است. وقتی احساس خطر کنیم، ممکن است یقه ی خود را بالا بکشیم (به ویژه اگر بیش از حد تنگ باشد) تا کمی هوا به ما برسد. این حرکت نشان می دهد که شخص در واقع معذب است و می خواهد که از این شرایط خلاص شود.

یکی دیگر از حرکات رایج، دست کشیدن به گردن است که ممکن است اینطور به نظر بیاید که شخص در واقع در حال فکر کردن به سؤال شما است. اما در زبان بدن، این حرکت یعنی: «مطمئن نیستم که با تو موافق باشم.»

۸- قسمت های حساس بدن شان را می پوشانند

قفسه ی سینه، شکم و کشاله ی ران، نقاطی هستند که آدم ها وقتی احساس نگرانی می کنند، سعی می کنند آن ها را بپوشانند. اما علت چیست؟ وقتی دچار اضطراب و نگرانی می شویم، دستگاه عصبی خودگردان به ماهیچه های شکمی سیگنالی می فرستد که می تواند حتی باعث گرفتگی های دردناک شود.

۹- به چیزی تکیه می کنند

وقتی کسی دروغ می گوید، به شدت احساس آسیب پذیری می کند و به دنبال این است که بیشتر احساس ثبات کند. افراد دروغگو ممکن است به دیوار، میز، صندلی و هر چیز دیگری که به آن ها احساس امنیت دهد، تکیه کنند.

این رفتار بسیار طبیعی است. حتی در دوران کودکی هم ما یاد می گیریم که برای دوری از موقعیت های خطرناک باید خود را در جایی پنهان کنیم.

۱۰- شروع به درست کردن ظاهرشان می کنند

این رفتار معمولاً در زنان دیده می شود، زمانی که جواب دادن به یک سؤال معذب شان می کند. در این حالت، آن ها با موهای خود بازی می کنند یا آرایش دور چشم هایشان را «درست می کنند». این کار به آن ها احساس امنیت می دهد و هنگام گفتن دروغ مصلحتی ای که قصد گفتنش را دارند، با اعتماد به نفس بیشتری ظاهر می شوند.

۱۱- تا حدودی از شما روی برمی گردانند

هنگام صحبت با دیگران، می توانیم به صورت آن ها نگاه نکنیم، اما بدن مان کماکان به سمت آن ها باقی بماند. این حرکت تمایل ما به شرکت در مکالمه را نشان می دهد. اما اگر کسی از شما روی برگرداند و به سمت دیگری بچرخد (حتی کمی)، احتمالاً به این معنی است که سعی دارد خود را از چیزی که او را معذب می کند پنهان کند.

دروغگویی کسی که با او تلفنی صحبت می کنیم و نمی توانیم او را ببینیم را چطور باید تشخیص دهیم؟

افراد دروغگو معمولاً کلمات خود را به طور کامل ادا نمی کنند و آن ها را ناتمام می گذارند و سعی می کنند تظاهر کنند که صدایشان گرفته، چون معمولاً صدا هر چه گرفته تر باشد، بیشتر به شخص اعتماد می کنیم. بنابراین وقتی کسی می خواهد دروغی بگوید ، تنها با پایین آوردن تن صدای خود، دروغش را پنهان می کند (هم خودآگاه و هم ناخودآگاه).

افراد دروغگو یا انتهای کلمات را ادا نمی کنند یا آهسته تر بیان شان می کنند. علت این مسأله، تأثیری است که دروغگویی بر روی تنفس می گذارد. آدم ها وقتی مجبور می شوند دروغ بگویند، مضطرب می شوند. همیشه مسأله نفس کشیدن را برای آن ها دشوارتر می کند و آن ها نفس کافی برای تمام کردن کلمات خود به صورت واضح ندارند.