بایدهای ورزش برای مبتلایان به ام‌اس

به گزارش تریتا، سروش شرفیان اردکانی، کوهنورد جوانی است که به بیماری ام‌اس مبتلاست. صعود به قله ۷۰۰۰ متری هدف سال گذشته او بود. شرفیان یکی از هزاران نفری است که تلاش می‌کند ابتلا به این بیماری او را زمین‌گیر و گوشه‌گیر نکند. برای همین با امید به لحظات بهتر و موفق همچنان تلاش می‌کند.

عملکرد شرفیان برای شما تحسین‌برانگیز است یا جوانی که هر روز در بخش ورودی مترو می‌نشیند و با سازدهنی سعی می‌کند نظر دیگران را به درماندگی ناشی از بیماری خود جلب کند؟

اگر شما هم عزیزی در میان اطرافیان خود دارید که به بیماری ام‌اس مبتلاست، با مطالعه راهکارهای دکتر مریم ابوالحسنی، متخصص طب ورزشی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، او را ترغیب کنید ورزش را آغاز کند که انجام حرکات ورزشی می‌تواند آغازگر تحولات بزرگی در زندگی عزیزتان باشد.

ورزش جایگزین دارو نیست

دانشمندان دانمارکی نیز بتازگی با اعلام نتیجه تحقیقات خود، این خبر نویدبخش را منتشر کرده‌اند که ورزش‌های قدرتی بر کند شدن روند پیشرفت بیماری ام‌اس تاثیر دارد. این خبر خوشحال‌کننده باعث تولد این پرسش می‌شود که آیا ورزش می‌تواند جایگزین دارو یا کاهش مصرف آن شود؟ دکتر ابوالحسنی همسو با محققان دانمارکی معتقد است ورزش یکی از گزینه‌های درمانی موثر است و نمی‌تواند جایگزین دارو باشد.

نکته قابل توجه و تأکید دیگر آن که انجام هرگونه فعالیت ورزشی حتما باید تحت نظر متخصصان طب ورزشی انجام گیرد، چرا که حرکات ورزشی براساس شدت بیماری و وضعیت فرد تعیین و تجویز می‌شود به همین دلیل توصیه می‌شود مبتلایان حرکات را حتما طبق تشخیص متخصصان انجام دهند.

چرا مبتلایان به ام‌اس باید ورزش کنند؟

ضرورت و هدف اصلی از انجام ورزش توسط مبتلایان به ام‌اس، تحرک بدن به منظور حفظ فعالیت و قدرت عضلات، بازگرداندن تعادل به بدن و از همه مهم‌تر حفظ استقلال و توانایی فرد در انجام کارهای شخصی است.

این بیماری بیشتر در میان جوانان خودنمایی می‌کند. برای فردی که در اوج طراوات، شادابی و خواهان هیجان و قدرت است، حفظ تعادل و حرکت و قدرت عضلانی بسیار مهم است.

برای تقویت تعادل وحفظ انعطاف پذیری بدن انجام ورزش‌هایی مانند یوگا، پیلاتس و تای چی بسیار کمک‌کننده و موثر است. برای حفظ قدرت عضلات اندام فوقانی یا تحتانی استفاده از کش‌ها، دمبل‌ها و دستگاه‌های بدنسازی مناسب با وضعیت خودشان زیر نظر مربی بسیار مناسب است و هیچ مانعی وجود ندارد.

انجام ورزش با هر سطحی از بیماری

بیماری ام‌اس باعث ناتوان شدن سیستم عصب مرکزی می‌شود. زمانی که سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظتی که الیاف عصبی را پوشش می‌دهد، حمله می‌کند، ارتباط بین مغز و بقیه بدن ضعیف می‌شود و علائم بیماری بروز می‌کند. علائم از لحاظ شدت متفاوت هستند؛ بیماری در وضعیت شدید، باعث می‌شود بیمار توانایی راه رفتن خود را از دست بدهد.

فرد در هر سطحی از بیماری که باشد، می‌تواند ورزش کند، اما متناسب با میزان ناتوانی و وضعیت خود باید حرکات ورزشی را انجام دهد. مسلما هر چه درجه ناتوانی فرد کمتر باشد، به همان میزان حرکات راحت و فعالیت‌ها بیشتر می‌تواند باشد.

انجام فعالیت‌های هوازی و پیاده‌روی به عنوان یک توصیه عمومی برای همه افراد اعم از سالم یا بیمار درباره مبتلایان به ام‌اس نیز صدق می‌کند. به این معنا که حتی فردی که از عصا یا واکرهم استفاده می‌کند، حتما پیاده‌روی را در برنامه روزانه خود داشته باشد.

توصیه‌ای بر خلاف تصور

مبتلایانی که درصد ناتوانی آنها کم است یا بیماری آنها به شکل عودکننده یا فروکش‌کننده است، می‌توانند طبق علاقه خود ورزش‌های پرتحرکی همچون فوتبال، والیبال، ورزش‌های راکتی وحتی رزمی انجام دهند و هیچ محدودیتی ندارند.

خستگی ناشی از ورزش

مبتلایان به ام‌اس به دلیل شرایطی که دارند، زود خسته می‌شوند. به همین دلیل باید بعد از ورزش استراحت کنند.این افراد اگر با وجود گذشت دو ساعت از انجام حرکات ورزشی همچنان احساس خستگی کنند و این وضعیت تا روز بعد نیز ادامه یابد، باید به دو نکته توجه کنند؛ یکی انجام ورزش بیش از حد مجاز و توان است و دیگری احتمال بروز علائم جدید که حتما باید به پزشک مراجعه کنند.

ورزش مناسب برای تقویت عضلات ضعیف

استفاده از دوچرخه ثابت یکی از توصیه‌های قابل توجه است. افرادی که مشکلاتی همچون افتادگی مچ پا دارند یا با ضعف عضلات مچ پا مواجه هستند، می‌توانند با ثابت کردن پایشان روی رکاب دوچرخه بزنند و عضلات خود را تقویت کنند. برای این کار دوچرخه‌های مخصوصی وجود دارد که می‌توانند از آنها استفاده کنند.

شرایط ورزش برای مبتلایان به ام‌اس

این افراد حتما باید مراقب کم‌آبی بدن خود باشند. جای گرم اصلا نباید ورزش کنند.در ساعات خنک روز ترجیحا در ساعات اولیه صبح ورزش کنند. چون امکان غلبه خستگی در ساعات عصر و کاهش کیفیت ورزش وجود دارد. از لباس‌هایی که باعث تهویه مناسب بدن می‌شود، استفاده کنند.

اگر فردی به دلیل مسائل مالی، امکان مراجعه به متخصصان پزشکی ورزشی را ندارد، حتما باید از انجام حرکات نادرست و آسیب‌زننده امتناع‌کنند و تنها به انجام ورزش‌هایی همچون پیاده‌روی و حرکات کششی سبک اکتفا کند، اما برای تمرینات قدرتی حتما باید به پزشک مراجعه کند.

اهمیت ورزش‌های ذهن

انجام ورزش‌های ذهنی برای مبتلایان به ام‌اس بسیار مهم است. انجام تمرینات توانبخشی ـ شناختی برای بهبود تمرکز و رفع اختلالات حافظه، بسیار مهم است. این تمرینات حتما باید زیر نظر متخصصان، روان‌شناسان و کار درمانگران انجام شود.

ورزش برای افراد ناتوان

افرادی که خیلی ناتوان شده‌اند، می‌توانند از فیزیوتراپ یا کاردرمانگر خود کمک بگیرند. در مراکز خاص توانبخشی دستگاه‌های مخصوصی وجود دارد که آنجا می‌توانند به صورت خوابیده حرکات ورزشی را تحت محافظت انجام بدهند.

ورزش در آب

آب‌درمانی، ورزش بسیار مهم دیگری است که برای مبتلایان به این بیماری بسیار پرکاربرد است. افراد با سطح ناتوانی‌های متوسط تا نسبتا شدید هم می‌توانند از آب‌درمانی کمک بگیرند. حتی افرادی که کاملا ناتوان هستند، می‌توانند با کمک آب‌درمانگر و افراد آشنا در آب ورزش کنند.