ارزیابی میزان نمک در غذاها
فهرست زیر، راهنمای خوبی است برای غذاهایی که انتظار می‌رود مقدار زیادی نمک داشته باشند. همیشه باید برای آگاهی از میزان نمک (سدیم) مواد غذایی، برچسب‌های غذایی را ملاحظه نمود.
غذاهای حاوی نمک افزوده شده
تعداد زیادی از غذاهای فرایندشده، حاوی نمک می‌باشند. رایج‌ترین آنها در زیر آمده‌اند:
* غلات صبحانه
* نان‌ها، به ویژه انواع معطر
* بیسکویت‌ها، همه نوع شیرین و شور
* پنیرهای سخت، مانند چدار، پارمیسان و گودا
* پنیرهای نرم، که برخلاف انتظار، برخی از انواع تولید شده آنها ممکن است میزان بالایی نمک داشته باشند.
* چیپس‌ها، بیسکویت‌های پنیردار، کلوچه‌ها، کیک‌ها و مغزهای شور
* ساندویچ‌ها؛ ممکن است تعیین میزان نمک ساندویچ‌ها مشکل باشد؛ زیرا معمولاً در برچسب روی آنها، جزئیات تمام مواد غذایی به کار رفته، بیان نمی‌شود.
اما شما همیشه میزان نمک ساندویچ‌ها را بالا فرض نمایید.
* سوپ‌ها (کنسرو و یا منجمد شده)
* تمام ماهی‌های دودی شده و گوشت‌های نمک سود
* غذاهای حاضری مانند غذاهای حاوی گوشت و سبزی‌ها
* پیتزاها
* هر نوع برگر گوشت یا سبزی
* سوسیس و کالباس
* سبزی‌های کنسروی
* سس‌های سالاد
* سس‌ها، از جمله سس گوجه‌فرنگی و سویاسس
* کیک‌ها و دسرهای تجاری
* برخی نوشیدنی‌ها
برچسب‌های تغذیه‌ای
بهتر است افراد به جای مصرف غذاهای حاضری، از غذاهای خانگی استفاده کنند.
باتوجه به قوانین موجود، تولید کنندگان باید مواد موجود در محصولات را بر روی بسته‌بندی آنها فهرست نمایند؛ به این ترتیب که، ماده‌ای که در آن محصولات بیشتر به کار رفته است در ابتدای فهرست، و ماده‌ای که در کمترین مقدار در محصول وجود دارد، انتهای فهرست آورده شود.
متأسفانه تولید کنندگان، مقدار دقیق هر ماده را در غذا مشخص نمی‌کنند.
تازه این مقررات نیز تنها مربوط به مواد غذایی عمده در غذاها می‌باشد؛ نه طعم دهنده‌هایی مانند نمک!
همچنین قانونی به نام قانون ۲۵ درصد در مورد مواد غذایی مرکب وجود دارد و این بدان معناست که اگر هر جزء از غذا، کمتر از ۲۵ درصد از کل غذا را شامل شود (مانند سسِ سالادِ ساندویچ)، نیازی نیست که تولید کنندگان، اجزاء تشکیل دهنده آن قسمت را ذکر کنند.
به عبارت دیگر، نمی‌توان از روی برچسب متوجه شد که در سس، نمک وجود دارد یا نه.
برای تعیین میزان نمک دریافتی، باید محتوای سدیم را در عدد ۲/۵ ضرب کرد.
دلیل اینکه چرا در جداول برچسب‌های غذایی به جای نمک، سدیم نوشته می‌شود این است که گرچه سدیم به عنوان ترکیبی فعال است که در بالا بردن فشار خون مؤثر می‌باشد؛ اما اغلب خریداران مواد غذایی، به اشتباه مقدار سدیم را همان میزان نمک در نظر می‌گیرند و در نتیجه تصور می‌کنند که آن ماده غذایی نمک کمی دارد.
امروزه بیشتر مصرف کنندگان اصرار دارند که در برچسب‌های غذایی، میزان نمک نیز قید گردد تا فهم آن آسان‌تر شود.
بسیاری از برچسب‌ها نیز جداول کوچکی برای اطلاعات تغذیه‌ای دارند که در آن مقدار سدیم ذکر نشده است.
بنابراین، اگر رژیم کم‌نمک شدیدی دارید، از هرگونه غذای حاضری که جزئیاتی در مورد محتوای نمک (سدیم) ندارد بپرهیزید.
در نظر داشته باشید که هر جزء از ماده غذایی که شامل کلمه «سدیم» باشد (مانند بی‌کربنات سدیم) حاوی سدیم است.
حتی در مواردی که احتمال وجود آن کمتر است (مثل نوشیدنی‌های شیرین گازدار) و یا هنگامی که فقط در مقادیر اندکی وجود داشته باشد.
دکتر سید ضیاء‌الدین مظهری؛ متخصص تغذیه
