اقداماتی که پس از شکستن وسایل جیوه ای باید انجام دهیم
کارشناس مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم دانشگاه علوم پزشکی شیراز، اقداماتی که باید پش از شکست وسایل جیوه ای انجام شود، توضیح داد.
دکتر “فاطمه دستغیب” با بیان اینکه جیوه یک فلز مایع و درخشنده است که در ساخت دماسنج، تب سنج، بارومتر و لامپ های فلوئورسنت استفاده می‌شود، گفت: جیوه به سه فرم “المنتال”، آلی و غیرآلی وجود دارد؛ فرم آلی جیوه می تواند برای انسان سمی باشد، این نوع می تواند از راه خوراکی، مسیر تنفسی و پوستی وارد بدن شود، زیرا جذب بخارات جیوه از راه سیستم تنفسی سریع تر اتفاق می افتد و اگر دستگاهی که محتوی جیوه است بشکند یا در محیط، فاضلاب و راه آب رها شود می تواند باعث آلودگی محیط و ماهیان شود.
او جذب فرم المنتال جیوه از راه خوراکی و پوست را ضعیف برشمرد و افزود: این فرم جیوه در دمای اتاق می تواند بخار شده و از راه ریه ها جذب و ایجاد سمیت عصبی کند، مواجهه طولانی با بخار غلیظ جیوه می تواند علائمی مانند تنگی نفس، سرفه، گلودرد، درد قفسه سینه و سردرد ایجاد کند، تب سنج های استاندارد خانگی معمولا حاوی نیم گرم جیوه المنتال هستند که بخارات آن از راه ریه جذب می‌شود، اما جذب آن به صورت خوراکی یا حتی از راه پوست بسیار آهسته و کم است؛ اگرچه این میزان اندک به طور معمول نمی تواند باعث ایجاد خطرات سریع و جدی برای کودکان شود، اما در صورت شکستن تب سنج های جیوه ای می بایست از روش های صحیحی برای تمیز کردن جیوه استفاده کرد تا بتوانیم اطمینان حاصل کنیم که جیوه بخار نمیشود.
کارشناس مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تاکید بر اینکه در هنگام آلودگی محیط با جیوه، هرگز نباید از جارو برقی و یا جارو دستی استفاده شود، توضیح داد: استفاده از جارو باعث تبدیل جیوه به قطرات کوچکتر و پخش شدن بیشتر آنها می شود، بنابراین هرگز جیوه را در فاضلاب یا راه آب نریزید، زیرا جیوه می تواند در قوس های لوله کشی موجود در سینک باقی بماند و با بخار شدن دوباره وارد محیط شود، همچنین می تواند باعث آلودگی مخازن آب و گیاهان شود، از سویی دیگر هرگز از ماشین لباسشویی برای شستن لباس های آلوده به جیوه استفاده نکنید زیرا جیوه می تواند با باقی ماندن در درزهای موجود در واشرهای ماشین لباسشویی باعث آلودگی دستگاه و همچنین فاضلاب شود.
این دکتر داروساز از نخستین اقدامات در هنگام آلودگی محیط با جیوه، به تخلیه مکان آلوده و تهویه سریع محل اشاره کرد و افزود: برای زدودن جیوه از محیط بعد از پوشیدن دستکش های لاتکس، وینیل و یا لاستیکی تکه های شکسته دماسنج را جمع کنید، سپس با استفاده از یک مقوا دانه های پراکنده جیوه را جمع کنید، همچنین می توانید از یک قوطی خالی قطره چشمی و یا قطره چکان برای جمع آوری قطرات پراکنده جیوه استفاده کنید و در آخر همه وسایل را درون یک دستمال حوله ای پیچیده، در یک کیسه پلاستیک زیپ دار قرار داده و درب پلاستیک را ببندید.
او برای زدودن قطرات کوچکتر جیوه که به سختی دیده می شوند نیز توصیه کرد: می توان کرم اصلاح را بر روی یک قلموی کوچک نقاشی آغشته کرد و بر روی محل آلوده کشید تا قطرات کوچکتر جذب آن شوند و یا می توان از چسب نواری نیز برای جمع کردن باقیمانده جیوه استفاده کرد که می بایست پس از این کار چسب نواری و قلم مو را نیز درون یک کیسه زیپ دار قرار داد.
دکتر دستغیب اضافه کرد: ذرات باقیمانده جیوه که بر روی کفش و یا لباس ها هستند را با دستمال حوله ای خیس تمیز کنید و لباس و کفش آلوده را دور بریزید.
او یادآور شد: اگر جیوه بر روی سطوحی مانند چوب، سرامیک و یا کاشی بریزد به راحتی پاک می شود، اما اگر بر روی فرش، پرده و یا سطوحی که آن را جذب می کنند ریخته شوداین وسایل باید دور ریخته شوند، دقت شود تمام ابزارها و وسایل آلوده را درون کیسه زباله قرار داده، درب آن را ببندید و در بیرون از منزل یا محل کار قرار دهید، همچنین تا ۲۴ ساعت به تهویه محیط آلوده و باز نگه داشتن درب و پنجره ها ادامه دهید.
