چرا جسد ولادیمیر لنین نمی پوسد؟

جسد ولادیمیر لنین،‌ بنیانگذار اتحاد جماهیر شوروی و یکی از سردمداران انقلاب بولشویکی این کشور که در سن ۵۳ سالگی درگذشت، به دستور استالین، جانشینش، مومیایی و در دید عموم قرار گرفت. این جسد در حال حاضر پس از ۹۴ سال که از مرگ وی گذشته نیز همانند روز نخست سالم و انعطاف‌پذیر است. اما راز این سالم ماندن چیست؟

تیم نگهداری از این جسد که در اوج کار خود در زمان شوروی کمونیستی، تعداد اعضای آن به ۲۰۰ کارشناس نیز می‌رسید، با استفاده از روش‌های خاص علمی نه‌تنها موفق به حفظ وضعیت ظاهری و انعطاف این جسد شده‌اند بلکه برخی از روش‌های آنها در کارهای پزشکی نیز موجب پیشرفت‌های شگفت‌آوری شده است.

بنابر عقیده کارشناسان مومیایی، آنچه روس‌ها درباره این جنازه انجام داده‌اند بیش از یک مومیایی معمول است. برای توضیح اعجاب این نگهداری باید بدانیم که خون این جسد هنوز مایع است و پوست و اعضای دیگر هنوز قابلیت انعطاف کافی دارند و این در حالی است که اعضا و احشای داخلی بدن در زمان مرگ کاملا تخلیه شده است.

به گفته الکسی یورچاک، روس‌ها بیش از آنکه علاقه‌مند به حفظ بافت‌های بیولوژیک باشند، سعی در حفظ ظاهر و انعطاف این جسد داشته‌اند. دانشمندان روسی در شرایطی که در زمان شوروی سابق با خطر اعدام در صورت آسیب به این جسد روبه‌رو بودند، متوجه شدند که روی گونه‌های جسد نوعی آلودگی قارچی ایجاد شده که لکه‌هایی را به وجود آورده است. آنها با استفاده از نوعی سفید‌کننده این بخش از پوست را آنقدر شست‌وشو دادند که این لکه‌ها از بین رفت. از آن پس پوست این جسد با ابزار بسیار گران‌قیمت و دقیقی مورد بررسی هفتگی قرار می‌گیرد تا میزان رطوبت، رنگ و انعطاف آن سنجیده و از اکسید شدن آن جلوگیری شود.

از سوی دیگر، کل بدن لنین هر ۲ سال یکبار به مدت ۳۰ روز در محلولی از گلیسرول و استات پتاسیم غوطه‌ور می‌شود که به گفته دانشمندان این روش می‌تواند تا چند قرن هم جسد را سالم نگه‌ دارد.

ابرو، ریش و سبیل این مومیایی، واقعی و متعلق به خود لنین است و موادی تشکیل‌شده از پارافین، گلیسیرین و کاروتن در بسیاری از بخش‌های بدن این مومیایی، جای پوست را گرفته‌اند.

گفتنی است که برخی روش‌های به‌کار رفته برای جاودانگی بدن لنین، راهگشای مشکلات اساسی در علم پزشکی نیز بوده‌اند. به‌عنوان مثال روشی که برای حفظ خون او مورد استفاده قرار گرفته است، منجر به ابداع روشی تازه برای جریان خون در کلیه‌های جدا شده از بدن شد که در عمل پیوند کلیه کاربرد حیاتی دارد.

تاکنون بارها بحث‌های زیادی در فضای سیاسی روسیه برای خاکسپاری این جسد مطرح شده است و کلیسای سخت‌گیر ارتدوکس نیز نظر مساعدی درباره نمایش عمومی آن در میدان سرخ مسکو ندارد اما دولت ولادیمیر پوتین با این بهانه که لنین برای بسیاری از مردم مسن روسیه هنوز یک قهرمان ملی است، از این خاکسپاری جلوگیری کرده است.

آرامگاه لنین در میدان سرخ واقع در مرکز شهر مسکو در زیر بقعه موسوم به قبر سرخ در خارج کاخ کرملین قرار دارد. جسد او از سال ۱۹۲۴ در این مکان به صورت مومیایی شده نگهداری می‌شود.

این آرامگاه، هر روز از ساعت ده صبح تا ساعت یک بعد از ظهر برای بازدید عموم باز است؛ البتّه به غیر از دوشنبه‌ها و جمعه‌ها. هنوز هم برای دیدن بدن لنین، صف‌های طولانی در این میدان تشکیل می‌شود. دیدن از این محل رایگان است. بازدیدکنندگان هنگامی که به مقبره می‌رسند، باید ادای احترام کنند؛ عکاسی و فیلم‌برداری در مکان ممنوع است.