جوانان، امیدهای تازه نفس ایران در کن ۲۰۱۷

جشنواره جهانی کن همواره معرف و حامی فیلمسازان تازه کار درجهان بوده وسینمای ایران نیز در سالهای اخیر از این امتیاز فستیوال کن بهره برده است.

امسال این جشنواره با انتخاب «وقت نهار» به مدت ۱۵ دقیقه اثرعلیرضا قاسمی برای مسابقه فیلم های کوتاه، کاندیدای نخل طلای این قسمت است و با ۹ فیلم دیگر در رقابت خواهد بود.

همچنین «حیوان» با مدت زمان ۱۵ دقیقه ساخته دوبرادر، بهمن وبهرام ارک، در بخش سینه فونداسیون قرار دارد که این بخش هم مسابقه ای است و با ۱۵ فیلم از سایر کشورها، مسابقه خواهند داد.

هردوفیلم نشان از پویا بودن سینمای ایران وظهور استعدادهای جوان وقابل اعتماد کشورمان را دارد . در فیلم اول «وقت نهار» دختری آشفته به بیمارستان آمده تا جسد مادر تازه درگذشته خود را که در سرد خانه است، شناسائی کند. وی ادعا دارد بزرگ خانواده است و شخص دیگری را نداشته وهم اوست که باید این کار را انجام دهد، سرانجام بعد از پیچ وخم اداری، با جسد مادرش در سردخانه لحظاتی تنها می ماند وتماشاگر با سورپرایزی روبرو می شود و داستان ادامه دارد.

ظرافت ها و جزئیاتی که کارگردان با چیره دستی در تک تک پلان ها مورد استفاده قرارداده، کادربندی های حساب شده، بکار گیری اسم ها و رفرنس های محل ها که از آنها نام برده می شود ـ که البته تماشاگر غیر ایرانی نمادهای انرا نخواهد فهمید، اما مهم نیست ـ ازامتیازات فیلم است که کمی بیننده را به یاد سینمای اروپای شرقی از جمله آثار کریستیان مونجیو می اندازد. جالب است که همین فیلمساز امسال رئیس داوران فیلم های بخش کوتاه است. درساخته علیرضا قاسمی میزانسن های یک کارگردان بالغ و دیالوگ نویسی هوشمندانه، بخوبی دیده می شود. این فیلمساز قبلا دستیارکارگردان مهراد اسکوئی برای «رویای دم صبح» بوده که در سطح جهان بسیار مطرح شده بود. وی همچنین دریازدهمین دورجشنواره بین المللی فیلم های دانشجوئی، دبیر این جشنواره بوده است .قبل از ساخت «وقت نهار» فیلم کوتاه دیگری «فرکانس» ساخته بود که اثر متفاوتی نسبت به کار اخیر اوست و در جشنواره ها مورد توجه قرار گرفته بود. وی در نظر دارد سنا ریو فیلم بلند خود بزودی به پایان برساند و باید منتظر کار جذابی از او باشیم.

دیگر فیلم قابل توجه انتخاب شده در جشنواره کن امسال، اثر برادران دوقلو، بهمن وبهرام ارک «حیوان» است که فضای نیمه سوررئال، وبا لحظاتی تخیلی و افسونگرانه و جذاب دارد. مردی در شب به یک مکان نامشخص که می تواند سر مرز باشد و با سیم های خاردار، آنرا مجزا کرده اند می رسد. هرلحظه، نور افکن شناسائی، منطقه را روشن می کند. مرد تلاش دارد با وسیله ای سیم ها را ببرد و به آنسو برود. وی که به شکارگوسفندی دست زده و در خانه ییلاقی اش، تنها زندگی می کند، بعد از کشتن حیوان، پوست و کله گوسفند را بر سر می کشد و رفته رفته درجلد آن خودرا می گنجاند.  گویی گوسفند در او حلول می کند.آیا از روی علاقه به حیوان شدن این کار را انجام می دهد، یا اینکه با این ترفند قرار است وسیله ای بشود که شاید بتواند به آسانی و دور از چشم مرزبانان، به آنسوی ناشناس گریز بزند؟

بازی کارگردانان با نور و صداها، در شب وانتخاب زاویه های دوربین حالت دلهره آور و کشش داری ایجاد کرده، که بیننده را به خوبی، بدون هیچ لکنت در میزانس، درگیر می کند. لحظه ای که وی دروان  حمام زیر آب ها خود را مخفی کرده، و ناگهان سر بیرون می آورد، گوسفندی از جلو کادر رد می شود وانگار برنامه تلویزیون را نگاه می کند که محتوای صحبت گوینده درباره حیوانات است. این صحنه بسیارجذاب و در عین حال با معناست. صداهای مجری برنامه، درباره حیوانات است که از جائی به جای دیگر مهاجرت می کنند، با ظرافت انتخاب شده است وبه فیلم قدرت خوبی می بخشد.

در گفت و گو با یکی از کارگردانان بهمن ارک می گوید که ایده فیلم در زمان ثبت نام در مدرسه ملی سینما به ذهن او آمده بود. وقتی که یک گربه کوچک در محوطه ای برای خودش می چرخید و سر می خورد و ما منتظر بودیم اسامی ما برای ورود به این مدرسه اعلام شود… این ایده همچنان در ذهن من و برادرم ماند و راجع به ان فکر می کردیم. از نظر کاری ما با هم می نویسیم، با هم کارگردانی می کنیم وسر مونتاژ باز هم تبادل ایده می کنیم تا به توافق نهائی برسیم. هیچ وقت به فکر جدا جدا کار کردن نبوده ایم و نیازی هم به آن نمی بینیم. وقتی ایده ای پیدا می کنیم هردو سر شوق می ائیم . این فیلم در تبریز با همکاری صمیمانه دوستان ساخته شد که از انها هم تشکر می کنیم.

برادران ارک، با این اثر، خودرا به عنوان امید های جوان سینمای ایران معرفی میکنند و این اثر همچون فیلم «وقت ناهار» کارت ویزیت خیلی خوبی برای آنها در صحنه جهانی خواهد بود.

قابل یاد آوری که این دو فیلم از بین ۴۸۴۳ فیلم کوتاه که امسال از سراسر دنیا به جشنواره کن معرفی شده بودند، انتخاب شده اند و این اهمیت انتخاب شدن آنها را دوچندان میکند.

باید اضافه کرد که آناهیتا قزوینی زاده که چند سال قبل با فیلم «سوزن» جایزه بزرگ سینه فونداسیون را برده بود، امسال با اولین فیلم بلند خود «آنها»  در کن پذیرفته شده و در بخش نمایش های ویژه شرکت خواهد کرد. این فیلم جزو کاندیداهای بخش دوربین طلائی خواهد بود که هنوزلیست آن به طور کامل اعلام نشده و باید منتظر فیلم های بخش «هفته منتقدین» و «۱۵ روز کارگردانان» بود که تا چند روز دیگر اعلام خواهدشد.

همچنین، فیلم قابل اهمیت «لرد» اثر محمد رسول اف، در بخش نوعی نگاه پذیرفته شده است. البته سال گذشته ورسیون دیگری از این فیلم به کمیته انتخاب معرفی شده بود و از آن تاریخ تا به حال، کارگردان روی مونتاژ دوباره فیلم کار کرد و بنا به گفته افراد کمیته انتخاب، اثربسیار خوبی شده است.

رسول اف تا کنون با فیلم های «جزیره آهنی» (۱۵ روز کارگردانان) و «به امید دیدار» و«دستنوشته ها نمی سوزند» در بخش نوعی نگاه  شرکت کرده و جوایزی نیز به دست آورده بود. همچنین آخرین«۲۴ فریم » اثراستاد بزرگ سینمای ایران عباس کیارستمی درسانسی ویژه ازاو به نمایش درخواهد آمد و با این فیلم، یاد بزرگمرد سینمای ایران، که نخل طلای بهترین فیلم را در پنجاهمین جشنواره کن به دست آورده بود، گرامی داشته می شود.

همچنین برخی از خبرهای تائید نشده از احتمال نمایش «طعم گیلاس» در بخش «کن کلاسیک» گفته بودند که در صورت تایید می تواند ستایش مضاعف جشنواره کن ازعباس کیارستمی باشد.