آیا مصرف سبزیجات با تولید سنگ کلیه رابطه ای دارد؟
سبزیجات برگی به ویژه برگ سبز تیره در رژیم غذایی سالم جایگاه مهمی دارند. اما یک نکته مهم وجود میزان بالای ماده‌ای به نام اگزالات در این مواد است؛ آیا مصرف اگزالات می‌تواند برای سلامت بدن مضر باشد.
اگزالات چیست؟
اگزالات یا اگزالات اسید یک ماده طبیعی موجود در بسیاری از سبزیجات است. این ترکیب در بسیاری از سبزیجات، میوه‌ها، شکلات و برخی از مغزها به وفور یافت می‌شود. اگزالات همینطور در بدن نیز تولید می‌شود، داخل بدن کمی اگزالات از ویتامین C تولید می‌شود؛ اگزالات در بدن می‌تواند با مواد معدنی ترکیب شود مثل کلسیم.
این واکنش معمولا داخل روده بزرگ رخ میدهد، اما احتمال بروز آن در کلیه و دستگاه ادراری هم وجود دارد. در افراد سالم این ترکیب به راحتی از بدن دفع می‌شود. اما در برخی افراد مستعد این ترکیبات ممکن است در کلیه رسوب کرده و سنگ کلیه تولید کند.
اگزالات ممکن است جذب مواد معدنی را مختل کند
یکی از مهمتری نگرانیها در مورد وجو اگزالات زیاد در بدن این است که این ترکیب می‌تواند جذب مواد معدنی را در بدن کاهش دهد. به عنوان مثلا در مصرف اسفناج که سرشار از کلسیم و اگزالات است، نشان داده شده که کلسیم موجود در اسفناج، زیاد قابل جذب در بدن نیست.
مصرف فیبر در ترکیب با اگزالات بالا معمولا به اختلال در جذب مواد معدنی در بدن منجر می‌شود. اما فقط تعداد کمی از این مواد مغذی در غذا به حالت متصل شده وجود دارند. در نتیجه توصیه می‌شود مصرف این گونه سبزیجات را با غذاهای دیگر محدود کنید، به ویژه منابع کلسیم.
مثلا از مصرف ماست و اسفناج پرهیز کنید چرا که کلسیم موجود در ماست جذب نمی‌شود.
آیا اگزالات خطر سنگ کلیه را افزایش میدهد؟
به صورت طبیعی همیشه کمی کلسیم و اگزالات در دستگاه ادراری و کلیه وجود دارد، اما در برخی موارد افزایش سطح آن در بدن منجر به تولید کریستال می‌شود و این کریستال در کلیه رسوب می‌کند که به آن سنگ کلیه گفته می‌شود.
انواع دیگری از سنگ کلیه نیز وجود دارد اما در حدود ۸۰ درصد از آن کلسیم-اگزالات است. به همین دلیل در افراد مستعد به سنگ کلیه مصرف منابع غذایی حاوی اگزالات بالا مثل اسفناج باید محدود شود.
