باورهای اشتباه در مورد قدرت مغز
برترین ها – ترجمه از هدی بانکی: قرن بیست و یکم نقطه عطفی بود که دانشمندان توانستند به حقایق بزرگی در مورد مغز انسان دست پیدا کرده و بسیاری از باورهای اشتباه در مورد قدرت و عملکرد مغز را باطل کنند. مثلا اینکه سایز و وزن مغز ارتباطی با میزان هوش ندارد. دانشمندان مشاهده و تستهایی را شروع کردند که بتوانند شیوهی عملکرد مغز را بهبود داده و انسان بتواند مهارتهای جدیدی را در هر سنی کسب کند. در این مطلب به چند باور اشتباه در مورد مغز انسان میپردازیم و راههای مفیدی را برای بهبود عملکرد آن به شما توصیه میکنیم.
باور اشتباه: مغز هرگز خسته نمیشود
مغز از انجام کارهای هوشمندانه خسته نمیشود اما به گفتهی روانشناسان و پزشکان، از میزان تمرکز و فعالیت آن ممکن است کم شود. تحقیقات اخیر نشان داده جایی که شما بتوانید صدای امواج را بشنوید، نسیم دریا را حس کنید، طیفهایی از رنگ آبی را ببینید و ماسههای گرم را حس کنید، مغزتان میتواند بهتر کار کند. به همین دلیل است که ما قدرت خود را در کنار دریاها و اقیانوسها زودتر بازیابی میکنیم.
نمک درمانی یا هالو تراپی کنید. در جنگل قدم بزنید، به شهرهای ساحلی سفر کنید و بیمحابا با پاهای برهنه روی ماسهها قدم بزنید. سعی کنید در هر فرصتی که برایتان پیش آمد به ساحل بروید.
باور اشتباه: با نقاشی کشیدن نمیتوانید نابغهی ریاضی شوید
هر وقت که نتوانستید از پس کار سختی بربیایید یا باید تصمیم دشواری بگیرید نقاشی بکشید. نقاشی کشیدن باعث فعال سازی هر دو نیمکرهی مغز شده و سریعتر میتوانید به راه حل برسید. مطالعات نشان داده بچهها اگر در دفترشان نقاشی کنند یا حتی خط خطی کنند، ریاضی را بهتر یاد میگیرند و اطلاعات را سریعتر به خاطر میسپارند. پس ۱۰ تا ۲۰ دقیقه نقاشی کنید، از دست غیر مسلط خود استفاده کنید. مثلا اگر چپ دست هستید از دست راست خود استفاده کنید. سعی کنید هر روز این کار را انجام دهید تا در عرض فقط یک ماه اثر آن را ببینید.
باور اشتباه: تاب بازی فقط برای بچههاست
تاب بازی در دوران کودکی، رشد قسمتهایی از مغز را که مربوط به حرف زدن و پردازش اطلاعات است تقویت میکند. تاب خوردن در هر سنی، دهلیز داخلی گوش را با بهبود مهارتهای جهت یابی فضایی تقویت میکند. این حقیقت را فضانوردان تائید کردهاند. دو تا سه بار در هفته، ۱۵ تا ۲۰ دقیقه تاب بازی کنید و چرخ و فلک بازی را هم فراموش نکنید.
باور اشتباه: تواناییهای فرا روانشناختی وجود ندارند
در میان افرادی که مجبورند اندامهای حسی خاصی را بیشتر به کار ببرند چیزی به نام حس ششم وجود دارد. مثلا افراد نابینا میتوانند با تمرکز روی حسهای شنوایی، بویایی و گیرندههای لمسی خود، فضای اطرافشان را حس کنند. مغز آنها برای عملکرد درست، بر اساس اطلاعات دریافتی، نقشهی خاصی میچیند. چند بار در هفته تمرینهای خاصی انجام دهید مثلا عقب عقب راه بروید.
باور اشتباه: شطرنج بهترین ورزش برای مغز است
مغز حین تمرینات سخت بدنی بهتر کار میکند. هنگام تمرینات ِ سراسر بدن، هورمونهای مسئول حافظه، تحلیل مهارتهای جدید و نگهداری نرونها تولید میشوند. مثلا در آزمایشی، افراد باید مسائلی را حل میکردند. در زمان استراحت، گروه A تمرینات کششی انجام داد در حالیکه گروه B فقط استراحت کرد. نتایج نشان داد گروهی که استراحت کرده بود، از پس حل مسائل برنیامد. نکتهی مهم این است که سلامتی خود را حین تمرین و ورزش به خطر نیندازید. بازیکنان راگبی معمولا اختلالات مغزی دارند که علت آن آسیبهای مکرر سر است که حین مسابقات روی میدهد. پس تنها به شطرنج و جدول اکتفا نکنید. شنا کنید، برقصید و یوگا تمرین کنید تا تمام بدنتان رشد کند.
باور اشتباه: شیر برای مغز خوب است
شیر، منع مصرفهای زیادی دارد. مصرف سایر فرآوردههای لبنی برای مغز و بدن بسیار بهتر از شیر است. چاقی باعث تخریب کانالهای عصبی شده و قند و چربیهای ترانس منجر به التهاب میشوند. در نتیجه مغز سراغ کارهایی میرود که انرژی کمتری نیاز دارند و افسردگی به وجود میآید. کم غذایی نیز میتواند مغز را از حالت تعادل خارج کند: چون تمام انرژی خود را صرف پیدا کردن غذا میکند و میتواند باعث حساس شدن و پرخاشگری فرد شود. طول عمر مغز کوتاه شده و ریسک اختلالات مغزی افزایش مییابد. ماههای چرب، مغزها، میوهها و سبزیها را وارد رژیم غذایی هر روز خود کنید.
باور اشتباه: خیلی از مهارتها را فقط در کودکی میتوان یاد گرفت
تقریبا هر مهارتی را میتوان در بزرگسالی یاد گرفت. مثلا بسیاری از جراحان بعد از ۳۰ سالگی شروع میکنند به یادگیری نواختن ویولون تا مهارتهای حرکتی خود را تقویت کنند. بعضی از افراد در مشاغل خاص، بازیهای ویدیویی انجام میدهند تا سرعت واکنش، منطق و تصمیم به رفتاری مناسب در ماموریتی خاص در آنها تقویت شود. از انجام کاری که زمانی در دوران کودکی آرزویش را داشتید نترسید. مهارتهای جدید، راههای عصبی جدیدی درست میکنند که جلوی پیری مغز را میگیرد. پس نگران سن و سالتان نباشید.
باور اشتباه: تفکر مثبت و خوشبینی فقط برای آنهایی است که مشکلی ندارند
خوشبینها راحتتر با شکست و ناکامی کنار میآیند و زودتر هم به هدف میرسند. اما بدبینها و آنهایی که مدام نگرانند بیشتر دچار بیماریهای قلبی و سرطان میشوند. حتی اگر نگرش شما نسبت به زندگی تحت تاثیر ژنهایتان است، تجربیاتی که خودتان در زندگی کسب میکنید میتواند از شما آدم دیگری بسازد. به همین دلیل است که روانشناسان مدام توصیه میکنند خوشبین باشید و مثبت فکر کنید. راههای گوناگون و واقعا متنوعی برای کنترل اضطراب و تصحیح نگاهتان به دنیا وجود دارد، دنبال آنها بروید و یاد بگیرید چگونه متفاوت فکر کنید.
باور اشتباه:بعضیها استعداد ریاضی دارند و بعضیها نه
درک اساسی ریاضی، یک غریزه است. ریاضی مهارت مهمی برای بقاست. مثلا انسان اولیه باید میتوانست تعداد افراد در قبیلهی دشمن را مشخص کند. توانایی انجام ریاضیات در افراد، متفاوت است اما حتی در بزرگسالی هم میتوان آن را تقویت کرد. تقویت مهارت ریاضی بر عملکرد حافظه تاثیر میگذارد و برای کارهای خلاقانه مفید است. با چیزهای ساده شروع کنید؛ مسائل سادهی ریاضی را حل کنید، محاسبات روزمره را ذهنی انجام دهید و سراغ ماشین حساب نروید.
باور اشتباه: هر روز قهوه بنوشید، برای حافظه خوب است
کافئین عملکرد مغز را تقویت میکند و میتواند ناهنجاریهای حافظه که مرتبط با سالخوردگی هستند را به تاخیر بیندازد اما مجبور نیستید مدام قهوه بنوشید. شما میتوانید حافظهی خود را با خواندن کتابهای زیاد تقویت کنید و سطح اطلاعات خود را بالا ببرید. هر هفته حداقل یک تا دو کتاب در ژانرهای گوناگون بخوانید. کتابهای قدیمی را دوباره بخوانید و اطلاعات آن را بازیابی کنید. اگر برای یک مدت طولانی از اطلاعاتی که در مغزتان دارید استفاده نکنید، مغز آنها را از حافظه پاک خواهد کرد.
باور اشتباه: تحریک الکتریکی مغز، به آن آسیب میزند
تحریک الکتریکی مغز چیزی است که برای دانشمندان، ورزشکارانی خاص و آنهایی که میخواهند از یک آسیب مغزی یا سکتهی مغزی ریکاوری شوند کاربرد دارد. این درمان، تمرکز را تقویت کرده، تفکر منطقی را رشد میدهد، سرعت عکس العمل را زیاد میکند، حافظهی کلامی را تقویت میکند و تصویر سازی و تجسم را برمیانگیزاند. مثلا در مطالعهای هیچ یک از افراد نتوانستند یکی از مسائل سخت منطق را حل کند، اما بعد از تحریک الکتریکی مغز، ۴۰ درصدشان توانستند به جواب درست برسند. شما فقط بعد از مشورت با پزشک و تجویز او میتوانید این شیوه را به کار ببرید.