علت افزایش ابتلا به کبد چرب در ایرانیان

عاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: مطالعات متعددی که در ۲۰ سال گذشته در ایران انجام شده است، نشان می دهد که ۳۰ درصد افراد بالای ۳۵ سال به درجاتی از کبد چرب مبتلا هستند که علت اصلی آن پرخوری و کم تحرکی است.

شیوع این بیماری نتیجه این است که میزان مصرف غذای روزانه افراد بیشتر شده است؛ به طوری که سرانه مصرف کالری هر ایرانی از ۲ هزار کالری در روز در چند دهه قبل به سه هزار و ۱۰۰ کالری رسیده که از متوسط جهانی حدود ۵۵۰ کالری بیشتر است.

وی افزود: این آمار نشان می دهد میزان مصرف کالری روزانه ایرانی ها حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد اضافی است و این کالری اضافی به صورت چربی در بخش های مختلف بدن از جمله کبد رسوب می کند.

ملک زاده ادامه داد: عوارض جدی کبد چرب، فقط کبد را درگیر نمی کند؛ در مواردی بیشتر افرادی که کبد چرب دارند تا آخر عمر ممکن است با مشکل کبدی مواجه نشوند اما مستعد ابتلا به سکته های قلبی و مغزی می شوند.

وی پرخوری و کم تحرکی را از عوامل ابتلا به کبد چرب در بین ایرانی ها عنوان کرد و توضیح داد: پرخوری باعث شده که ۷۰ درصد ایرانی ها یا چاق باشند یا درجاتی از اضافه وزن داشته باشند. در کنار آن حدود ۷۸ درصد ایرانی ها تحرک بدنی کافی ندارند و این دو عامل باعث شیوع کبد چرب شده است.

ملک زاده گفت: این مساله سبب شده که از هر ۳۷۵ هزار مرگ سالانه در کشور، ۱۰۰ هزار مرگ زودرس باشد یعنی این تعداد افراد ۱۰ سال زودتر از میزانی که می توانند زنده باشند، می میرند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: مهمترین علت این مرگ ها سکته های قلبی و مغزی است و عمدتا در افرادی بروز می کند که کبد چرب دارند.

** عوامل ابتلا به کبد چرب

فوق تخصص بیماری های گوارش و کبد، علت عمده بروز کبد چرب غیرالکلی را به طور کلی پرخوری، نبود تحرک بدنی و عوامل ژنتیکی عنوان کرد و در مورد مواد مخدر گفت: مواد مخدر مانند تریاک و انواع مشتقات آن و سیگار تاثیر مستقیمی در بروز کبد چرب ندارند و تاثیر آنها بیشتر روی سکته های قلبی و مغزی است.

ملک زاده در مورد تاثیر مصرف مشروبات الکی در بروز کبد چرب نیز توضیح داد: مشروبات الکی نوع خاصی از کبد چرب را به وجود می آورند و هر فردی که مشروبات الکی مصرف کند، به نوعی از کبد چرب مبتلا می شود که به آن کبد چرب الکلی گفته می شود.

** درمان

وی اظهار کرد: ۸۰ درصد افراد مبتلا به کبد چرب اگر وزن خود را کاهش دهند و ورزش کنند، بهبود می یابند و ۲۰ درصد موارد نیز لازم است دارو مصرف کنند.

ملک زاده ادامه داد: ۲۰ درصد افرادی که کبد چرب دارند، لاغر هستند اما چاقی شکمی دارند؛ این بدترین نوع کبد چرب است که علت ژنتیکی دارد و مبتلایان به آن باید حتما دارو مصرف کنند.

وی در مورد اینکه آیا کبد چرب به سیروز (سرطان) کبدی منجر می شود، گفت: زمانی علت سرطان کبد هپاتیت B بود که با انجام واکسیناسیون سراسری این بیماری را کنترل کردیم اما در حال حاضر کبد چرب به مهمترین علت سیروز کبدی و پیوند کبد در ایران و جهان تبدیل شده است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تاکید کرد: لازم است در زمینه خودمراقبتی در ایران فرهنگ سازی شود و با افزایش آگاهی درخصوص علل بیماری ها مردم کمتر غذا بخورند، تحرک بدنی خود را افزایش دهند، ورزش کنند و نمک کمتری (مصرف نمک در ایران دو و نیم برابر نیاز بدن) مصرف کنند.

** برنامه پیشگیری از بیماری های غیرواگیر در وزارت بهداشت

ملک زاده گفت: وزارت بهداشت در راستای افزایش آگاهی ها در خصوص خودمراقبتی برنامه ای را تحت عنوان ‘برنامه پیشگیری از بیماری های غیرواگیر’ به صورت پژوهشی و تحقیقاتی در ۱۲ استان کشور آغاز کرده است.

وی اظهار کرد: در این برنامه یک جمعیت ۴۰ هزار نفری از افراد سالم بین سنین ۳۵ تا ۷۰ ساله را در هر استان به منظور خطرسنجی بیماری ها انتخاب کردیم؛ به این صورت که آنها را در مورد داشتن زمینه های ابتلا به بیماری های غیرواگیر تحت معاینه و بررسی های پزشکی قرار دادیم، از آنها در مورد نحوه زندگی کردن، غذا خوردن و ورزش کردن سوال کرده و راهنمایی هایی در مورد سبک صحیح زندگی به آنها ارایه داده ایم.

ملک زاده ادامه داد: در این بررسی ها افرادی که دارای چربی خون یا فشارخون بالا باشند، شناسایی شده و داروهای لازم برای آنها تجویز می شود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: با انجام این اقدامات ساده می توان تا ۵۰ درصد از مرگ های زودرس پیشگیری کرد و طول عمر افراد را حداقل ۱۰ سال بیشتر کرد.

ملک زاده خاطرنشان کرد که این برنامه مشخصا برای پیشگیری از بروز سکته های قلبی و مغزی، سرطان ها، نارسایی کلیه و کبد و بیماری های مغزی عصبی درحال اجرا است و امیدواریم در همه استان های کشور گسترش یابد.

وی تاکید کرد: برای موفقیت این برنامه لازم است رسانه ها و سایر بخش ها نیز در آن مشارکت داشته باشند و در راستای افزایش سطح آگاهی مردم درخصوص علل بیماری ها و رعایت سبک صحیح زندگی اطلاعات و راهنمایی های مناسب را ارائه دهند.