ابتلا به کرونا در مبتلایان به آلزایمر با چه نشانه‌های خاص‌تری نسبت به عوارض معمول آلودگی به کووید-۱۹ همراه است؟
پایگاه خبری تریتا نیوز به نقل از جام جم ،اسفند سال گذشته محققان مشاهده کردند ویروس کرونا علاوه بر تاثیرگذاری بر سیستم ریوی و تنفسی میتواند باعث درگیرشدن سیستم اعصاب مرکزی و محیطی شود. مشاهدات عینی هم نشان داد کرونا در ۳۰درصد مبتلایان میتواند باعث درگیرشدن سیستم اعصاب مرکزی و محیطی شود. به همین دلیل تاکید شد اگر افرادی با سن بالا و با عوامل خطری مانند فشارخون بالا، دیابت و سابقه بدخیمی به کووید-۱۹ مبتلا شدند ممکن است سیستم عصبی مرکزی و محیطی آنها نیز درگیر شود. به بیان دیگر محققان با عوارض جدیدی از ابتلا به کرونا به‌ویژه در سنین بالا و همراه با مشکلات متابولیکی مواجه شدند که شامل آسیب‌های سیستم اعصاب مرکزی و از جمله سکته مغزی بود. در واقع مشخص شد که انتشار ویروس از راه خون و پایانه‌های عصبی مانند اختلالات چشایی و بویایی میتواند علت درگیری سیستم مغز و اعصاب باشد، اما به‌تدریج و با طولانی‌شدن دوران عالمگیری کرونا متخصصان شاهد ابعاد جدیدتری از عوارض کووید-۱۹ در بیماران دچار اختلالات عصبی و از جمله بیماران مبتلا به آلزایمر شده‌اند. همین موضوع موجب شد با دکتر فرزاد اشرافی، متخصص مغزواعصاب و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت‌وگو کنیم.
ابتلا به کرونا در مبتلایان به آلزایمر با چه نشانه‌های خاص‌تری نسبت به عوارض معمول آلودگی به کووید-۱۹ همراه است؟
بروز حاد اختلال در توجه و تمرکز و موقعیت‌سنجی یکی از علائم ابتدایی ابتلا به کووید-۱۹ در مبتلایان به آلزایمر است. گرچه ۴۰ تا۶۰درصد بیماران مبتلا به آلزایمر تجربه اختلالات رفتاری روان نژندی و روان‌پریشی دارند، اما مطالعات انجام‌شده نشان داده است در دوره عالمگیرشدن کووید-۱۹ شیوع اختلالات توجه و تمرکز و توهم در بیماران آلزایمر بیشتر شده است.
اختلال در موقعیت‌سنجی، اختلال در تمرکز و توجه و بدترشدن حافظه اولین علامت ابتلا در ۳۸درصد بیماران آلزایمر مبتلا به کووید-۱۹ محسوب می‌شود. در تعدادی از بیماران نیز شروع علائم کووید-۱۹ بدون تب، سرفه و تنگی‌نفس است. علائم فوق همراه با خواب آلودگی و اختلال تعادل جزو علائم ابتدایی است.
علائم کرونا در مبتلایان به آلزایمر دقیقا مانند دیگر افراد مبتلاست و مثل تمام افراد دیگر ممکن است در ۲۰ تا۳۰درصد موارد با عوارضی مثل سردرد، سرگیجه، اختلال بویایی، عدم‌تعادل، تشنج و حتی سکته‌مغزی همراه باشد. ریسک سکته مغزی در افرادی که مشکلات متابولیکی و قلبی دارند و درگیر کرونا می‌شوند نیز بیشتر می‌شود.
لزوما هر فردی که آلزایمر کنترل‌شده دارد اگر به‌طور ناگهانی دچار توهم یا اختلال تمرکز شود باید به ابتلای احتمالی وی به کرونا شک کرد؟
در مورد بیماران مبتلا به آلزایمر که دچار اختلال سطح توجه و تمرکز، هشیاری و اختلال جهت‌یابی و مسیریابی شوند، علاوه بر این‌که به بیماری‌های عفونی ادراری و ریوی فکر می‌کنیم باید به بیماری کووید-۱۹ نیز مشکوک شد و برایش از بیمار تست بگیریم.
چه اتفاقی طی آلودگی با کووید-۱۹ در سیستم عصبی مبتلایان به آلزایمر می‌افتد؟
فرآیند التهاب مغزی، افت‌اکسیژن خون شریانی، درد حاد و اختلالات مغزی شناختی از علل ایجاد اختلالات شناختی حادتر در مبتلایان آلزایمر همراه با کووید-۱۹ است.
احتمال سكته مغزی هم در چنین مواردی وجود دارد؟
همزمانی كرونا با عوامل خطری مانند سن بالا، فشارخون بالا، دیابت و مشكلات قلبی- عروقی منجر به آن شده كه مبتلایان به كرونا برای سكته مغزی مستعدتر باشند. البته مطالعات انجام‌شده در بیمارستان شهدای تجریش تهران نشان داده است ۲۲درصد افراد مبتلا كه دچار سكته مغزی شدند، افراد جوان و زیر ۵۰ سال بوده‌اند. جالب اینجاست افرادی كه دچار سكته مغزی شدند درگیری ریوی كمتری داشتند و شدت ابتلای آنها به كرونا كمتر بوده است. مسأله این است كه اختلالات انعقادی میتواند به دنبال ابتلا به كرونا ایجاد شود و به‌دنبال آسیب به عروق مغزی، سكته مغزی اتفاق بیفتد.
تشخیص سریع ابتلا به كووید-۱۹ با توجه به چه نشانه‌هایی در بیمار آلزایمر ممكن است؟
بی‌شك، تشخیص به‌موقع كووید-۱۹ در افراد مبتلا به آلزیمر و درمان به‌موقع از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌كند. به‌هرحال بروز حاد اختلالات در شناخت زمان و مكان و كاهش سطح هوشیاری، عدم توجه و تمركز و بروز توهمات بینایی در افراد مبتلا به آلزایمر نیاز به بررسی علل عفونی و بیماری‌های زمینه‌ای همراه مانند عفونت ریوی، ادراری، بیماری‌های كلیوی و كبدی و اختلالات آب و الكترولیت دارد. به بیان دیگر، در زمان عالمگیری كووید-۱۹، با وجود نداشتن تب و سرفه و تنگی‌نفس باید به فكر كووید-۱۹ بود.
اعضای خانواده بیمار مبتلا به آلزایمر طی دوران كرونا باید چه مراقبت‌های بیشتری را معطوف وی كنند؟
همراهان و اطرافیان این بیماران باید به آنان توجه كافی داشته باشند، زیرا ممكن است مبتلایان به آلزایمر به دلیل اختلالات شناختی نتوانند نكاتی همچون ماندن در خانه و مصرف داروها را رعایت كنند. توجه داشته باشید اگر این افراد مبتلا به كرونا شوند سلامت‌شان در معرض خطر جدی است.
دوره نقاهت این دسته مبتلایان با ملاحظات خاص‌تری باید صورت بگیرد؟
این دسته از بیماران هم باید قرنطینه شوند و داروها با توجه به فراموشی‌شان توسط شخصی كه از آنان پرستاری می‌كند به بیماران داده شود. مصرف داروهای كووید-۱۹ و نیز داروهای آلزایمر باید ادامه پیدا كند و تداخلات دارویی نیز باید مد نظر قرار بگیرد. رعایت مسائل بهداشتی به‌خصوص زدن ماسك و رعایت فاصله اجتماعی در منزل و شستن دست‌ها در این بیماران بسیار مهم است.
بروز حاد اختلال در توجه و تمرکز و موقعیت‌سنجی یکی از علائم ابتدایی ابتلا به کووید-۱۹ در مبتلایان به آلزایمر است. گرچه ۴۰ تا۶۰درصد بیماران مبتلا به آلزایمر تجربه اختلالات رفتاری روان نژندی و روان‌پریشی دارند، اما مطالعات انجام‌شده نشان داده است در دوره عالمگیرشدن کووید-۱۹ شیوع اختلالات توجه و تمرکز و توهم در بیماران آلزایمر بیشتر شده است.
اختلال در موقعیت‌سنجی، اختلال در تمرکز و توجه و بدترشدن حافظه اولین علامت ابتلا در ۳۸درصد بیماران آلزایمر مبتلا به کووید-۱۹ محسوب می‌شود. در تعدادی از بیماران نیز شروع علائم کووید-۱۹ بدون تب، سرفه و تنگی‌نفس است. علائم فوق همراه با خواب آلودگی و اختلال تعادل جزو علائم ابتدایی است.
علائم کرونا در مبتلایان به آلزایمر دقیقا مانند دیگر افراد مبتلاست و مثل تمام افراد دیگر ممکن است در ۲۰ تا۳۰درصد موارد با عوارضی مثل سردرد، سرگیجه، اختلال بویایی، عدم‌تعادل، تشنج و حتی سکته‌مغزی همراه باشد. ریسک سکته مغزی در افرادی که مشکلات متابولیکی و قلبی دارند و درگیر کرونا می‌شوند نیز بیشتر می‌شود.
لزوما هر فردی که آلزایمر کنترل‌شده دارد اگر به‌طور ناگهانی دچار توهم یا اختلال تمرکز شود باید به ابتلای احتمالی وی به کرونا شک کرد؟
در مورد بیماران مبتلا به آلزایمر که دچار اختلال سطح توجه و تمرکز، هشیاری و اختلال جهت‌یابی و مسیریابی شوند، علاوه بر این‌که به بیماری‌های عفونی ادراری و ریوی فکر می‌کنیم باید به بیماری کووید-۱۹ نیز مشکوک شد و برایش از بیمار تست بگیریم.
چه اتفاقی طی آلودگی با کووید-۱۹ در سیستم عصبی مبتلایان به آلزایمر می‌افتد؟
فرآیند التهاب مغزی، افت‌اکسیژن خون شریانی، درد حاد و اختلالات مغزی شناختی از علل ایجاد اختلالات شناختی حادتر در مبتلایان آلزایمر همراه با کووید-۱۹ است.
احتمال سكته مغزی هم در چنین مواردی وجود دارد؟
همزمانی كرونا با عوامل خطری مانند سن بالا، فشارخون بالا، دیابت و مشكلات قلبی- عروقی منجر به آن شده كه مبتلایان به كرونا برای سكته مغزی مستعدتر باشند. البته مطالعات انجام‌شده در بیمارستان شهدای تجریش تهران نشان داده است ۲۲درصد افراد مبتلا كه دچار سكته مغزی شدند، افراد جوان و زیر ۵۰ سال بوده‌اند. جالب اینجاست افرادی كه دچار سكته مغزی شدند درگیری ریوی كمتری داشتند و شدت ابتلای آنها به كرونا كمتر بوده است. مسأله این است كه اختلالات انعقادی میتواند به دنبال ابتلا به كرونا ایجاد شود و به‌دنبال آسیب به عروق مغزی، سكته مغزی اتفاق بیفتد.
تشخیص سریع ابتلا به كووید-۱۹ با توجه به چه نشانه‌هایی در بیمار آلزایمر ممكن است؟
بی‌شك، تشخیص به‌موقع كووید-۱۹ در افراد مبتلا به آلزیمر و درمان به‌موقع از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌كند. به‌هرحال بروز حاد اختلالات در شناخت زمان و مكان و كاهش سطح هوشیاری، عدم توجه و تمركز و بروز توهمات بینایی در افراد مبتلا به آلزایمر نیاز به بررسی علل عفونی و بیماری‌های زمینه‌ای همراه مانند عفونت ریوی، ادراری، بیماری‌های كلیوی و كبدی و اختلالات آب و الكترولیت دارد. به بیان دیگر، در زمان عالمگیری كووید-۱۹، با وجود نداشتن تب و سرفه و تنگی‌نفس باید به فكر كووید-۱۹ بود.
اعضای خانواده بیمار مبتلا به آلزایمر طی دوران كرونا باید چه مراقبت‌های بیشتری را معطوف وی كنند؟
همراهان و اطرافیان این بیماران باید به آنان توجه كافی داشته باشند، زیرا ممكن است مبتلایان به آلزایمر به دلیل اختلالات شناختی نتوانند نكاتی همچون ماندن در خانه و مصرف داروها را رعایت كنند. توجه داشته باشید اگر این افراد مبتلا به كرونا شوند سلامت‌شان در معرض خطر جدی است.
دوره نقاهت این دسته مبتلایان با ملاحظات خاص‌تری باید صورت بگیرد؟
این دسته از بیماران هم باید قرنطینه شوند و داروها با توجه به فراموشی‌شان توسط شخصی كه از آنان پرستاری می‌كند به بیماران داده شود. مصرف داروهای كووید-۱۹ و نیز داروهای آلزایمر باید ادامه پیدا كند و تداخلات دارویی نیز باید مد نظر قرار بگیرد. رعایت مسائل بهداشتی به‌خصوص زدن ماسك و رعایت فاصله اجتماعی در منزل و شستن دست‌ها در این بیماران بسیار مهم است.
