اگر حین پرواز درب هواپیما باز شود، چه اتفاقی میافتد؟
یکی از نگرانی‌های مسافران در حین پرواز این است که اگر در هواپیما باز شود، چه اتفاقی میافتد؟
باز شدن در هواپیما در حین پرواز یکی از کابوس‌های شبانه عده‌ای از مسافران است که ممکن است از لحظه خرید بلیط هواپیما در ذهن آن‌ها مستولی شود. شاید یکی از مسافران مغرور ناگهان احساس کند که به خروجی اضطراری نیاز دارد و ناگهان با ضربه‌ای محکم در هواپیما را باز کرده همه را به بیرون پرتاب کند!
این کابوس در یکی از پرواز‌های سیدنی به آوالون اتفاق افتاد! یکی از مسافران ناگهان به طرف در یورش برده و قصد باز کردن آن را داشت؛ البته کادر پرواز مانع او شده‌اند و این خانم بلافاصله پس از فرود دستگیر شده است.
اگرچه از این اتفاق پیشگیری شد، ولی اگر آن مسافر موفق به باز کردن در می‌شد چه اتفاقی برای هواپیما می‌افتاد؟ اگر در در آن ارتفاع و تحت فشار هوا باز می‌شد، کابین هواپیما تحت فشار قرار می‌گیرد و آشفتگی به وجود می‌آمد.
در سال ۲۰۰۵، تعداد ۱۲۱ مسافر (همه مسافران و خدمه) به‌دلیل تحت فشار قرار گرفتن تدریجی کابین جان خود را از دست دادند. این مرگبار‌ترین سانحه‌ی هوایی یونان بود. کمبود اکسیژن در ارتفاع ۳۰,۰۰۰ پایی همه خدمه را ناتوان ساخت و هواپیما آن‌قدر به راه خود ادامه داد (با استفاده از خلبان خودکار) که تا قبل از رسیدن به زمین و فرود همه سوخت آن به اتمام رسید.
در چنین شرایطی ماسک‌های اکسیژن که تا لحظه آخر نیز اکسیژن دارند، باید برای مقابله با کمبود اکسیژن از سقف به پایین بیافتند. در اتاقک خلبان، خدمه ماسک‌های خود را می‌زنند و به سرعت ارتفاع را کم کرده و هواپیما را به ارتفاعی امن یعنی ۱۰,۰۰۰ پایی می‌رسانند.
اما کاهش فشار ناگهانی که با کنده شدن یکی از در‌های هواپیما همراه است، اتفاقی دیگر است. هرکس که در نزدیکی در خروجی نشسته باشد به آسمان پرتاب می‌شود، دمای هوای کابین هواپیما به سرعت و تا مرز یخ زدگی کاهش پیدا کرده و حتی ممکن است هواپیما تکه تکه شود.
در سال ۱۹۸۸ یک بوئینگ ۷۳۷ با ۹۰ مسافر که از هونولولو برخاسته بود، در ارتفاع ۲۴,۰۰۰ پایی دچار سانحه شد و قسمت بزرگی از سقف آن کنده شد. یکی از مهماندار‌های این هواپیما به بیرون پرتاب شد. این خانم ۵۷ ساله روی صندلی خود ننشسته بود و کمربند نداشت. خوشبختانه سایر مسافران کمربند خود را بسته بودند و خلبان نیز به سرعت و تا ۱۳ دقیقه بعد هواپیما را فرود آورد و کس دیگری آسیب ندید.
این نکته را باید در نظر داشته باشیم که مثال‌های بسیاری از این دست اتفاق‌ها وجود دارند و این‌طور به نظر می‌رسد که پایان ندارند.
خوشبختانه با اینکه کاهش ناگهانی فشار هوا خطرناک است، به‌ندرت اتفاق میافتد چرا که مسافران به یک دلیل از استشمام هوای تازه محروم می‌مانند! و آن باز نشدنی بودن در هواپیما هنگام پرواز است. خلبان پاتریک اسمیت این‌گونه توضیح می‌دهد: «فشار داخل کابین هواپیما اجازه‌ی باز شدن در را هنگام پرواز نمی‌دهد. در خروجی اکثر هواپیما‌ها از داخل باز می‌شود. تعدادی هم بالا رفته و روی سقف جمع می‌شوند و تعداد کمی از بیرون باز می‌شوند. اما همه‌ی آن‌ها در ابتدا به داخل کشیده می‌شوند. به همین دلیل امکان باز شده آن‌ها در طول پرواز وجود ندارد.»
در یک ارتفاع معمول، بالغ‌بر ۸ پوند بر هر فوت مربع از بدنه هواپیما فشار وارد می‌آید. این یعنی بیش از ۱۱۰۰ پوند بر هر فوت مربع از در هواپیما فشار است. بنابراین حتی «چاک نوریس» (قهرمان فیلم‌های آمریکایی) نیز قادر به باز کردن در هواپیما هنگام پرواز نیست. اما در ارتفاع‌های پایین و هنگامی‌که فشار بدنه کاهش می‌یابد وضعیت چگونه است؟
فشار ناچیز دو پوند بر هر اینچ مربع هنوز هم به اندازه‌ای زیاد است که کسی قادر به جا‌به‌جایی آن نباشد. در‌ها به وسیله‌ی ضامن‌های الکتریکی و مکانیکی چفت شده‌اند. شما برای باز کردن آن به جک هیدرولیکی نیاز دارید و حفاظت فرودگاه اجازه‌ی حمل چنین چیزی را به شما نخواهد داد.
اما دست‌کم یک بار چنین اتفاقی افتاده و یک مسافر در هواپیما را در حین پرواز باز کرده است. در سال ۱۹۷۱ فردی به نام «دن کوپر» هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ را دزدید و پس از گرفتن دویست هزار دلار به‌عنوان خون‌بهای مسافران با چتر نجات از در خروجی هواپیما به پایین پرید. پس از آن دیگر کسی او را ندید. اگرچه او خلبان را مجبور کرده بود که ارتفاع هواپیما را کم کند. یک سال بعد شرکت «کوپر ون» نوعی در برای هواپیما طراحی کرد که هنگام بالا بودن ارابه‌ی فرود، در هواپیما کاملاً قفل و بسته بماند.
این نکته قابل ذکر است که دلیل اینکه در هواپیما برای چتربازان و سربازان ارتش باز می‌شود این است که فشار در آن هواپیما‌ها تنظیم شده است.
روی زمین قضیه فرق کرده و طبق گفته اسمیت، هنگامی‌که هواپیما برای مسافرگیری از تاکسی حمل مسافران یا خارج کردن مسافران از خود آماده می‌شود، در‌های آن باز خواهند شد. در این حالت در مخصوص خروج اضطراری نیز فعال خواهد شد.
